Người vô ý giúp sức cho hành vi mua bán trẻ em dưới vỏ bọc nhận con nuôi

(Ảnh minh họa)

Nội dung vụ việc

Nguyễn Quỳnh A đã gọi điện cho một người bạn hỏi có muốn xin con nuôi hay không thì được trả lời là không có nhu cầu. Cũng lúc này, Đinh Thị T (SN1975, người địa phương, lấy chồng Trung Quốc) là hàng xóm của A ngồi gần đó nghe được nội dung câu chuyện và ngỏ ý muốn xin thêm một bé gái về nuôi (T đã có 2 con trai, không sinh được con gái). Sau đó, Nguyễn Quỳnh A chở Đinh Thị T đến gặp gỡ Đoàn Thanh H. H đã đồng ý cho cháu T làm con nuôi Đinh Thị T và bao giờ cháu T lớn sẽ cho về thăm mẹ. Do chữ xấu nên Đoàn Thanh H nhờ Nguyễn Quỳnh A viết hộ giấy biên nhận cho con nuôi.

Nội dung giấy biên nhận là Đoàn Thanh H cho cháu Nguyễn Thanh T làm con nuôi của Đinh Thị T, bao giờ cháu T lớn sẽ cho về thăm mẹ. Đinh Thị T đã thỏa thuận sẽ “bồi dưỡng” cho Đoàn Thanh H số tiền 20 triệu đồng công nuôi dưỡng cháu T. Để tạo sự tin tưởng đối với T, Đoàn Thanh H về nhà giả mạo chữ ký của chồng để ký vào giấy biên nhận.

Do Đoàn Thanh H không biết nhà Đinh Thị T nên đã nhờ Nguyễn Quỳnh A đi cùng bế cháu T đến gặp Đinh Thị T. Trước lúc ra về, Đinh Thị T đưa cho Nguyễn Quỳnh A số tiền 1 triệu đồng và nói: chị cho các cháu ở nhà tiền ăn quà. Sau đó, Đoàn Thanh H bế cháu T cùng với Đinh Thị T sang Trung Quốc. Sau khi giao con cho T, Đoàn Thanh H trở về Việt Nam. Do không thấy con về nên chồng của Đoàn Thanh H đến cơ quan công an trình báo. Vụ việc bị phát hiện, Đoàn Thanh H, Đinh Thị T đã ra cơ quan công an đầu thú. Cháu T được giao về gia đình chăm sóc.

Vấn đề đặt ra là trong vụ việc này, Nguyễn Quỳnh A có đồng phạm về tội mua bán người dưới 16 tuổi hay không?

Ý kiến bạn đọc

Đồng phạm tội mua bán người dưới 16 tuổi

Theo tôi, trong vụ việc này, Nguyễn Quỳnh A phải nhận thức được việc cho và nhận con nuôi phải được sự đồng ý của bố mẹ người cho con nuôi, người xin nhận con nuôi phải có đơn xin con nuôi và phải thông qua chính quyền địa phương để làm thủ tục theo đúng quy định của pháp luật. Nhưng dưới hình thức cho nhận con nuôi, Đoàn Thanh H đã có hành vi bán con đẻ của mình cho Đinh Thị T để lấy 20 triệu đồng. Nguyễn Quỳnh A là người môi giới, tạo điều kiện thống nhất về thời gian, địa điểm giúp Đoàn Thanh H gặp và thỏa thuận với Đinh Thị T về việc bán cháu Nguyễn Thanh T. Nguyễn Quỳnh A còn là người trực tiếp viết giấy biên nhận trong việc thỏa thuận giữa Đoàn Thanh H và Đinh Thị T. Do đó, tôi cho rằng Nguyễn Quỳnh A là đồng phạm với Đoàn Thanh H và Đinh Thị T về hành vi mua bán người dưới 16 tuổi theo Điều 151, Bộ luật Hình sự năm 2015.

Nguyễn Quý Phước (Cầu Giấy - Hà Nội)

Xem xét cách khách quan vai trò của Nguyễn Quỳnh A

Trong vụ việc này có thể thấy Nguyễn Quỳnh A không được Đoàn Thanh H hay Đinh Thị T cho biết khi nhận con nuôi sẽ đưa cháu Nguyễn Thanh T sang Trung Quốc. Do tin vào lời nói cũng như hoàn cảnh của Đoàn Thanh H nên Nguyễn Quỳnh A mới nhận lời tìm người nuôi cháu Nguyễn Thanh T cho Đoàn Thanh H. Đinh Thị T chỉ là người tình cờ nghe được câu chuyện A muốn tìm người nuôi cháu T nên mới đặt vấn đề với A xin cháu T về nuôi chứ giữa Nguyễn Quỳnh A và Đinh Thị T không hề có sự bàn bạc sẽ gặp Đoàn Thanh H để mua cháu T. Việc Nguyễn Quỳnh A viết giấy biên nhận cũng chỉ vì sự nhiệt tình và tin người chứ không hề có ý định giúp sức cho hành vi mua bán giữa Nguyễn Quỳnh A và Đinh Thị T. Do vậy, theo tôi trong vụ việc này cũng cần xem xét một cách khách quan về vai trò của Nguyễn Quỳnh A.

