Ngôi đình đẹp nhất xứ Đoài xưa được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt

Cổng tam quan của Đình So. Ảnh: Quocoai

Quyết định 1820 về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt cho 11 di tích được Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam ký ngày 24.12.

Đáng chú ý, trong 11 di tích được xếp hạng lần này có di tích kiến trúc nghệ thuật Đình So, tại huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội.

Đình So được mệnh danh là ngôi đình cổ đẹp nhất xứ Đoài khi đã trải qua tuổi đời hơn 350 năm.

Một phần Hồ bán nguyệt ở phía trước Đình So. Ảnh: Mapio

Hiện chưa biết chính xác đình So được khởi dựng từ bao giờ. Theo sách "Sơn Tây tỉnh địa chí" xuất bản năm 1941 của tác giả Phạm Xuân Độ, đình So được tôn tạo và tu sửa vào năm 1673, dưới thời vua Lê Gia Tông.

Còn theo văn bia "Tu sáng Hoa đình bi ký" khắc vào năm Dương Đức thứ 3 (1674), hiện còn dựng tại đình, thì đình này được tu bổ và tôn tạo vào năm Quý Mão (1663).

Văn bia cho biết, ngày khởi công tu tạo là ngày 27 tháng 7 năm Quý Mão, hơn hai tháng sau công việc hoàn thành. Ngôi đình đã trải qua 4 lần trùng tu nữa vào các năm 1743, 1924, 1928, 1953.

Quy mô hiện nay của đình là kiến trúc theo kiểu nội công ngoại quốc trên diện tích 1.100m2. Tổng cộng tất cả tòa ngang dãy dọc của đình là 55 gian, với 64 cột lớn nhỏ.

Trải qua năm tháng, ngôi đình vẫn giữ được những nét đẹp tinh xảo và cổ kính. Đình nằm gối lên núi Rùa, trước mặt là đê sông Đáy đã được nắn dòng tạo thành hình như một hồ nước hình bán nguyệt.

Cổng tam quan có kiến trúc 2 tầng, 3 gian, 4 mái, hai bên là hai lối cửa nhỏ để ra vào. Các họa tiết trang trí và chạm khắc trên nóc tam quan vẫn còn giữ được nguyên vẹn, vô cùng đẹp và tinh xảo.

Đặc biệt là hình ảnh lưỡng long triều nguyệt ở phía trên cao cùng bốn linh thú dưới chân những cột gỗ cực kỳ uy nghi.

Qua cổng tam quan là đến tam môn của đình. Tam môn rộng 54m2, ở bốn góc có đầu đao cong tạo dáng mềm mại. Đình có tất cả 7 gian, 2 chái, 4 mái rộng lợp ngói. Bên trong đình có 32 cột gỗ lim lớn nhỏ xếp thành 6 hàng ngang.

Sau điện thờ là “cung” chỉ mở cửa mỗi khi vào dịp lễ hội của đình. Mặt sàn trong đình được làm bằng gỗ lim.

Trong đình hiện còn giữ được 40 đạo sắc phong thần từ năm Hoằng Định 2 (1601) thời nhà Lê đến năm Khải Định 9 (1924) thời nhà Nguyễn, cùng nhiều hoành phi, câu đối cổ.

Do vậy, năm 1980, đình So đã được Bộ Văn hóa - Thể thao & Du lịch xếp hạng Di tích Quốc gia cần được bảo tồn.

Kiến trúc của đình So được các nhà nghiên cứu đánh giá và công nhận là một trong những ngôi đình cổ có kiến trúc mẫu mực nhất.

Đình thờ tam vị Nguyên soái Đại Vương, là các vị tướng đã theo vua Đinh Tiên Hoàng đi dẹp loạn 12 sứ quân (giữa thế kỷ X).

Thành Trung