Ngộ nhận về tiền: Tư duy cần loại bỏ trong giáo dục gia đình

Trẻ em dễ sa đà vào chi tiêu sẵn có và ngộ nhận kiếm tiền không khó nên hay mất kiểm soát. Vì vậy, một trong những bài học quan trọng bố mẹ cần dạy con là khơi gợi sự quan tâm của chúng đến việc kiếm tiền, tiết kiệm tiền và chi tiêu hợp lý.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Dạy con có trách nhiệm với đồng tiền

Một nguyên tắc chung về dạy kỹ năng cho trẻ là việc làm gương của cha mẹ. Dạy con về tiền cũng vậy, cha mẹ hãy chi tiêu hợp lý để con có thể học được cách quản lý tiền và sử dụng có kế hoạch.

Chị Trịnh Thùy Linh (quận Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ, chị dạy con trai làm quen và nhận biết về tiền từ khi còn học mẫu giáo. Ban đầu chỉ là dạy con biết phân biệt mệnh giá từng đồng tiền. Sau đó, chị dạy con cộng mệnh giá các loại tiền rồi mua những thứ nhỏ từ cửa hàng tạp hóa gần nhà như gói muối, chai nước mắm, túi giấy vệ sinh… đến mua hàng trong siêu thị.

Khi con học tiểu học, chị dạy con lập bảng kế hoạch chi tiêu, tiết kiệm sao cho hiệu quả với số tiền đang có.

Chị Linh cho rằng, việc dạy con tiêu tiền từ nhỏ giúp con biết được giá trị đồng tiền, học được cách suy xét và cân nhắc trước quyết định mua sắm. Từ đó, con sẽ học được cách tính toán nên chi tiêu như thế nào cho hợp lý cho đến khi trưởng thành.

Theo Chuyên gia tâm lý Phạm Hiền (tác giả cuốn sách "Mặt trái của yêu thương"), đồng tiền luôn có hai mặt. Nó là phương tiện sống nhưng cũng dễ vì nó mà đạo đức bị coi rẻ. Vì vậy bố mẹ nên chia theo từng giai đoạn để cho con làm quen với tiền. Nếu không con sẽ dễ bị sai lệch và không biết quý trọng tiền.

Chuyên gia tâm lý Phạm Hiền cho rằng, ở lứa tuổi mầm non cần dạy con tiềm thức về giá trị đồng tiền. Tuy nhiên, bố mẹ chỉ nên dừng lại ở việc cho con biết giá trị của đồng tiền có từ sự lao động quý giá. Chúng ta phải trân trọng đồng tiền ra sao. Cũng cho con biết được tiền dùng làm gì sẽ tốt và làm gì sẽ không tốt. Mục đích mưa dầm thấm lâu để con có khái niệm và tiềm thức tích cực về đồng tiền.

Bên cạnh đó, bố mẹ hãy cho con quan sát những người xung quanh kiếm tiền như thế nào. Gồm cả những người kiếm tiền từ khó khăn, vất vả nắng sương cho đến những người nơi công sở, những người thành đạt.

Thông qua việc quan sát kiếm tiền đó để con có tiềm thức về các hành động thực tế kiếm được tiền và trân trọng nó.

Dạy tiêu tiền theo độ tuổi

Chị Phạm Nhung (Long Biên, Hà Nội) bắt đầu dạy con cách sử dụng khoản tiền mừng tuổi, từ cách tiêu tiền đến cách tiết kiệm khi con vừa vào lớp một. Chị đã mua cho con một con heo đất khi tiền còn ít. Khi số tiền lớn hơn, chị mở cho con một tài khoản tiết kiệm và giải thích với con rằng ngân hàng sẽ thưởng cho người gửi tiết kiệm bằng cách thêm tiền vào tài khoản của người gửi tiết kiệm.

