Ngoại trưởng Iran: Mỹ mắc chứng 'nghiện' trừng phạt

Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif. (Nguồn: AP).

“Bắt nạt” cả đồng minh

“Tôi tin rằng có một dịch bệnh ở nước Mỹ và rằng đó chính là nghiện trừng phạt”- ông Zarif nói với kênh CNN, thêm rằng “ngay cả dưới thời chính quyền Obama, nước Mỹ cũng nhấn mạnh về việc duy trì các đòn trừng phạt mà nước này đã không dỡ bỏ nhiều hơn là thực hiện nghĩa vụ về các biện pháp trừng phạt mà họ đã dỡ bỏ”.

Đây là cuộc phỏng vấn đầu tiên mà vị quan chức được xem là kiến trúc sư của Thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và phương Tây thực hiện trên kênh truyền thông của Mỹ kể từ khi chính quyền Tổng thống Donald Trump áp đặt lại các lệnh trừng phạt Iran hồi tuần trước. Ngoại trưởng Zarif cũng thể hiện lòng tin rằng Thỏa thuận hạt nhân Iran cần được phục hồi bất chấp việc chính quyền Trump rút khỏi.

Hồi tháng Năm năm nay, Tổng thống Trump đã ra quyết định rút Mỹ khỏi Thỏa thuận hạt nhân - còn gọi là JCPOA - và công bố kế hoạch áp đặt trở lại các lệnh trừng phạt với nước này. Lớp trừng phạt đầu tiên đã trở lại sau khi chính quyền Trump áp thuế đối với phụ tùng xe hơi nhập khẩu và kim loại quý của Iran bắt đầu có hiệu lực từ hôm 6/8.

Trong buổi phỏng vấn, ông Zarif nói rằng nước Mỹ vẫn chưa học được bài học kinh nghiệm rằng các lệnh trừng phạt không thể làm thay đổi bầu không khí chính trị ở Iran.

“Chúng tôi cảm thấy rằng, ít nhất thì nước Mỹ cũng học được rằng các lệnh trừng phạt có gây chút khó khăn cho nền kinh tế Iran, nhưng nó không thể có kết quả về mặt chính trị theo ý họ. Và tôi từng nghĩ rằng người Mỹ đã học được bài học đó. Nhưng hóa ra tôi đã nhầm”- ông Zarif nói.

Ngay trước khi buổi phỏng vấn diễn ra, ông Zarif đã đăng tải đoạn bình luận trên Twitter chỉ trích việc Bộ Ngoại giao Mỹ thành lập “Nhóm Hành động Iran” hồi tuần trước nhằm phối hợp với các đồng minh gây sức ép với Iran: “Giờ một nhóm hoạt động lại tiếp tục giấc mơ của họ trong việc gây sức ép thông qua phát tán thông tin sai lệch và mị dân”.

Trong phần lớn buổi phỏng vấn, ông Zarif dường như bác bỏ viễn cảnh tổ chức đàm phán với chính quyền Trump, và hy vọng tiếp tục duy trì Thỏa thuận hạt nhân Iran. Ông nói rằng sức ép từ các đồng minh châu Âu của Mỹ có thể thuyết phục ông Trump thay đổi quyết định, đồng thời cáo buộc Mỹ đang “bắt nạt” các nước châu Âu từng tham gia ký kết thỏa thuận.

“Chúng tôi không muốn sửa lại Thỏa thuận hạt nhân”- ông Zarif nói - “Chúng tôi muốn Mỹ thực thi nó. Hiện nay, các đồng minh thân cận nhất của Mỹ cũng phản đối các đòn trừng phạt”- ông Zarif nói.

Không kỳ vọng về cuộc gặp Trump - Rouhani

Trả lời câu hỏi về việc liệu Tổng thống Iran Hassan Rouhani có nhận được lợi ích gì từ một cuộc gặp trực tiếp với Tổng thống Trump hay không, ông Zarif nói rằng thỏa thuận hạt nhân cần phải được Mỹ tôn trọng trước.

“Điều đó còn phụ thuộc vào Tổng thống Trump - liệu ông ta có muốn chúng tôi tin rằng ông ấy là một đối tác đáng tin hay không”- ông Zarif nói - “Giờ nếu chúng tôi bỏ thời gian với ông ấy và ông ấy ký một thỏa thuận khác...liệu thỏa thuận đó sẽ tồn tại được bao lâu? Đến hết thời của chính quyền ông ấy chăng?”.

Lớp lệnh trừng phạt thứ hai của Mỹ sẽ được thực thi vào đầu tháng 11 tới, chủ yếu nhằm vào nền công nghiệp dầu mỏ của Iran, chiếm tỷ trọng tới 1/5 GDP của nước này. Ngoại trưởng Zarif nói rằng nhiều thập kỷ sống dưới đòn trừng phạt đã chứng minh rằng người dân Iran sẽ phản kháng lại sức ép.

“Các đòn trừng phạt của Mỹ luôn gây tổn thương”- ông Zarif nói - “Tuy nhiên nó gây tổn thương tới những người muốn mua thuốc men, những người muốn mua lương thực”.

Theo Ngoại trưởng Iran, các vấn đề kinh tế mới đây của họ, trong đó đồng tiền trong nước sụt giá trong khi giá hoa quả và rau củ tăng gần gấp đôi, là một phần trong các biện pháp đáp trả mà nước này đang đưa ra. “Các vấn đề kinh tế mà các bạn thấy ở Iran hiện tại là do các biện pháp cần được đưa ra để chuẩn bị cho những ngày đó, chúng tôi cần chuẩn bị cho viễn cảnh tồi tệ nhất”- ông Zarif nói.

Được biết, quyết định mà Tổng thống và Ngoại trưởng Iran đưa ra trong việc theo đuổi Thỏa thuận hạt nhân với phương Tây vốn đã là một rủi ro lớn trong sự nghiệp chính trị của họ.

“Chúng tôi đã bỏ ra rất nhiều thời gian”- ông Zarif nói - “Đó không phải một quyết định chính trị dễ dàng đối với Chính phủ Iran và cả bản thân tôi hay Tổng thống Rouhani. Nhưng đó chính là ý nghĩa của ngoại giao. Một phần lương mà chúng tôi nhận được chính là để chấp nhận rủi ro về cá nhân để đổi lấy lợi ích quốc gia”.

Khánh Duy