Nguy cơ bất ổn mới tại Zimbabwe

Và việc này diễn ra ngay sau khi đảng đối lập Phong trào vì Sự thay đổi Dân chủ (MDC) tuyên bố thắng cử trong cuộc bầu cử hôm 30-7. Phát biểu tại cuộc họp báo được tổ chức ở thủ đô Harare hôm 31-7, Bộ trưởng Nội vụ Obert Mpofu cho biết, việc công bố dự báo về kết quả bầu cử trước khi cơ quan chức năng đưa ra kết quả chính thức là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ phải chịu trừng phạt.

Đồng thời kêu gọi lãnh đạo các đảng chính trị cần tránh thực hiện việc làm này. Dự kiến, kết quả chính thức sẽ được công bố vào ngày 4-8 và nếu không có ứng cử viên nào giành được đa số phiếu để đắc cử, vòng bầu cử tiếp theo sẽ được tổ chức vào ngày 8-9.

Vợ chồng cựu Tổng thống Robert Mugabe tại cuộc họp báo hôm 29-7.

Trước khi Bộ trưởng Nội vụ Obert Mpofu tổ chức họp báo, ông Tendai Biti, quan chức cấp cao của đảng đối lập MDC tuyên bố, lãnh đạo của MDC, ông Nelson Chamisa đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử diễn ra hôm 30-7. Và kết quả này đang bị các quan chức cố tình trì hoãn công bố.

Ông Tendai Biti cũng cho biết, kết quả này cho thấy, sau sự nghi ngờ có cơ sở, họ đã giành chiến thắng và Tổng thống tiếp theo của Zimbabwe là ông Nelson Chamisa.

Cùng ngày 31-7, Ủy ban Bầu cử Zimbabwe (ZEC) khẳng định, không xảy ra trường hợp gian lận nào trong cuộc bầu cử đầu tiên tại quốc gia Nam Phi này kể từ khi ông Robert Mugabe từ chức Tổng thống hồi tháng 11-2017, sau 37 năm cầm quyền.

Phát biểu với giới truyền thông tại cuộc họp báo, Chủ tịch ZEC Priscilla Chigumba cho biết, quá trình kiểm phiếu đã hoàn tất tại hầu hết các tỉnh và những kết quả đầu tiên sẽ được công bố từ 15h ngày 31-7 (theo giờ địa phương).

Cùng thời điểm này, cả Tổng thống Emmerson Mnangagwa và thủ lĩnh đảng MDC Nelson Chamisa, 2 trong số 23 ứng cử viên tổng thống đều tin tưởng sẽ chiến thắng trong cuộc bầu cử này, khi viết trên mạng xã hội Twitter. Tổng thống Emmerson Mnangagwa, 75 tuổi cho rằng, Liên minh Quốc gia châu Phi Zimbabwe - Mặt trận Yêu nước (đảng Zanu-PF) của ông đang nhận được "những số liệu vô cùng tích cực".

Còn ông Nelson Chamisa, 40 tuổi lại khẳng định, đảng MDC đã "giành chiến thắng lớn" tại hầu hết các điểm bỏ phiếu trong số hơn 10.000 điểm bỏ phiếu. Theo giới truyền thông, ông Nelson Chamisa (luật sư và mục sư, trở thành nghị sĩ khi mới tuổi 25) trở thành thủ lĩnh đảng đối lập sau khi ông Morgan Tsvangirai, cựu Thủ tướng bị chết hồi tháng 2-2018. Theo giới truyền thông, ngày 30-7, khoảng 5,6 triệu cử tri Zimbabwe đã đi bỏ phiếu bầu tổng thống, quốc hội và chính quyền địa phương.

Trong khi kết quả bầu cử chưa được công bố, dư luận đặc biệt quan tâm tới cuộc họp báo trước thềm diễn ra bầu cử tại Zimbabwe của cựu Tổng thống Robert Mugabe. Bởi ông Robert Mugabe tuyên bố không ủng hộ người kế nhiệm Emmerson Mnangagwa.

"Tôi không thể bỏ phiếu cho kẻ đã giày vò tôi", ông Robert Mugabe phát biểu tại tư dinh ở thủ đô Harare hôm 29-7. Đồng thời nhắc lại việc bị "sa thải" trong cuộc đảo chính quân sự - quyết định từ chức để "tránh xung đột". Do đó, ông muốn lãnh đạo phe đối lập Nelson Chamisa giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu hôm 30-7.

Cũng tại cuộc họp báo kể trên, ông Robert Mugabe đã bác bỏ tin nói rằng, khi đương chức từng định chuyển giao quyền lực cho vợ. Giới truyền thông coi cuộc họp báo hôm 29-7 chứng tỏ rằng, cựu Tổng thống Robert Mugabe chưa tha thứ cho những người đã buộc ông phải ra đi cho dù đã 93 tuổi.

Bởi phần lớn bài phát biểu của ông để chỉ trích chính phủ hiện nay của Tổng thống Emmerson Mnangagwa. Hãng Reuters từng đưa tin, cảnh sát Zimbabwe đã bắt 2 đối tượng liên quan tới vụ nổ bằng lựu đạn nhằm vào cuộc míttinh tranh cử của Tổng thống Emmerson Mnangagwa khiến 2 người chết và 47 người bị thương.

Tướng công an Godwin Matanga cho biết, cảnh sát đã bắt 2 nghi can và đang truy tìm những đối tượng liên quan. Trong khi đó Tổng thống Emmerson Mnangagwa nghi ngờ kẻ chủ mưu vụ nổ nhằm vào ông là những người trong đảng cầm quyền Zanu-PF, vốn ủng hộ cựu Đệ nhất phu nhân Grace Mugabe.

Ngày 30-7, Tòa án tối cao South Gauteng ở Johannesburg, Nam Phi đã hủy quyền miễn trừ ngoại giao của cựu Đệ nhất phu nhân Grace Mugabe vì bà bị cáo buộc tấn công người mẫu Gabriella Engels 1 năm trước. Sau khi xảy ra tranh cãi với người mẫu Gabriella Engels tại khách sạn Johannesburg hồi tháng 8-2017, bà Grace Mugabe đã dùng dây điện tấn công khiến cô phải khâu 14 mũi trên trán. Tuy bị cáo buộc đánh người gây thương tích, nhưng cựu Đệ nhất phu nhân Zimbabwe vẫn rời khỏi Nam Phi vì được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao. Theo luật sư Willie Spies của người mẫu Gabriella Engels, phán quyết của Tòa án tối cao South Gauteng sẽ khiến bà Grace Mugabe bị truy tố ở Nam Phi.

Mạnh Phong