Ngư dân Việt Nam bị tàu nước ngoài uy hiếp trên biển

Cán bộ, chiến sỹ BĐBP Đà Nẵng tuyên truyền, vận động ngư dân không xâm phạm vùng biển các nước để đánh bắt hải sản trái phép. Ảnh: T.H.A

Hành động vô nhân đạo

Ngày 20-3-2018, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Kỳ Hà, BĐBP Quảng Nam nhận được đơn trình báo của anh Nguyễn Tấn Sơn, sinh năm 1991, trú tại xóm Sâm Linh Đông, xã Tam Quang, huyện Núi Thành, Quảng Nam, là Thuyền trưởng kiêm chủ tàu cá mang biển kiểm soát QNa 90822 (công suất 252CV). Trong đơn anh Sơn trình bày: Khoảng 2 giờ, ngày 18-3, khi đang đánh bắt ở tọa độ 16 độ vĩ Bắc, 111 độ kinh Đông, trên vùng biển Hoàng Sa, tàu cá QNa 90822 bị một nhóm đối tượng sử dụng vũ khí, đột nhập trái phép lên tàu, phá hỏng toàn bộ ngư lưới cụ và hệ thống đèn điện, gây thiệt hại trên 100 triệu đồng.

Khuôn mặt vẫn lộ rõ những nét kinh hãi, bàng hoàng, Thuyền trưởng Nguyễn Tấn Sơn kể lại: Rạng sáng 18-3, khi tàu đang neo đậu đánh bắt hải sản tại khu vực trên thì có một tàu nước ngoài lớn, màu trắng tiếp cận, 15 phút sau lại có một chiếc ca-nô chạy đến. Trên ca nô có 8 người trang bị vũ khí áp sát khống chế tàu cá của tôi. Vừa đến, chúng nhảy lên tàu, 2 người xông vào khống chế tôi trong buồng lái, 4 người khác tiến đến phía trước mũi tàu khống chế 4 thuyền viên đang kéo lưới. Bọn chúng nói tiếng nước ngoài, chúng tôi không hiểu. 3 tên trang bị vũ khí khống chế ép chúng tôi ngồi xuống, dùng gậy đánh thuyền viên. Sau đó, chúng dùng dao cắt lưới, đập phá bóng đèn, vứt 2 bình ắc-quy cùng các loại hải sản mà chúng tôi vừa đánh bắt được xuống biển. Trước khi rời tàu, tên chỉ huy chỉ tay về phía đất liền rồi nói một câu bằng tiếng Anh: “Go Vietnam”.

Tưởng bọn chúng đã rút đi, tôi cho anh em kéo hết số lưới còn lại lên tàu để chạy vào bờ, nhưng khoảng 15 phút sau, chiếc ca-nô lúc trước bất ngờ quay trở lại. Chúng lại nhảy lên tàu lần hai, tiếp tục khống chế chúng tôi, rồi vào ca bin tàu vứt hết lương thực, thực phẩm và leo lên nóc tàu bẻ lá cờ Tổ quốc vứt xuống biển. Chúng bắt chúng tôi phải cho tàu chạy về hướng đất liền. Do đèn điện trên tàu đã bị bọn chúng phá hỏng hoàn toàn, chúng tôi phải chạy theo quán tính. Nhờ sự hỗ trợ của các tàu khác, đến sáng 20-3, tàu QNa 90822 mới về đến bờ.

Thời gian qua, ngoài trường hợp tàu cá của Thuyền trưởng Nguyễn Tấn Sơn bị tàu nước ngoài tấn công, cướp phá trên biển, còn có rất nhiều trường hợp ngư dân bị tàu nước ngoài sử dụng vũ khí bắn gây thương vong. Đơn cử, vào lúc 20 giờ, ngày 11-3-2017, tàu cá QNg 96677 TS do ông Nguyễn Văn Mười, trú tại ở xã An Hải, huyện Lý Sơn cùng 12 lao động đang đánh bắt hải sản trên biển thì bị một chiếc tàu vỏ gỗ (không rõ quốc tịch) tấn công, nổ súng bắn xối xả về phía tàu của ông Mười. Trong lúc bỏ chạy, ông Trần Văn Định là thuyền viên trên tàu QNg 96677 TS bị đạn bắn vào đầu, tử vong ngay tại chỗ.

Mới đây nhất, vào khoảng 12 giờ 30 phút, ngày 27-11-2017, các bác sĩ của Bệnh xá đảo Phan Vinh (thuộc quần đảo Trường Sa) tiếp nhận cấp cứu và điều trị bệnh nhân Dương Văn Cư là ngư dân trên tàu cá KH 90972 TS của Khánh Hòa, bị tàu nước ngoài bắn trúng vào vùng sườn thắt lưng bên phải làm thủng phổi, tràn máu màng phổi. Sau khi xác minh, lực lượng Hải quân cho biết, lúc 2 giờ, ngày 26-11, tại khu vực cách Đông Nam đảo Tiên Nữ (quần đảo Trường Sa) khoảng 85 hải lý, tàu cá KH 90972 TS bị tàu nước ngoài bắn 3-4 phát đạn, 1 viên trúng vào ngư dân Dương Văn Cư. Do trời tối, nên không nhận dạng được số hiệu tàu này.

Đi tìm lời giải

Khi được hỏi về nguyên nhân gia tăng việc ngư dân Việt Nam bị đối xử một cách thô bạo và vô nhân đạo khi đang đánh bắt hải sản trên biển, Thiếu tướng Lê Văn Thạo, Phó Tham mưu trưởng BĐBP lý giải: “Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc này, bao gồm cả khách quan và chủ quan. Vùng biển Việt Nam tiếp giáp với vùng biển của nhiều quốc gia khác trong khu vực, có nhiều vùng biển chồng lấn. Ngư dân ta vì không biết nên đã vi phạm vùng biển của họ để đánh bắt hải sản trái phép. Luật pháp của các nước vô cùng nghiêm khắc. Trong thời gian này, nhiều nước trong khu vực cũng đang tăng cường kiểm soát vùng biển. Họ chủ trương sử dụng các biện pháp xử lý mạnh đối với tàu cá nước ngoài vi phạm, trong đó có tàu cá Việt Nam.

Về chủ quan, do hám lợi, một bộ phận ngư dân dù nhận biết được vùng biển nước ngoài nhưng vẫn cố tình vi phạm để đánh bắt trái phép. Không dừng lại ở đó, còn kể đến tình trạng bảo kê tại một số vùng biển như Indonesia, Campuchia. Ngoài ra, cũng tồn tại một số đường dây tổ chức tàu cá sang vùng biển các nước để đánh bắt hải sản trái phép. Liên quan đến vấn đề này, lực lượng BĐBP đang đẩy mạnh các biện pháp tuyên truyền cho ngư dân hiểu được các thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Cảnh sát Biển cùng Công an các địa phương tiến hành điều tra và xử lý các vụ việc”.

Lên án kịch liệt những hành động sử dụng vũ khí tấn công ngư dân trên biển gần đây, Thiếu tướng Lê Văn Thạo cho biết: “Đây là những hành động xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam ở Biển Đông, trái với luật pháp quốc tế và tinh thần Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết các vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc và đi ngược lại nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước về việc đối xử nhân đạo với ngư dân. Vì thế, phía Việt Nam yêu cầu các nước liên quan phải tiến hành điều tra và xử lý nghiêm đối với tình trạng vi phạm trên của lực lượng chức năng nước họ, đồng thời, phải tiến hành bồi thường thỏa đáng cho những ngư dân Việt Nam bị tấn công trái phép”.

Trần Hoàng Anh