Người Mỹ chán xe sedan, chuyển sang 'cuộc tình mới' với xe SUV

Xe SUV đang lên ngôi ở Mỹ với doanh số lấn án xe sedan. Ảnh: WSJ

Xe SUV lên ngôi

Các mẫu xe sedan, với cấu hình cơ bản có ba khoang riêng biệt: khoang động cơ thấp phía trước, khoang hành khách cao với hàng hai ghế và khoang hành lý phía sau, đã tồn tại bền vững qua nhiều thập kỷ như là mẫu hình dáng chuẩn của ô tô.

Tuy nhiên, ngày nay, trên các xa lộ ở Mỹ, bóng dáng xe sedan thưa dần trong kính chiếu hậu. Hàng triệu tài xế Mỹ đang chuyển sang sử dụng xe thể thao đa dụng (SUV) có kiểu khung xe tải nhẹ, gầm xe cao, chạy được ở nhiều địa hình phức tạp. Nó có không gian bên trong rộng rãi nên chở được nhiều người và vật dụng cũng như có kích cỡ, khối lượng xe lớn hơn xe sedan thông thường.

Cách đây chưa đầy 5 năm, doanh số xe mới được bán ra ở Mỹ được chia đều giữa xe sedan và xe tải nhẹ, một hạng mục bao gồm xe SUV, xe bán tải và xe van.

Ngày nay, doanh số xe sedan đã giảm xuống, chỉ còn 1/3 trong tổng doanh số xe mới bán ra hàng năm ở Mỹ, theo hãng nghiên cứu thị trường Wards Intelligence. Các nhà phân tích dự báo con số này sẽ tiếp tục giảm còn 25% trong những năm tới.

Các hãng xe kỳ vọng sự thịnh hành của SUV sẽ bù đắp sự suy tàn của doanh số xe sedan. Bob Lutz, một cựu lãnh đạo ở bộ phận phát triển sản phẩm của General Motors cho biết khách hàng sẵn sàng trả thêm 3.000-4.000 đô la Mỹ để mua xe SUV thay vì xe sedan.

Theo Automotive News, trong sáu tháng đầu năm 2018, các dòng xe SUV nhỏ là phân khúc có doanh số bán tăng trưởng nhanh nhất ở Mỹ. Hiện có hơn 10 mẫu xe SUV cỡ nhỏ đang được bán tại thị trường Mỹ bao gồm Honda HR-V, Mazda CX-3, Jeep Renegade, Buick Encore... Phần lớn các mẫu xe này có giá bán khởi điểm 20.000 đô la.

Khi nền kinh Mỹ cải thiện trong những năm gần đây, người Mỹ cũng mua nhiều xe bán tải hơn. Đây là kiểu xe lai giữa xe tải với ô tô chở khách, tức theo kiểu SUV nhưng lại có thùng chở hàng phía sau. Song SUV vẫn là phân khúc xe tăng trưởng nhanh nhất. Xe bán tải chiếm khoảng 16% tổng doanh số xe bán ở Mỹ trong năm 2017 so với mức 14% vào năm 2010. Trong khi đó, thị phần SUV tăng lên 42% vào năm ngoái so với mức 30% cách đây 8 năm.

Các hãng xe ở Mỹ cũng đang bổ sung một biến thể của SUV mới có tên gọi Crossover SUV (CUV) kết hợp giữa thân xe SUV với khung sedan. CUV thường chạy êm hơn và tiêu hao nhiên liệu ít hơn SUV.

Xe SUV cỡ nhỏ Jeep Cherokee và xe SUV cỡ vừa Grand Cherokee của hãng xe Jeep tại một đại lý ô tô ở thành phố Moline, bang Illinois, Mỹ. Ảnh: Bloomberg

Được yêu chuộng nhờ an toàn hơn và hữu dụng hơn

Trong một thập niên qua, các hãng xe đã tạo ra được những tính năng tốt nhất cho xe SUV: không gian chứa vật dụng và hành lý rộng rãi hơn, ghế ngồi cao hơn với tầm nhìn tốt hơn đồng thời tiêu hao nhiên liệu ít hơn các mẫu xe SUV tiền nhiệm. Dù vậy, mức giá bán của chúng không đắt hơn quá nhiều so với xe sedan.

Sự thay đổi trong thị hiếu của người tiêu dùng Mỹ đối với xe cộ chủ yếu xuất phát từ sự thay đổi mối quan hệ giữa họ với xe. Ngày nay, các chủ xe thường quan tâm đến lượng người mà xe có thể chở được cũng như lượng đồ đạc, hành lý có thể nhét qua cửa sập ở đuôi xe.

