Người Anh hùng Lao động ngành Than với khát vọng vượt lên chính mình
Tấm gương lao động tiên tiến của anh Thái chính là ánh đèn mỏ sáng rọi và lan tỏa nhiệt huyết cống hiến, tinh thần lao động đến những người thợ mỏ.
Kỷ luật, đồng tâm và sáng tạo luôn là truyền thống, là niềm tự hào của mỗi công nhân vùng mỏ Quảng Ninh anh hùng. Được gọi là những người "Ăn cơm dương gian, làm việc âm phủ", chính trong môi trường tối tăm, điều kiện khắc nghiệt của hầm lò, những tấm gương lao động tiên tiến như ánh đèn mỏ sáng rọi và lan tỏa nhiệt huyết cống hiến, tinh thần lao động đến những người thợ mỏ.
Anh Nguyễn Trọng Thái là một tấm gương như vậy: Luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao với rất nhiều sáng kiến góp phần nâng cao hiệu quả lao động, sản xuất đã được áp dụng... thợ lò Nguyễn Trọng Thái đã nhận vinh dự được nhiều bằng khen, giấy khen và danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới.
Khát vọng
Đường phố Hạ Long 18 giờ chiều đông nghẹt xe cộ. Bên dòng người xe hối hả, một người đàn ông trung niên đang tất bật dọn dẹp gian hàng nhỏ chuyên bán những bộ đồ bảo hộ lao động, giày dép, mũ bảo hiểm... Mất vài phút ngỡ ngàng, chúng tôi mới nhận ra nhân vật mà mình đã hẹn gặp - Anh hùng Lao động Nguyễn Trọng Thái, Tổ trưởng Sản xuất công trường kiến thiết cơ bản 1, Công ty Than Hà Lầm. Ra là nay được nghỉ phép, anh tranh thủ giúp vợ dọn hàng. Nhanh tay xếp những thùng hàng cuối cùng, anh Thái mời chúng tôi theo con ngõ dẫn vào căn nhà nhỏ của anh trên đường Nguyễn Văn Cừ.
Anh hùng Lao động Nguyễn Trọng Thái- Tổ trưởng sản xuất Công trường kiến thiết cơ bản 1- Công ty Than Hà Lầm.
Trời đã nhá nhem, anh Thái pha vội ấm nước rồi nháy mắt: "Ở đây ăn cơm, tớ xuống bếp tý là xong ngay". Thêm một lần chúng tôi bất ngờ khi chứng kiến đôi bàn tay chai sạn, tưởng rằng chỉ biết cầm cuốc, cầm choòng... lại rất khéo léo khi vo gạo nhặt rau. Với tay bật thêm ngọn đèn, bữa cơm thân mật bắt đầu cũng là lúc dòng ký ức ùa về với người thợ lò xuất sắc của ngành than…
Sinh ra và lớn lên trong gia đình có 4 anh em trai, cuộc sống của chàng thanh niên tại vùng quê Hải Dương vô cùng khó khăn. Bố làm kiểm lâm luôn công tác xa, mẹ làm giáo viên đồng lương ít ỏi nên nhiều khi cả nhà phải ăn cơm độn sắn, độn khoai. Thương bố mẹ, Nguyễn Trọng Thái quyết định xin đi làm công nhân ở Quảng Ninh.
Thời gian đầu, anh đi đội than thuê nhưng công việc không ổn định nên Nguyễn Trọng Thái đăng ký tham gia học nghề tại Trường Công nhân mỏ Hữu Nghị Việt Xô. Năm 1994, sau khi ra trường, anh nộp đơn xin vào làm việc tại mỏ than Hà Lầm (nay là Công ty CP Than Hà Lầm).
“Ngày đấy có những anh em ở quê ra cùng làm, chỉ có phấn đấu là tháng này mình phải làm cao hơn tháng trước, tất cả chỉ cùng nhau thi đua bằng tiền lương thôi, tháng này nó hơn lương mình thì tháng sau mình phấn đấu hơn lương nó. Sau đó cuốn theo, mình lại phấn đấu để mình muốn mua sắm một thứ gì đó, như cái xe đạp đẹp để đi chơi với các bạn… thì chính đấy là những thứ động lực thôi thúc để mình cố gắng trong công việc. Mặc dù công việc rất khó khăn, vất vả nhưng điều quan trọng là nó ổn định”, anh Thái chia sẻ.
Sau 5 năm phấn đấu, bằng sự cần cù, ham học hỏi, Nguyễn Trọng Thái được tín nhiệm bầu làm Tổ trưởng sản xuất Công trường kiến thiết cơ bản 1. Tại mỏ Than Hà Lầm, ai làm tổ trưởng thì tổ sản xuất mang tên người đó, như một cách khích lệ tinh thần làm việc. Chỉ huy tổ thợ đào lò mang tên mình, Tổ trưởng Nguyễn Trọng Thái luôn ý thức được sự vinh dự nhưng đầy thách thức này.
