Nguyên nhân Mexico liên tục hứng chịu động đất kinh hoàng trong 1 tháng?

Mexico hứng chịu 3 trận động đất mạnh trong tháng 9. Ảnh: AP

Mexico hứng chịu 3 trận động đất mạnh trong tháng 9. Ảnh: AP

Ba trận động đất trong 1 tháng

Từ đầu tháng 9 tới nay, Mexico trải qua 3 trận động đất mạnh. Mới đây nhất, sáng 23.9, trận động đất 6,1 độ richter có tâm chấn nằm cách thành phố Ixtepec, bang Oxaca khoảng 12km về phía bắc.

Ngày 19.9, động đất 7,1 độ richter ở Mexico City khiến hơn 200 người thiệt mạng và dự kiến tăng thêm nhiều sau khi lực lượng cứu hộ dọn dẹp xong các đống đổ nát.

Trước đó, động đất 8,1 độ richter ngày 7.9 gây ảnh hưởng ở các bang phía nam như Oaxaca, Chiapas cướp đi sinh mạng khoảng 100 người. Động đất mạnh đến mức rung chuyển được cảm nhận ở Mexico City, cách tâm chấn khoảng 800km.

Vì sao Mexico dễ bị động đất

Lãnh thổ Mexico nằm trên một số mảng kiến tạo. Các trận động đất gần đây đều xảy ra ở Vành đai lửa Thái Bình Dương, khu vực có đường đứt gãy tạo thành rìa của mảng kiến tạo Thái Bình Dương lớn và một số mảng kiến tạo nhỏ hơn ở biển Philippines và Thái Bình Dương. Khoảng 80% động đất trên thế giới xảy ra ở Vành đai lửa, một chuyên gia nói với CNN.

Mexico nằm ở điểm giao của 5 mảng kiến tạo. Ảnh: AFP

Mexico nằm ở điểm giao của 5 mảng kiến tạo: Cocos, Thái Bình Dương, Caribbean, Panama và Bắc Mỹ, khi chúng va vào nhau gây ra động đất.

Nhưng động đất Mexico ngày 19.9 không phải do 2 mảng kiến tạo giáp nhau mà xảy ra ở giữa mảng Cocos, do áp lực tăng lên khi nó trượt xuống dưới mảng Bắc Mỹ kế bên.

Mexico nằm trong "đới hút chìm", khu vực vỏ Trái Đất đang dần chuyển động xuống dưới một mảng kiến tạo khác. Một chuyên gia nói với tờ New York Times rằng động đất mạnh nhất trên thế giới, từ 9,0 độ richter hoặc cao hơn chỉ có thể xảy ra ở những khu vực thuộc “đới hút chìm”.

Các trận động đất cực mạnh từng được ghi nhận ở các "đới hút chìm" như động đất 9,5 độ richter ở Chile năm 1960, động đất 9,1 độ richter ở Nhật Bản năm 2011.

Với Mexico, mảng Cocos đang dần chìm xuống dưới mảng lục địa Bắc Mỹ khiến cho động đất mạnh hơn có thể xảy ra.

Lý giải thiệt hại nặng nề của Mexico City

Lý do khác khiến Mexico City bị tàn phá nặng nề là thành phố được xây dựng trên nền đất sâu, mềm từng là một hồ nước thời cổ đại. Điều này làm tăng tác động của động đất, giáo sư địa chất James Jackson, Đại học Cambridge chia sẻ với AP.

Mexico City bị tàn phá nặng nề. Ảnh: AP

Sự dao động, hoặc sóng địa chấn, từ lớp đá cứng bên dưới bị khuếch đại bởi đất và trầm tích ở trên khiến cho bề mặt và các kết cấu được xây dựng trên bề mặt - lắc lâu và mạnh hơn. "Nó giống như xây nhà trên thạch, trên thứ gì đó không vững chắc", giáo sư Jackson nói.

Theo nhà địa vật lý Geoffrey Abers, Đại học Cornell, trầm tích mềm là nguyên nhân chính gây thiệt hại nặng nề cho Mexico City trong trận động đất năm 1985 khiến gần 10.000 người chết.

Hà Liên