Người phụ nữ tài hoa bạc mệnh nhất triều Lê và vụ án năm 1442

Trong cuốn Bí sử vương triều, các tác giả cho biết, bà Nguyễn Thị Lộ sinh năm 1400 tại làng Hải Hồ, một làng có nghề dệt chiếu nổi tiếng, nay là làng Hải Triều, xã Tân Lễ huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình.

Bà Nguyễn Thị Lộ nổi tiếng là người đẹp nhất vùng và có tài thơ phú. Trong một lần lên kinh thành Thăng Long bán chiếu bà gặp Nguyễn Trãi rồi trở thành vợ thứ của ông.

Năm 1433, vua Lê Thái Tổ mất, thái tử Nguyên Long lên nối ngôi, tức là Lê Thái Tông. Nghe tiếng Nguyễn Thị Lộ, nhà vua cho vời bà vào cung ban chức Lễ nghi học sĩ, phụng chỉ để dạy dỗ cung nữ.

Cuộc đời bà Nguyễn Thị Lộ gắn với vụ án Lệ Chi Viên nổi tiếng.

Sử sách đã chép lại sự kiện Lệ Chi Viên một cách ngắn gọn và nghiệt ngã: Ngày 27/7/1442, vua Lê Thái Tông đi tuần ở miền Đông duyệt quan ở Thành Chí Linh Hải Dương. Nguyễn Trãi đón vua ngự ở chùa Côn Sơn là nơi ông ở.

Ngày 4 tháng 8 âm lịch nhà vua và đoàn tùy tùng đến Lệ Chi Viên (Gia Bình, Bắc Ninh). Cùng đi với vua là Nguyễn Thị Lộ. Tại Lệ Chi Viên, nhà vua đã thức đêm với Nguyễn Thị Lộ rồi băng hà, thọ 20 tuổi.

Ngay lập tức, triều đình quy cho Nguyễn Thị Lộ tội giết vua. Nguyễn Trãi và gia đình bị án tru di tam tộc.

Vua Lê Thánh Tông sau khi nối ngôi, tra xét lại vụ án đã ban chiếu tẩy oan cho Nguyễn Trãi vào năm 1664. Trong chiếu chỉ tuyệt nhiên không thấy truy lại xem ai đã sát hại vua Thái Tông và cũng không minh oan cho Nguyễn Thị Lộ.

Đã hơn 5 thế kỷ trôi qua, thảm án Lệ Chi Viên vẫn là đề tài tranh cãi cho hậu thế.

Theo các tác giả trong cuốn Bí sử vương triều, gần đây nhiều nhà sử học Việt Nam đã đưa ra quan điểm về nguyên nhân đích thức của vụ thảm án Lệ Chi Viên. Theo đó, chủ mưa vụ án chính là Nguyễn Thị Anh, vợ thứ của vua Lê Thái Tông, mẹ của thái tử Bang Cơ sau là vua Nhân Tông sau này.

Thời đó, Vua Lê Thái Tông có 3 thái tử và Bang Cơ là con trai thứ 3. Bà Nguyễn Thị Anh muốn tranh giành đoạt vị cho con trai nhưng không thành do Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ ra tay ngăn cản nên có mối thâm thù. Khi vua Lê Thái Tông đến Lệ Chi Viên, Nguyễn Thị Anh đã ra tay vừa trả được thù, vừa giành được ngôi cho con trai.

Mời độc giả xem video:Bầu trời kỷ niệm trong cuốn lưu bút. Nguồn: VTV24.

Thu Hà (TH)