Vận dụng những kiến thức đã học và tham khảo, học hỏi kinh nghiệm các thế hệ đi trước nhằm cải tiến quy trình, nâng cao hiệu quả khai thác... tổ sản xuất của anh nhiều năm liền luôn duy trì vị trí đứng đầu, với kỷ lục "năng suất cao nhất", "ít sự cố nhất" và hoàn thành nhiệm vụ được giao đúng tiến độ. Anh Thái chia sẻ: Khi nhìn dòng chữ “Tổ đào lò Nguyễn Trọng Thái đạt năng suất dẫn đầu kỷ lục ngành than” trên những tấm bằng khen, cờ thi đua, anh tự hào nhưng cũng cảm thấy trách nhiệm, động lực lớn lao hơn để cùng anh em trong Tổ phấn đấu, cố gắng nhiều hơn nữa.
“Điều quan trọng nhất để thành công đó chính là sự đoàn kết. Không cần người tổ trưởng phải làm hết mọi công việc hay làm thật giỏi, mà quan trọng là biết gắn kết anh em lại với nhau. Kho cả tổ có sự đoàn kết như một gia đình, lúc đó tất cả khó khăn đều được vượt qua”, anh Thái đúc kết.
Lan tỏa
Luôn trăn trở làm thế nào nâng cao chất lượng, tiến độ công việc mà vẫn đảm bảo an toàn cao nhất, những kinh nghiệm mà anh tích lũy được đã giúp anh đề xuất nhiều sáng kiến kỹ thuật được áp dụng hiệu quả vào thực tế như sáng kiến phun sương dập bụi trên khai trường và các đầu máy thiết bị trong hầm lò; sáng kiến nối dài máy khoan thi công các đường lò có độ dốc lớn của tầng than…
Những sáng kiến, giải pháp kỹ thuật không chỉ mang lại lợi ích về kinh tế, hiệu quả sản xuất mà quan trọng hơn là tạo ra động lực, niềm tin và sự khích lệ, cổ vũ cả Tổ đạt được những thành công mới. “Muốn đi xa hãy đi cùng nhau”, anh Thái luôn tâm niệm như vậy và với vai trò một người tổ trưởng, phải làm sao để như 1 đầu máy kéo cả đoàn tàu vững vàng tiến lên.
“Người tổ trưởng cần phải đưa được những ý kiến, sáng kiến của anh em trong tổ ra. Có thể ý kiến của mình chưa đúng sẽ được đồng đội bổ sung, làm sao để đồng đội tham gia cùng. Quan trọng hơn cả là phải nắm rõ năng lực của từng người, xếp việc đúng để phát huy được tài năng của người ta. Việc phân công đúng người, đúng việc cũng là một sự thành công trong thi đua sản xuất. Để hoàn thành nhiệm vụ đòi hỏi tổ trưởng và tổ viên phải cùng một ý chí, phải cùng vượt qua khó khăn và càng khó khăn thì càng đòi hỏi tổ có sự đoàn kết, thống nhất cao để cùng nhau vượt qua”, anh Thái cho biết.
Anh Phan Hồng Sơn, đồng nghiệp của anh Thái trong phân xưởng, chia sẻ, trong công việc anh Thái là bậc đàn anh đi trước để mọi người học hỏi. Cá nhân anh Sơn cũng được anh Thái chỉ bảo nhiều trong lao động sản xuất. Dù làm bên mảng cơ điện, nhưng anh Thái cũng đóng góp nhiều ý kiến trong quá trình sản xuất như đặt máy bơm nước, sửa các loại máy… để đạt được hiệu suất cao nhất.
“Mọi người đều rất đồng tình với cách làm việc của anh Thái và anh Thái đã có sự tham gia góp ý, chỉ bảo để mọi hoạt động đi vào hiệu quả. Trong một gia đình có một người như anh Thái được vinh danh, đó cũng là niềm tự hào cho đơn vị cũng như cho toàn thể anh em. Đó là động lực để anh em cố gắng học hỏi và noi theo”, anh Sơn bày tỏ.
“Sự lan tỏa” của thợ lò Nguyễn Trọng Thái không chỉ gói gọn bên trong Công ty Than Hà Lầm, hay Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam TKV, mà nó đã được biết đến ở nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác. Tháng 12/2014, công trình hầm thủy điện Đạ Dâng, tỉnh Lâm Đồng xảy ra sự cố, 12 công nhân bị mắc kẹt sâu trong lòng đất. Nguyễn Trọng Thái cùng nhóm thợ lò của công ty được điều động khẩn cấp vào Lâm Đồng để tham gia lực lượng giải cứu.