Hồ Thị Kim Thoa (Con Cuông - Nghệ An)

Không đồng phạm tội mua bán người dưới 16 tuổi

Tôi cho rằng, trong vụ việc này, Nguyễn Quỳnh A không phải là đồng phạm với Đoàn Thanh H và Đinh Thị T về hành vi mua bán người dưới 16 tuổi theo Điều 151, Bộ luật Hình sự năm 2015. Có thể thấy, Nguyễn Quỳnh A không cùng chung ý chí với Đoàn Thanh H và Đinh Thị T khi họ thực hiện hành vi mua bán trẻ em. Khi biết được Đoàn Thanh H nhờ tìm người nhận nuôi con là do hoàn cảnh khó khăn thì Nguyễn Quỳnh A đã nhận lời, các hành vi được thực hiện một cách bột phát, vô tình mà không có chủ đích. Hành vi của Nguyễn Quỳnh A chỉ mong muốn giúp đỡ một bên cho và một bên nhận con nuôi, không đòi hỏi bất kỳ một lợi ích nào từ Đoàn Thanh H và Đinh Thị T. Việc Đinh Thị T đưa cho Nguyễn Quỳnh A 1 triệu đồng là hoàn toàn tự nguyện, không có sự đòi hỏi từ A. Do đó, theo tôi Nguyễn Quỳnh A không phải là đồng phạm về tội mua bán người dưới 16 tuổi.

Đinh Quốc Bình (Yên Mô - Ninh Bình)

Bình luận của luật sư

Căn cứ vào nội dung vụ việc này, quan điểm của chúng tôi cho rằng: Đoàn Thanh H và Đinh Thị T đã phạm tội mua bán người dưới 16 tuổi theo Điều 151, Bộ luật Hình sự năm 2015. Tuy nhiên, đối với Nguyễn Quỳnh A, quan điểm của chúng tôi cho rằng, Nguyễn Quỳnh A không đồng phạm với vai trò giúp sức cho Đoàn Thanh H và Đinh Thị T thực hiện hành vi mua bán cháu Nguyễn Thanh T, bởi lẽ:

Trước hết, xét về phương diện pháp lý: thì đồng phạm là trường hợp có 2 người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Theo quy định này, đồng phạm phải thỏa mãn 2 dấu hiệu: Một là, dấu hiệu khách quan có từ 2 người trở lên, những người này phải có chung hành động và hướng tới thực hiện một tội phạm; Hai là, dấu hiệu chủ quan tức là những người trong đồng phạm phải “cố ý cùng thực hiện tội phạm”, được thể hiện về mặt lý trí như họ thấy trước được hành vi của mình và của những người khác là nguy hiểm cho xã hội, là trái pháp luật hình sự và về mặt ý chí họ có ý thức mong muốn cho tội phạm được thực hiện, mong muốn cho hậu quả xảy ra hoặc bỏ mặc cho hậu quả xảy ra. Đối với vai trò giúp sức thì người giúp sức phải có hành vi được thực hiện với lỗi cố ý.

Trở lại nội dung của vụ việc, có thể thấy Nguyễn Quỳnh A có tham gia với các hành vi như: tìm người nhận nuôi con, viết hộ Giấy biên nhận nuôi con nuôi, đi cùng Đoàn Thanh H gặp Đinh Thị T và được T cho 1 triệu đồng để mua quà cho các cháu. Nhưng những hành vi này được thực hiện một cách rất bột phát, vô tình mà không có chủ đích, hay nói cách khác không nhằm hướng đến thực hiện một tội phạm. Nguyễn Quỳnh A chỉ vì cảm thông với hoàn cảnh khó khăn của gia đình Đoàn Thanh H phải nuôi 5 con nhỏ và được nhờ nên mới đứng ra tìm giúp người có nhu cầu xin con. Giữa Nguyễn Quỳnh A với Đoàn Thanh H và Đinh Thị T không hề có sự bàn bạc hay thỏa thuận được hưởng lợi từ việc cho cháu Nguyễn Thanh T làm con nuôi.

Mặt khác, mặc dù có thể Nguyễn Quỳnh A đã nhận thức được rằng: việc nhận nuôi con nuôi phải có sự đồng ý của cả người bố và mẹ và phải qua chính quyền địa phương làm thủ tục theo quy định. Tuy nhiên, Nguyễn Quỳnh A không hề biết việc Đoàn Thanh H đã giả mạo chữ ký của chồng ký vào giấy biên nhận nuôi con nuôi để đưa cho Đinh Thị T. Việc làm này của Đoàn Thanh H đã làm cho Nguyễn Quỳnh A tin tưởng rằng việc nhận nuôi con nuôi giữa Đoàn Thanh H và Đinh Thị T là phù hợp với pháp luật; Còn giữa Đinh Thị T và Đoàn Thanh H có làm các thủ tục xin nhận con nuôi hay không là do T và H phải thực hiện, Nguyễn Quỳnh A không có trách nhiệm trong việc này.

Do đó, những hành vi của Nguyễn Quỳnh A tuy có tham gia cùng với những người khác trong vụ việc này nhưng được thực hiện một cách vô tình, ngẫu nhiên do người khác nhờ thì làm hộ chứ không nhận thức được hành vi của mình có khả năng gây ra hậu quả nguy hại cho xã hội hay không nên đã vô tình giúp người khác thực hiện tội phạm và đây chính là lỗi vô ý. Vì vậy, có thể khẳng định, hành vi của Đinh Thị T chỉ là vô ý tạo điều kiện thuận lợi cho người khác thực hiện tội phạm, do đó không được coi là hành vi của người giúp sức và không có cơ sở để khẳng định Nguyễn Quỳnh A đồng phạm trong vụ án này theo quy định tại khoản 1, khoản 2, Điều 17, Bộ luật Hình sự năm 2015.

Luật sư Đoàn Mạnh Hùng (Văn phòng Luật sư Hùng Mạnh)

PV