Người Mường ở Phả Ban thu nhập ổn định từ cây quýt hôi

Quýt hôi là loài cây bản địa, có nguồn gốc ở vùng núi cao của huyện Bá Thước. Quýt hôi được biết đến là một vị thuốc quý và gia vị tạo hương thơm đặc biệt cho một số món ăn. Tuy là loài cây dễ tính, nhưng do trong một thời gian dài bị lãng quên, ít được chăm sóc, đất đai bị thoái hóa, bạc màu, chất lượng giống thấp nên loại cây này bị thu hẹp dần diện tích.

Những năm gần đây, trong quá trình lựa chọn, phát triển các sản phẩm đặc trưng, cây quýt hôi bản địa đã được huyện Bá Thước quan tâm phục tráng. Với việc tuyên truyền, hỗ trợ bà con nông dân chú trọng chăm sóc, tỉa cành, bón phân đúng quy trình và thời kỳ, cây quýt hôi trên địa bàn đang dần được hồi phục và mang lại giá trị kinh tế ổn định.

Anh Ngân Văn Chàng, người dân tộc Mường tại bản Phả Ban, xã Thành Sơn (Bá Thước) cho biết: Quả quýt to bằng chén trà loại nhỏ, khi chín ngả màu vàng cam, vỏ hơi sần sùi rất dễ bóc. Quýt hôi có vị ngọt thanh, thơm mát đặc trưng.

Ngoài ra, vỏ quýt còn được dùng để trị bệnh ho, lá quýt thì được dùng cho một số món ăn, nhất là món kho của người dân miền núi huyện Bá Thước. Đến mùa quả, quýt hôi được bán với giá từ 30.000-60.000 đồng/kg tùy thời điểm.

Chị Ngân Thị Phiều, sinh năm 1985 người dân bản Phả Ban, xã Thành Sơn (Bá Thước) chia sẻ: Vụ quýt vừa rồi tại các đồi của gia đình cho thu hoạch trong khoảng 2 tháng, thu nhập khoảng 50 triệu đồng.

Đa số các hộ gia đình ở xã Thành Sơn (Bá Thước) đều có những gốc quýt hôi mọc tự nhiên trên đồi nhà mình. Những năm gần đây cứ đến vụ quýt là thương lái thường tìm đến để thu mua, có những người còn muốn đặt tiền trước.

Loài quýt bản địa ở bản Phả Ban (Thành Sơn, Bá Thước) phát triển dưới tán lá của cây khác sẽ có điều kiện phát triển tốt hơn, ít sâu bệnh, cho quả đẹp và ngon.

Được biết, cây quýt hôi trên địa bàn huyện Bá Thước được trồng tập trung chủ yếu tại 3 xã: Ban Công, Thành Lâm, Thành Sơn. Ngoài ra, cây quýt hôi được trồng ở các xã Cổ Lũng, Lũng Cao, Lũng Niêm cũng đang sinh trưởng tốt.

Hoàng Đông