Với kinh nghiệm hơn 20 năm làm việc dưới mỏ, anh Thái đã đề xuất phương án mở lối trực tiếp từ cửa hầm nhằm tiếp cận những người bị nạn nhanh nhất. Và chỉ sau 2 ngày, lực lượng cứu nạn đã tìm thấy và giải cứu thành công 12 công nhân. Thời điểm chứng kiến những người đồng nghiệp của mình an toàn, lành lặn được đưa lên khỏi lòng đất, anh Nguyễn Trọng Thái không thể ngăn được giọt nước mắt hạnh phúc.
“Kỷ niệm đó với tôi sẽ chẳng bao giờ có thể quên được. Cảm giác lúc nhìn thấy đồng đội giống như là nhìn thấy người thân. Lúc ban đầu đến hiện trường ai cũng mang tâm trạng nặng trĩu, đầy lo lắng nhưng khi mọi người an toàn đều òa lên khóc, nhảy lên ôm nhau, vỗ tay reo hò. Cảm giác như vừa giành được chiến thắng một cách vang dội, đó là cảm giác chung của tất cả mọi người có mặt ngày hôm ấy tại Đạ Dâng”, anh Thái hồi tưởng.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trao quà lưu niệm cho anh Nguyễn Trọng Thái tại chương trình “Vinh quang Việt Nam - Dấu ấn 30 năm đổi mới” (năm 2017).
Trái ngọt
Đằng sau sự thành công của 1 người đàn ông luôn là sự hy sinh của 1 người phụ nữ. Đối với anh Thái, mặc dù công việc còn nhiều khó khăn vất vả, nhưng động lực làm việc, cũng là điều quý giá nhất đối với anh là người vợ tần tảo, luôn cảm thông, chia sẻ, đồng hành với anh trong công việc và cuộc sống cùng 2 cậu con trai chăm ngoan, học giỏi.
Chị Dương Thị Lời, người phụ nữ đầu gối tay ấp của anh Nguyễn Trọng Thái, chia sẻ, do đặc thù công việc anh Thái cũng đi làm ca, làm kíp, lúc đầu chị rất buồn nhưng sau dần quen theo nếp sinh hoạt. “Thỉnh thoảng các cháu cũng hỏi nhưng mình giải thích về công việc của bố để các cháu thông cảm và dần dần mẹ con cũng quen với điều đó. Đặc thù công việc yêu cầu như vậy, mình cũng phải thông cảm và chỉ biết động viên anh cùng nhau cố gắng để cuộc sống hài hòa hơn. Anh Thái được cơ quan quan tâm, tặng nhiều bằng khen và cũng là động lực để con cái phấn đấu, học tập theo bố”, chị Lời tâm sự.
Nỗ lực phấn đấu được ghi nhận xứng đáng khi thợ lò Nguyễn Trọng Thái đã được tôn vinh ở nhiều hội nghị tuyên dương điển hình tiên tiến của Công ty và Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV). Bảng thành tích của cá nhân anh khiến nhiều người nể phục: Nhiều năm liền được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; Huân chương Lao động hạng Ba; nhiều lần đạt Danh hiệu CSTĐ cấp Bộ; Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh; Giải thưởng “Vinh quang Việt Nam” và là 1 trong số ít điển hình của TKV được tham dự chương trình “70 năm Bác Hồ kêu gọi thi đua ái quốc” (2018)... Đặc biệt, tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ X, anh Nguyễn Trọng Thái vinh dự nhận danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.
Ông Trịnh Ngọc Toản, Chủ tịch Công đoàn Công ty Than Hà Lầm cho biết, tấm gương của Anh hùng Lao động Nguyễn Trọng Thái là động lực, là tinh thần lan tỏa sang các công nhân khác học tập, noi theo. “Tinh thần làm việc, thái độ làm việc của anh Thái đã lan tỏa tới công nhân lao động. Trong công ty nói chung và đặc biệt là đội ngũ thợ lò, anh em luôn học tập tinh thần làm việc, và ý thức “kỷ luật - đồng tâm” của anh Thái để đạt được những thành tích cao hơn nữa trong lao động sản xuất”, ông Toản cho hay.
Khát vọng vươn lên đã giúp chàng trai nghèo quê Hải Dương thêm niềm tin, động lực để thay đổi cuộc đời của chính mình. Đó là lúc đầu chỉ là sự ganh đua nhau, là mong muốn có chiếc xe đạp mới hay có thêm thu nhập để trang trải cuộc sống, lo cho gia đình.... Thế nhưng qua năm tháng, khát vọng ấy đã biến thành lòng yêu nghề, là sự nỗ lực hết mình, kiên trì phấn đấu để từ đó lan tỏa, thúc đẩy ý chí, quyết tâm vươn lên của những người thợ mỏ. “Thành công đến từ ý chí vươn lên” - Anh hùng lao động Nguyễn Trọng Thái thực sự là một tấm gương sáng để mỗi người lao động học tập và noi theo./.