John Wolkonowicz, nhà sử học trong lĩnh vực ô tô ở Boston nói, “Ngày nay, xe được lựa chọn theo hướng phù hợp với hoạt động của con người hơn vì vì dáng vẻ thanh lịch và hiệu năng của chúng”. Theo ông, SUV được sản xuất để có thể chở con cái, thú cưng và đồ đạc như các dụng cụ chơi thể thao hay các công cụ dùng để sửa nhà...

Trong một chuyến đi cắm trại gần đây, Eric Moe, một quản lý 31 tuổi ở một nhà máy sản xuất gần thành phố Madison, Wisconsin, đã chất lên chiếc xe SUV Honda HR-V của anh ba chiếc lều, bốn thùng đá, bốn chiếc ghế, 64 lít nước và nhiều dụng cụ cắm trại. Chiếc Honda SUV của anh tiêu hao ít xăng hơn so với ba chiếc xe mà anh từng sở hữu trước đây.

“Tôi có lẽ không bao giờ quay trở lại sử dụng xe sedan nữa”, Moe, người đã đổi chiếc Ford Fusion sang chiếc Honda HR-V cách đây hai năm, nói.

Xe SUV được yêu chuộng một phần là do người tiêu dùng Mỹ tin rằng nó an toàn hơn xe sedan. Viện Bảo hiểm an toàn xe lộ (Mỹ) cho biết, “Các mẫu xe nặng hơn và kích cỡ lớn hơn thường an toàn hơn vì chúng có thể giúp bảo vệ người trong xe tốt hơn trong một vụ tai nạn”.

Gordie Stewart, chủ một đại lý Toyota ở Birmingham, bang Alabama, cho biết khách hàng của ông thường dẫn ra lý do an toàn khi chọn mua các mẫu xe SUV. Bản thân ông cũng là một fan của xe SUV. Năm 2015, đứa con trai vị thành niên của ông lái chiếc Toyota 4Runner SUV và gặp tai nạn khiến nó bẹp dúm phần đầu nhưng cậu ta vẫn không hề hấn gì.

Các hãng xe chạy ưu tiên sản xuất xe SUV

Thị hiếu của người tiêu dùng Mỹ đối với xe cộ thay đổi nhanh đến nỗi các hãng xe phải bất ngờ và họ đang chạy đua để điều chỉnh các dòng xe được sản xuất tại các nhà máy. Hầu hết các hãng xe hoạt động Mỹ vẫn duy trì các mẫu xe sedan ở các showroom dù cho họ đang hủy bỏ các kế hoạch sản xuất loai xe này.

Hai hãng xe Ford và Fiat Chrysler đã đi xa hơn một bước khi quyết định dừng giới thiệu gần như tất các dòng xe sedan ở các showroom để nhường không gian cho xe tải, bán tải và xe SUV.

General Motors cho biết sẽ duy trì kinh doanh các dòng xe sedan đang bán chạy nhất hiện nay nhưng một số nguồn tin nói rằng hãng xe này đã chuẩn bị kế hoạch dừng sản xuất một số dòng sedan, bao gồm Chevy Impala, một thương hiệu ra đời từ thập niên 1950.

Mercedes-Benz, BMW và Audi vốn tập trung vào các dòng xe sedan thể thao nhưng giờ đây các showroom của họ xuất hiện đầy các dòng xe SUV. Toyota và Honda xây dựng danh tiếng thương hiệu nhờ vào các dòng xe sedan gia đình giữ giá tốt khi bán lại như Camry và Accord. Song hiện nay, cả hai hãng xe này đang đẩy mạnh giới thiệu các dòng xe SUV và CUV hơn. Năm 2017, doanh số xe sedan của Toyota, Honda, Nissan, Hyundai, Kia và các hãng xe châu Á khác sụt giảm gần 9%, trong khi, doanh số xe SUV và xe bán tải của họ tăng 8%.

Khi Stephen Ho, một kỹ sư ở thành phố Merced, bang California quyết định thay chiếc xe sedan Toyota Camry đời 1995 vào tháng 12 năm ngoái, ưu tiên của anh là một mẫu xe có tầm nhìn tốt hơn khi chạy trên đường. Cuối cùng, họ đã mua chiếc SUV cỡ nhỏ Toyota C-HR, có gầm xe cao hơn nhiều so với gầm xe Toyota Camry cũ của anh.

Lê Linh