Nguy cơ bùng phát ổ bệnh dại

Tiêm phòng bệnh dại cho chó mèo. Ảnh: Hải Anh.

Gia tăng số người mắc bệnh dại

ThS.BS Nguyễn Trung Cấp- Trưởng Khoa Cấp cứu (BV Bệnh nhiệt đới Trung ương) cho biết, mỗi năm, bệnh viện ghi nhận khoảng hơn 10 ca bị chó dại cắn, nhưng không tiêm dự phòng vaccine mà lại tìm thầy lang để điều trị và được tư vấn là không phải bị dại. Những ca bệnh này khi đến bệnh viện thì đã lên cơn dại và không thể cứu chữa. Theo các bác sĩ, khi virus dại đã tấn công vào não và bệnh nhân đã lên cơn dại kịch phát thì chắc chắn không cứu được.

Theo thống kê của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế), 4 tháng đầu năm 2018, cả nước có 24 người chết vì bệnh dại, tăng 4 người so với cùng thời điểm năm 2017; nhiều nhất là Kon Tum 4 người, Lào Cai 3 người, Tuyên Quang 2 người. Đặc biệt, số người bị chó cắn đến cơ sở y tế điều trị lên tới 100.000 người. Trong khi đó, năm 2017 thống kê ở các địa phương trên toàn quốc ghi nhận có 500.714 người bị chó cắn, tăng trên 20% so với giai đoạn năm 2015 – 2017.

Riêng tại Lào Cai, 4 tháng đầu năm toàn tỉnh có trên 1.000 người bị chó, mèo cắn, cào phơi nhiễm bệnh dại phải đến cơ sở y tế điều trị, tăng gấp 2 lần so với cùng kỳ năm 2017. 3 người tử vong vì bệnh dại, trong đó, 2 nạn nhân Máng A Phúng (xã San Sả Hồ, huyện Sa Pa) và Hoàng Minh Tuấn (ngụ xã Kim Sơn, huyện Bảo Yên) đều bị chó cắn. Nạn nhân còn lại là Vàng A Dìn (ngụ xã Phong Niên, huyện Bảo Thắng) bị chó cào xước chân tay. Do chủ quan, anh Dìn không đi tiêm vắc xin ngừa bệnh, đến khi xuất hiện các triệu chứng sốt cao, khó thở, sợ gió, sợ nước, người nhà đưa vào bệnh viện thì không thể chữa trị.

Còn tại Phú Thọ, từ đầu năm đến nay, đã có 2 người tử vong do bị chó dại cắn, trong đó 1 người ở xã Thạch Sơn, huyện Lâm Thao và 1 người ở xã Đông Thành, huyện Thanh Ba. Nguyên nhân là do sau khi bị chó cắn, bệnh nhân đã chủ quan, không đến các Trung tâm y tế điều trị dự phòng bệnh dại.

Bệnh dại là bệnh gây bởi vi-rút dại lây truyền từ các loại động vật, như: Chó, mèo,… sang người chủ yếu qua vết cắn hoặc vết trầy xước trên cơ thể. Hầu hết các trường hợp gây bệnh dại ở người là do chó cắn. Thời gian ủ bệnh sau khi bị cắn thường vài tuần, có thể lâu hơn vài tháng thậm chí hàng năm tùy thuộc vào số lượng, mức độ tổn thương và vị trí của vết cắn có gần thần kinh trung ương hay không. Triệu chứng điển hình của bệnh dại như: Hung dữ, sợ nước, sợ gió, kích thích, rối loạn thần kinh thực vật, tăng tiết nước bọt…

Hiện bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên việc tiêm vắcxin dự phòng bệnh dại sau phơi nhiễm là bắt buộc nếu bị chó, mèo hay động vật khác bị dại hoặc nghi ngờ bị dại cắn. Để phòng, chống bệnh dại mỗi người cần có trách nhiệm tiêm phòng dại cho chó, mèo đầy đủ và đúng lịch theo khuyến cáo của bác sĩ hoặc cán bộ thú y; không bán hoặc tiêu thụ thịt chó, mèo… bị ốm hoặc nghi ngờ dại vì có thể làm cho bệnh dịch lây lan. Người dân cũng cần nhốt hoặc theo dõi chó, mèo trong vòng một tuần nếu có biểu hiện bất thường hoặc ốm, chết thì phải đi tiêm phòng ngay.