Cùng với đó, chị Nhung cũng cho con tự tiêu tiền. Con có thể mua những thứ con muốn. Có lần con gái chị đi mua đồ dùng học tập nhưng lại muốn mua thêm đồ chơi, kết quả là con không đủ tiền để mua đồ dùng học tập. Chị phải giải thích cho con biết khoảng cách giữa nhu cầu thực sự và mong muốn. Từ đó, con hiểu rằng tiền sẽ hết một cách nhanh chóng nếu chi tiêu không kiểm soát.

Chuyên gia tâm lý Phạm Hiền cho rằng, khi con vào lớp một bố mẹ có thể bắt đầu dạy con biết cách giữ tiền đúng và học cách biết chi tiêu hợp lý. Hãy cho con được giữ tiền mừng tuổi hay tiền thưởng bằng cách tạo ra các quỹ. Hãy quy định nơi cất mà cả bố mẹ đều biết.

Ngoài ra, bố mẹ cùng con lập nội quy quản lý và chi tiêu cho từng quỹ. Với mọi quyết định sẽ luôn phải thông qua bàn bạc, thảo luận cùng bố mẹ để có quyết định đúng trong phạm vi có ích, hợp lý.

Khi con 10 tuổi, chị Phương Thảo (quận Hà Đông, Hà Nội) đã dạy con so sánh giá của các mặt hàng trong siêu thị và giải thích cho con hiểu tại sao lại có sự khách biệt đó. Nhờ đó, con thấy được sự khác biệt về giá của cùng một mặt hàng nhưng được bán ở những nơi khác nhau hoặc cùng một thương hiệu sẽ có nhiều mặt hàng với giá khác nhau.

Thạc sỹ tâm lý Nguyễn Thị Bình (Trung tâm giáo dục trẻ em Hà Đông) cho rằng, khi con học cuối tiểu học, bố mẹ nên dạy con cách tự chi tiêu và dạy con tiềm thức biết tự kiếm tiền cho các nhu cầu chi tiêu lớn hơn theo độ tuổi.

Ở giai đoạn này, bố mẹ bắt đầu thả lỏng cho con tự mua khi đã thảo luận và thống nhất. Con tự quyết định trong phạm vi nội quy được lập giữa bố mẹ và con, nếu vượt quá sẽ tham khảo ý kiến của bố mẹ.

Một số chuyên gia kỹ năng sống cho rằng, mấu chốt của vấn đề là dạy con lập kế hoạch chi tiêu. Tuổi để bắt đầu bài học quản lý tài chính có hiệu quả nhất là khi trẻ bắt đầu biết tính toán với những con số thực.

Để con tính toán và xử lý số tiền phù hợp nhất, bố mẹ có thể đưa con đến các siêu thị, cửa hàng để con khảo giá. Sau khi khảo xong, con tự tính toán và quyết định mua gì ở đâu. Bố mẹ nên đưa ra số tiền ít hơn số cần thiết 1 chút để con phải "đau đầu" tính toán. Sau khi con đã có bảng chi tiêu rõ ràng, hãy giao tiền cho con và cùng con đi mua.

Khi đã dạy con qua các bài học cơ bản về quản lý chi tiêu, cha mẹ có thể bắt đầu cho con giữ tiền. Thay vì cho con tiền tiêu hàng ngày, hãy cho con hẳn một khoản to để tiêu trong 1 tuần hoặc 1 tháng. Nếu con làm mất hay tiêu lẹm vào thì con sẽ phải nhịn ăn sáng hoặc ăn ít đi.

Hãy cho con khoản chi riêng với dụng cụ học tập. Trẻ sẽ tự khắc biết lo giữ gìn đồ dùng để tiết kiệm số tiền được giao khoán đó.

Dạy con tiêu tiền là bước đầu tiên trong công cuộc dạy con làm giàu. Bởi vậy, bên cạnh dạy con về đạo đức và các kỹ năng sinh tồn khác, cha mẹ hãy quan tâm dạy con quản lý tài chính ngay từ khi còn nhỏ để tạo nền móng vững chắng cho những thành công của con trong tương lai.

Nguồn GD&TĐ: http://giaoducthoidai.vn/ngo-nhan-ve-tien-tu-duy-can-loai-bo-trong-giao-duc-gia-dinh-20200622122556059.html