Người chiến sĩ Cộng sản trung kiên vì thế hệ trẻ, vì tương lai đất nước

Đồng chí Vũ Oanh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị trò chuyện cùng phóng viên ANTĐ

Chứng nhân một thời oanh liệt

Tôi gặp ông Vũ Oanh vào một ngày đầu thu tại Hà Nội. Những tháng năm xưa, những thời khắc mang tên “quá khứ” ùa về qua lời kể của chứng nhân lịch sử này. Khí thế tinh thần của lớp lớp thế hệ cha ông trong kháng chiến vẫn còn vẹn nguyên qua lời kể của ông Vũ Oanh.

Mặc dù đã hẹn trước nhưng trước khi đến, tôi rất lo lắng vì ở cái tuổi 97 ông có thể đã quên ít nhiều thời tuổi trẻ xưa kia, quên đi những năm tháng cống hiến của mình. Nhưng thật bất ngờ, ông nhớ như in những ngày tháng đã qua, cứ như suốt 75 năm tuổi Đảng ông cất giấu những hồi ức ấy trong trí nhớ và khi khơi lại, nó tuôn trào như dòng nước chảy xiết không ngừng.

Câu chuyện của ông rất dài, nhiều tiếng đồng hồ trôi qua không làm vị lão thành cách mạng ấy mệt mỏi. Ông cứ miệt mài kể và hơn thế nữa, ông như người truyền lửa khiến tôi hiểu vì sao những năm tháng chiến tranh ác liệt, ông là một trong những người được giác ngộ cách mạng từ rất sớm. Tôi cũng hiểu vì sao dù chưa đầy đôi mươi mà người thanh niên Trường Bưởi năm ấy lại trở thành tấm gương sáng, thúc giục tinh thần yêu nước cho một thế hệ thanh niên Hà Nội lúc bấy giờ.

Ngừng câu chuyện giữa chừng, người chiến sỹ cách mạng cầm cuốn hồi ký, nâng niu đem ra tặng tôi. Trong đó có in nguyên lời của cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Đồng chí Vũ Oanh đã sớm giác ngộ tham gia cách mạng, qua 65 năm hoạt động đã trở thành một người Cộng sản mẫu mực, một cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng có phẩm chất và tài năng. Đồng chí đã có nhiều công lao tham gia xây dựng và phát triển phong trào cách mạng ở Hà Nội…”.

Còn sức khỏe sẽ còn cống hiến

Ðồng chí Vũ Oanh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị khóa VII, tham gia hoạt động cách mạng từ năm 15 tuổi. Thời kỳ chuẩn bị Tổng khởi nghĩa, ông là cán bộ lãnh đạo Ủy ban Khởi nghĩa Hà Nội. Trọn cuộc đời cống hiến cho sự nghiệp cách mạng của Ðảng, của dân tộc, đảm nhiệm nhiều vị trí công tác quan trọng mà Ðảng giao phó, nhưng với ông, thời kỳ hoạt động cách mạng ở Hà Nội đã ghi dấu ấn sâu sắc nhất.

Là người thành lập Ðội Ngô Quyền ở Trường Bưởi, những năm 1939 - 1943, ông và các bạn học đã noi gương các anh hùng dân tộc để làm việc có ích cho nước, cho dân, bí mật tuyên truyền lòng yêu nước và cách mạng. Khi máy bay địch tăng cường oanh kích Hà Nội, một số trường học phải sơ tán về các vùng quê, ông đã quyết định bỏ học, ở lại Hà Nội, bắt đầu cuộc dấn thân phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân khi vừa tròn 20 tuổi.

Trong sự nghiệp của mình, dù phụ trách lĩnh vực hoạt động nào, từ quân đội đến công tác tổ chức, dân vận của Ðảng; công tác mặt trận... ông luôn trăn trở tìm giải pháp góp phần hoàn thiện mục tiêu xây dựng đất nước độc lập dân tộc gắn với xây dựng CNXH, hướng tới "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh". Ông thường xuyên nghiền ngẫm Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhận thấy còn rất nhiều việc phải làm. Bởi thế, sau khi về hưu, ông vẫn liên tục làm việc và có mặt ở khắp các tỉnh, thành phố, huy động sự cộng tác xây dựng Hội Khuyến học, Hội Người cao tuổi, Hội Cựu chiến binh Việt Nam.

Cuộc trò chuyện giữa hai thế hệ

Cuộc trò chuyện giữa hai thế hệ, mái đầu đã bạc và mái đầu còn xanh râm ran cả căn phòng. Vị lão thành cách mạng suốt cả buổi nhắc đi nhắc lại những bài học to lớn về tư tưởng của người lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh. Nhắc đến Người, hai mắt ông lại sáng long lanh nhìn hướng đến tượng Bác đặt nơi tôn kính nhất trong nhà và kể: “Không có Bác Hồ, tôi không thể sống được đến ngày hôm nay”.

Là người “ăn cơm nhà làm việc nước”, suốt quãng thời gian cuối sự nghiệp công tác của mình, ông Vũ Oanh đã cống hiến hết mình cho Hội Khuyến học. Thời gian đó, nguyên Chủ tịch Hội Khuyến học Vũ Oanh đã xây dựng Hội nhân rộng khắp các nước. Ông đã bỏ rất nhiều công sức và tâm huyết đi mọi vùng miền trên cả nước để tập huấn, họp bàn công phu, tỉ mỉ với các tỉnh thành, các địa phương.

“Từ khi tôi làm Hội Khuyến học, khẩu hiệu: “Cả nước là một xã hội học tập” là do tôi đặt. Hai nữa là sau này tôi đưa ra giải thưởng “Nhân tài đất Việt”. Đó là hai dấu ấn lớn trong cuộc đời tôi. Cho nên tôi làm Hội Khuyến học là vất vả nhất nhưng cũng thành công nhất. Hồi tôi làm quyết liệt lắm, tôi lấy địa phương Thanh Hóa làm điểm. Tôi phất ngọn cờ Thanh Hóa lên, sau đó nhân rộng ra cả nước, về sau thành Hội ăn sâu bám rễ nhất vào trong nhân dân” - nguyên Chủ tịch Hội Khuyến học kể lại.

Giờ đây, dù không còn tham gia công tác vì lý do sức khỏe nhưng ông Vũ Oanh vẫn trăn trở với đề án giáo dục sớm để phát triển một thế hệ thông minh mà Viện Nghiên cứu giáo dục phát triển tiềm năng con người do ông và các cộng sự đang tiến hành. Ông bảo, không mong muốn gì hơn là thế hệ tương lai của đất nước sẽ có sự thông minh, phát triển vượt trội để đưa đất nước “sánh vai với các cường quốc năm châu” như Bác Hồ hằng mong đợi...

Chu Hương