Không được chủ quan

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã phát hiện 8 ổ bệnh dại tại 5 huyện, trong đó huyện Phù Ninh phát hiện 4 ổ, thành phố Việt Trì, các huyện Thanh Ba, Tam Nông, Lâm Thao phát hiện 1 ổ bệnh dại. Về nguyên nhân bệnh dại gia tăng ở địa phương, theo ông Nguyễn Tất Thành, Chi cục trưởng Chi cục Thú y tỉnh Phú Thọ là do thời tiết nắng nóng đã làm suy giảm khả năng phòng chống bệnh tật của người và động vật, tạo điều kiện thuận lợi bùng phát bệnh dại ở chó, mèo. Ngoài ra, tỷ lệ tiêm phòng cho đàn chó hàng năm đạt rất thấp, tình trạng nuôi chó thả rông vẫn rất phổ biến là nguyên nhân dẫn đến bệnh dại bùng phát. Bên cạnh đó, virút dại đang lưu hành trên đàn chó ở hầu hết các địa phương sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra dịch bệnh dại trên địa bàn tỉnh thời gian tới.

Chi cục Thú y tỉnh khuyến cáo, người dân cần nhanh chóng đưa đàn chó đi tiêm phòng vắc xin dại. Ngoài ra, Chi cục cũng tăng cường chỉ đạo các trạm thú y tiếp tục duy trì điểm tư vấn và tiêm phòng vắcxin dại, hướng dẫn các xã, phường khẩn trương thống kê, rà soát số chó chưa được tiêm vắcxin, tiến hành tiêm phòng bổ sung để tạo miễn dịch; tiếp tục kiểm dịch đúng quy trình cho chó, mèo tại nơi xuất phát và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch theo quy định đối với chó, mèo khỏe mạnh đã được tiêm phòng và còn thời gian miễn dịch bảo hộ.

Những năm qua số tử vong do bệnh dại ghi nhận tăng cao, khu vực miền núi phía Bắc được coi là khu vực trọng điểm của bệnh dại với hơn 80% số ca tử vong. Bệnh dại thường bùng phát từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm. Nguyên nhân chính là do những ổ dịch dại đã tồn tại nhiều năm nay chưa giải quyết được triệt để; công tác tuyên truyền mặc dù đã được đẩy mạnh, nhưng chưa làm thay đổi được nhận thức của người dân vì vậy vẫn còn tồn tại tư tưởng chủ quan, lơ là trong việc tiêm phòng dại trên đàn chó, mèo; tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại trên địa bàn tỉnh còn thấp…

Bệnh dại không chỉ làm chết nhiều người, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, mà còn tác động tiêu cực đến xã hội, gây thiệt hại lớn về kinh tế. Vì vậy các địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền trong cộng đồng dân cư, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc, miền núi về tính chất nguy hiểm của bệnh, các dấu hiệu nhận biết động vật mắc bệnh dại, cũng như quy định của pháp luật về phòng, chống bệnh dại.

* Các bác sĩ khuyến cáo, nếu một người bị động vật cắn thì vết thương cần được rửa ngay với xà phòng và dưới vòi nước chảy liên tục trong thời gian khoảng 10-15 phút. Sau đó vết thương cần được rửa kỹ với cồn 70% hoặc cồn iod và đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế để được tư vấn tiêm phòng vắcxin và huyết thanh kháng dại càng sớm càng tốt. Tuyệt đối không bóp nặn vết thương và băng kín vết thương vì có thể khiến virút dại lan nhanh hơn vào cơ thể.

Giang Hương