Người ghi dấu ấn Việt Nam về phẫu thuật nội soi

Kỹ thuật mổ nội soi tuyến giáp được PGS, TS Trần Ngọc Lương, Giám đốc Bệnh viện Nội tiết T.Ư nghiên cứu, phát triển được cộng đồng quốc tế đánh giá rất cao, đặt nó mang tên “Dr Lương”. Nét độc đáo của kỹ thuật mổ này là mổ theo đường ngực và nách, thay vì ở cổ như phương pháp phẫu thuật truyền thống.

Ý tưởng về phẫu thuật nội soi tuyến giáp được PGS,TS Trần Ngọc Lương ấp ủ từ đầu năm 2002, khi có khá nhiều người bị bướu cổ và mắc các bệnh lý tuyến giáp nói chung. Trong số những người mắc các bệnh lý tuyến giáp có rất nhiều phụ nữ, nếu mổ mở theo kiểu truyền thống thì sẽ để lại vết sẹo dài ở cổ, những người có cơ địa sẹo lồi sẽ càng thấy rõ điều đó, trông rất mất thẩm mỹ. Chính vì sợ bị sẹo lồi mà rất nhiều người bệnh nấn ná, thậm chí bỏ phẫu thuật. Chỉ đến khi bệnh tiến triển nặng lên mới đến bệnh viện khám và điều trị thì khi đó tình trạng bệnh đã diễn biến phức tạp, việc chữa trị trở nên khó khăn hơn rất nhiều, thậm chí có những người đã ở giai đoạn muộn. Từ thực tế đó, PGS,TS Trần Ngọc Lương đã dành thời gian nghiên cứu, mong muốn tìm ra phương pháp để chữa được bệnh mà không để lại sẹo, gây mất thẩm mỹ... Sau một thời gian tìm tòi, nghiên cứu, kỹ thuật “Dr Lương” đã ra đời chuyên về mổ nội soi tuyến giáp. Năm 2003, ca phẫu thuật nội soi tuyến giáp đầu tiên được thực hiện, người bệnh không phải “mang” vết sẹo dài từ 3 đến 8 cm ở cổ, vết sẹo chỉ còn nhỏ khoảng 1 cm và chỉ ở vùng nách và ngực. Thời gian nằm viện giảm xuống chỉ còn hai, ba ngày thay vì bảy ngày như trước đây...

Sự sáng tạo của bác sĩ Lương nằm ở việc ông đã sử dụng khí CO2 để tạo khoang làm việc sau khi bóc tách các thành phần dưới da giúp việc xử lý thương tổn bên trong được an toàn, thuận lợi. Kỹ thuật của bác sĩ Lương được đánh giá là có những ưu điểm sau: đơn giản, nhanh, hiệu quả, chi phí rẻ. Đơn giản là bởi khi tiến hành phẫu thuật các bác sĩ chỉ cần sử dụng các dụng cụ phẫu thuật nội soi ổ bụng thông thường mà ở các bệnh viện tuyến tỉnh và một số bệnh viện tuyến huyện đều có. Còn nhanh là khi các bác sĩ tiến hành phẫu thuật chỉ cần tạo ba lỗ nhỏ ở vùng nách của người bệnh, vào tuyến giáp bằng đường bên. Sau đó, đưa thiết bị mổ nội soi vào, bơm CO2 tạo môi trường mổ. Do vậy, mỗi ca phẫu thuật chỉ kéo dài từ 20 đến 30 phút (trừ những ca khó có thể khoảng từ 40 đến 45 phút). An toàn vì theo đường riêng này có thể tìm và tách tuyến cận giáp trạng cũng như dây thần kinh thanh quản quặt ngược (dây thần kinh nói) nên không làm ảnh hưởng đến khả năng nói của người bệnh sau mổ. Quan trọng hơn khi tiến hành mổ nội soi người bệnh không bị mất máu nhiều, bình phục nhanh, có thể trở lại sinh hoạt bình thường chỉ sau vài ngày. Đến nay, kỹ thuật này có thể áp dụng hiệu quả cho tất cả các bệnh lý tuyến giáp khi cần mổ, kể cả ung thư khi chưa có di căn xa. Đáng chú ý, chi phí cho một ca phẫu thuật nội soi tuyến giáp này rất thấp, chỉ khoảng từ 300 đến 400 USD, trong khi tại các nước thường từ 6.000 đến 7.000 USD thậm chí có nơi lên đến 10.000 USD.

Đến thời điểm này, PGS, TS Trần Ngọc Lương và cộng sự đã tiến hành mổ thành công cho hơn 5.300 ca bướu cổ bằng kỹ thuật nội soi mới. Kỹ thuật này đã được chuyển giao cho bác sĩ khắp các bệnh viện trong nam, ngoài bắc. Nhiều Bệnh viện đang triển khai thành công như: Chợ Rẫy, đa khoa Cần Thơ, Việt Tiệp Hải Phòng, đa khoa Nghệ An, Quân y 103, Trung ương Quân đội 108...

Kỹ thuật mổ nội soi tuyến giáp do PGS, TS Trần Ngọc Lương nghiên cứu, phát triển đã trở thành niềm tự hào của nền y học Việt Nam, khi nhiều nước trên thế giới cử chuyên gia, bác sĩ sang Việt Nam học tập, nhận chuyển giao kỹ thuật, trong đó có nhiều nước nền y học đã phát triển như: Ô-xtrây-li-a, Xin-ga-po, Bồ Đào Nha, Thái-lan... PGS, TS Trần Ngọc Lương được Tổ chức kỷ lục Việt Nam trao chứng nhận “Người có công trình nghiên cứu khoa học về kỹ thuật mổ nội soi tuyến giáp được ứng dụng, chuyển giao, đào tạo trong nước và nước ngoài nhiều nhất”.

QUỲNH DUNG