Người Hà Lan bảo vệ môi trường với văn hóa xe đạp

Ở Hà Lan đất thấp, xe đạp là phương tiện đi lại không thể thiếu kể cả hiện nay trong thời công nghệ 4.0. Người ta đã nghĩ ra việc cần phải xây dựng chỗ để xe đạp rông đẹp tiết kiệm diện tích mà vẫn hòa nhập kiến trúc đô thị hiện đại… và xứng tầm văn minh xe đạp ngày nay.

Cùng với hoa chuông tulip, xe đạp đã là yếu tố gắn chặt với đất nước này. Xe đạp không đơn giản là phương tiện di chuyển mà là một phần của văn hóa Hà Lan. Dân số Hà Lan hiện nay là 17 triệu, nhưng xe đạp có đến 18 triệu cái, bon bon hàng ngày trên 34 ngàn cây số đường nhựa – bê tông phẳng lì dành riêng cho xe hai bánh đạp chân.

Quảng trường nhà ga bên trên, khu để xe đạp ba tầng bên dưới, chống bằng cột loa kèn hoành tráng ở Utrecht, Hà Lan.

Từ thập niên 70 thế kỉ trước, Hà Lan đặt kế hoạch độc lập với dầu lửa nhập khẩu gây ô nhiễm, thúc đẩy người người đi xe đạp. Các đô thị cũng nỗ lực theo làm bãi xe đạp du kích, nhưng không xuể. Utrecht - thành phố đại học với 330.000 cư dân trẻ trí tuệ, được Văn phòng kiến trúc Ector Hoogstad "giải cứu" bằng một thiết kế bãi xe đạp ngầm ba tầng khổng lồ, chứa cùng lúc 12.500 xe, với kiến trúc hài hòa, nghệ thuật, xả căng thẳng trong nhịp sống đô thị tấp nập, khẩn trương. Bên trên là quảng trường nhà ga với mái hiên khắc họa bong bóng xà phòng long lanh bảy sắc câu vồng, Đường đi bên dưới chỉ hướng màu đỏ tươi, ban ngày được chiếu sáng bằng ánh sáng tự nhiên, lọc qua các ô kính từ sân quảng trường bên trên rọi xuống, các cột trụ hình loa kèn chắc chắn, tạo cảm giác an toàn.

Ít ai biết rằng yếu tố đưa Helsinki, Phần Lan, vào Top 10 thủ đô không khí trong lành nhất thế giới… là xe đạp. Đúng lộ trình giảm xe cơ giới để cứu vãn môi trường cho thế hệ mai sau, thủ đô Helsinki đã làm 3.800 cây số đường xe đạp. Quá nửa người Helsinki ít nhất mỗi tuần một lần đạp xe. Hơn 10% người thủ đô quanh năm đi lại bằng xe đạp, dẫu ngày thậm ngắn đêm cực dài, mùa đông lê thê lạnh buốt tuyết rơi.

Mấy năm nay, xe đạp còn là phương hữu hiệu hỗ trợ người di cư, nhất là từ châu Phi theo đạo Hồi, hòa nhập xã hội Phần Lan. Tất cả những người trẻ tuổi, đặc biệt nữ giới, nhập cư phải qua khóa tập bắt buộc đi xe đạp bằng được… bằng kinh phí xã hội thiện nguyện.

Văn Lý