Nguồn cơn bùng phát dịch COVID-19 trên du thuyền Diamond Princess

Khi tàu Diamond Princess rời hải cảng Yokohama (Nhật Bản) vào ngày 20/1/2020, toàn bộ hành khách tưởng chừng sẽ được tận hưởng những cảnh quan ngoạn mục trong các điểm đến ở Trung Quốc, Việt Nam và Ðài Loan. Nhưng sau 2 tuần di chuyển, đã có 542 hành khách và thủy thủ đoàn được xét nghiệm dương tính với COVID-19.

Hành động kịp thời của hãng Princess Cruises

Chuyến du ngoạn Đông Á đã biến thành chiến trường chống lại đại dịch tử thần. Suốt hơn 2 tuần trên du thuyền, các hành khách của tàu Diamond Princess đã thay đổi các bữa tối gồm 3 món ở dạng đồ hộp, chúng được các nhân viên (trang bị găng tay và khẩu trang) phục vụ 3 bữa mỗi ngày, đồ ăn được chế biến ngay trong nhà bếp tạm thời vốn thuộc một tổ chức từ thiện chuyên cung cấp các bữa ăn trong những thảm họa thiên nhiên.

Đợt kiểm dịch chính thức đã kết thúc vào ngày 19/2/2020, song phần lớn hành khách phải kiên nhẫn đợi thêm 2 tuần cô lập nữa khi họ về nước.Còn với những ai đã dương tính với COVID-19 thì sẽ phải vào bệnh viện.Trước đó, vào ngày 1/2/2020, có 1 hành khách từng ghé Hồng Kông 5 ngày và đã được chẩn đoán mắc COVID-19.Chuyến tàu đã bị giới chức y tế tạm dừng vào ngày 4/2/2020 để phục vụ kiểm tra y tế.Hãng Princess Cruises nhanh chóng hủy toàn bộ chuyến đi, hạ neo ở cảng Yokohama để có thêm thời gian kiểm tra hành khách và thủy thủ đoàn.Thêm 10 hành khách bị phát hiện nhiễm COVID-19 và được lên bờ để điều trị. 2 ngày sau đó, số lượng người nhiễm COVID-19 đã vọt lên 41 người nhưng Bộ Y tế Nhật Bản tin rằng không cần xét nghiệm thêm vào lúc đó. Số khách còn lại được yêu cầu cách ly trên tàu.

Ông Rai Caluori - chuyên gia đánh giá nhân sự của hãng tàu Princess Cruises cho biết: Chúng tôi hy vọng những hành động kịp thời sẽ gỡ bớt áp lực cho các hành khách trong thời điểm khó khăn này. Các cập nhật chính thức sẽ được chia sẻ cho hành khách thông qua các lưu ý được in ra và trượt dưới cửa mỗi cabin.Trong khi đó, hành khách sẽ để lại tin nhắn cảm ơn cho thủy thủ đoàn (chúng cũng được đặt dưới cửa). Khi số người nhiễm tăng lên thành 66 người vào ngày 9/2/2020, hãng Princess Cruises tuyên bố họ sẽ hoàn mọi chi phí cho các hành khách bao gồm cả vé máy bay, không tính tiền bất kỳ thứ gì khi hành khách còn lưu lại trên tàu và hứa sẽ miễn phí lần đi tàu sau của khách. Princess Cruises còn cung cấp cơ chế cách ly cho hành khách trên bờ biển, nhưng họ cũng lo âu vì không có nhân viên y tế, còn thức ăn toàn kiểu đồ hộp Nhật Bản.

Nếu không kiểm soát tốt, số ca mắc và người tử vong do dịch COVID-19 có thể tăng nhanh. (Ảnh nguồn: Yahoo Style UK)

Nhược điểm của cơ chế cách ly trên tàu

Số lượng nhiễm COVID-19 gia tăng với thêm 169 trường hợp mới trước khi đợt cách ly kết thúc.Điều lạ là dù bị cách ly trong cabin nhưng vẫn có tới 542 người bị nhiễm COVID-19.Phải chăng cơ chế cách ly không hiệu quả? Ông Paul Hunter - Giáo sư y khoa tại Đại học Đông Anglia cho rằng, trên boong du thuyền Diamond Princess, virus không có “cửa” đi lung tung. Nhưng cơ chế phòng ngừa giữa các hành khách và thủy thủ đoàn sau khi áp dụng cơ chế cách ly là không hiệu quả.

Ông Bahrat Pankhanian - diễn giả về y tế công cộng tại Đại học Exeter (Vương quốc Anh) giải thích: “Có 3 cách mà cơ chế cách ly đã bị thất bại khi áp dụng trên du thuyền Diamond Princess. Thứ nhất, một số hành khách đã phơi nhiễm virus trước khi con tàu bị phong tỏa. Thứ hai, COVID-19 đã lây lan bất chấp cơ chế cách ly trên thuyền, chưa kể đến việc 1.045 thủy thủ đoàn ngủ chung các phòng và có 14 cái bàn dùng để ăn uống chung. 1 thành viên thủy thủ đoàn bị sốt và tự nhốt trong cabin, chẳng may bạn anh ta ở cùng cabin cũng nhiễm luôn virus này. Sự lây lan còn thêm trầm trọng từ những hành khách sống cẩu thả. Thứ ba, đường lây nhiễm COVID-19 có thể đã phát xuất từ hệ thống điều hòa không khí kết nối với các cabin trên du thuyền Diamond Princess”.

Cho đến nay, COVID-19 được phát tán thông qua những giọt văng khi ho, nhày mũi, hắt hơi - đó là thứ mà các nhà nghiên cứu đặt ra “tiếp xúc gần” lây lan virus nên đứng cách xa 2m để an toàn. Các cabin trên du thuyền đều nhỏ và hành khách dành nhiều thời gian ở đó nên chỉ cần một lượng nhỏ virus trong phòng là cũng đủ nhiễm bệnh.

Trên tàu thì luôn đông người và mức độ vệ sinh của hành khách lại khác nhau, thế nên cách ly hiệu quả là khó.

Nguyễn Thanh Hải

((Theo wired))