Ngộ độc thực phẩm lại 'nóng'!

Ngộ độc, suy thận sau 30 phút ăn quả đào bán rong

Vừa qua, Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã cấp cứu cho bà Nguyễn Thị T, 64 tuổi trong tình trạng sốc, tụt huyết áp và suy thận… vì ăn quả đào bán rong ngoài đường. Qua khai thác bệnh sử được biết, trước đó, bà T mua đào từ gánh hàng rong, sau khi ăn được 30 phút thì bà T bị đau bụng, nôn, tiêu chảy liên tục và dẫn đến mất nước trầm trọng. Người nhà đưa bà T đến viện gần nhà nhưng do bệnh cảnh quá nặng, bênh nhân có biểu hiện sốc, tụt huyết áp và suy thận nên các bác sĩ đã chuyển tuyến bà T lên Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu và điều trị.

Quả đào được bán rong với giá rẻ tại khắp các vỉa hè Hà Nội. (Ảnh: Hà Ly).

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, căn nguyên việc ngộ độc của bệnh nhân T chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, dựa trên bệnh cảnh của người bệnh, chúng tôi đoán có thể do một trong hai nguyên nhân sau: Thứ nhất, nghi ngờ do hóa chất bảo quản quả đào. Có quá nhiều loại hóa chất hiện nay có thể bị tùy tiện sử dụng. Thứ hai, có thể do độc tố vi khuẩn trong trái đào, nhưng nguyên nhân này ít căn cứ hơn. Hiện tại, sau vài ngày điều trị, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân T đã cải thiện tốt.

Từ thực tế làm việc và tiếp xúc với nhiều ca bệnh tại Trung tâm Chống độc, bác sĩ Trung Nguyên chia sẻ ngộ độc thực phẩm có rất nhiều nguyên nhân và rải rác tất cả các mùa trong năm. Tuy nhiên, bệnh tập trung chủ yếu vào giai đoạn nắng nóng, mùa xuân sang hè. Căn nguyên của ngộ độc thực phẩm có thể do vi sinh vật, do hóa chất, do độc tố tự nhiên, nhất là do vi sinh vật chiếm nhiều nhất. “Đặc biệt, tình trạng ngộ độc thực phẩm do hóa chất có nguy cơ tăng và phức tạp dần lên vì ngày càng nhiều loại hóa chất và chúng ta còn gặp nhiều vấn đề về kiểm soát trước khi thực phẩm đến bàn ăn”, bác sĩ Trung Nguyên cho biết.

Đáng lo ngại, người dân ăn rồi bị ngộ độc phải đi bệnh viện cấp cứu thì bác sĩ chẩn đoán cũng gặp khó khăn do việc xét nhiệm độc chất từ đâu cần các máy móc chuyên dụng, mà các bệnh viện lại không có (thường các máy móc này chỉ được bố trí ở các cơ sở kiểm định, viện nghiên cứu, pháp y).

Theo bác sĩ Trung Nguyên, biểu hiện ngộ độc thực phẩm có các triệu chứng điển hình như: Sau ăn uống, xuất hiện các triệu chứng như nôn, đau bụng, tiêu chảy, nếu điển hình thì sẽ có từ hai người trở lên cùng bị bệnh tương tự như nhau sau khi cùng ăn, uống một loại thực phẩm nghi ngờ. “Nếu thấy bệnh nhân có các biểu hiện tiêu hóa hoặc nhiễm trùng nhưng ở mức độ nặng như nôn liên tục nhiều lần, tiêu chảy liên tục nhiều lần, đau bụng dữ dội liên tục, sốt cao 39 độ C,…; có thêm các dấu hiệu ở các cơ quan không phải tiêu hóa như thần kinh, ví dụ thấy rối loạn cảm giác, tê bì, yếu liệt, co giật, lơ mơ, bất tỉnh,…;hoặc tim mạch, mạch nhanh quá, chậm quá, mạch không đều, huyết áp tụt… thì cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu”, bác sĩ Trung Nguyên nhấn mạnh.

Còn nếu chỉ có các triệu chứng tiêu hóa và bệnh nhân có thể uống được nước thì nên cho bệnh nhân uống dung dịch Oresol, uống thay nước, cho hết khát và uống tiếp chừng nào còn tiêu chảy, hoặc sử dụng nước khoáng, nước rau luộc pha muối…

Hãy là người tiêu dùng thông thái

Chia sẻ thêm về vấn đề này, bác sĩ Trung Nguyên cho biết, ở các nước phát triển xứ lạnh, người dân được khuyên để thức ăn ở ngoài không quá 2-3 giờ. Còn ở nước ta trong điều kiện trời nóng như hiện nay thì thực phẩm nhanh ôi thiu là dễ hiểu. Qua nghiên cứu, các thực phẩm nhanh bị ôi thiu và dễ gây ngộ độc do vi khuẩn là các thực phẩm có nguồn gốc từ thịt, cá, trứng, sữa. Nhất là những loại thực phẩm chế biến qua nhiều khâu như tiết canh, lòng lợn, hải sản, canh cua, đậu phụ, patê, các thức ăn giàu chất đạm nhưng chứa nhiều nước (dạng nhão hoặc lỏng),…

Để phòng tránh ngộ độc thực phẩm, Giám đốc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai cũng khuyến cáo người dân cần chú ý tuân thủ các hướng dẫn về vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong đó, người dân cần ăn chín, uống sôi; chọn thực phẩm tươi sống hoặc đông lạnh đúng yêu cầu, cần nhớ nguyên tắc tách riêng thực phẩm sống và chín, kể cả các dụng cụ chế biến, chứa đựng; rửa tay bằng xà phòng trước khi chế biến, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh. Cố gắng tính toán nấu xong ăn hết, nếu còn thừa thì đun lại ngay sau ăn, vì khi ăn có lẫn thêm các vi khuẩn từ ngoài vào, để nguội nhanh và sau đó bảo quản lạnh.

Để phòng tránh ngộ độc thực phẩm, Giám đốc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai cũng khuyến cáo người dân cần chú ý tuân thủ các hướng dẫn về vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong đó, người dân cần ăn chín, uống sôi; chọn thực phẩm tươi sống hoặc đông lạnh đúng yêu cầu, cần nhớ nguyên tắc tách riêng thực phẩm sống và chín, kể cả các dụng cụ chế biến, chứa đựng; rửa tay bằng xà phòng trước khi chế biến, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh. Cố gắng tính toán nấu xong ăn hết, nếu còn thừa thì đun lại ngay sau ăn, vì khi ăn có lẫn thêm các vi khuẩn từ ngoài vào, để nguội nhanh và sau đó bảo quản lạnh.

Đối với những người có sức đề kháng yếu - giảm miễn dịch như đái tháo đường, đang dùng các thuốc ức chế miễn dịch (thuốc corticoid, thuốc chữa ung thư, các bệnh tự miễn dịch), người bị bệnh gan, người gầy yếu, suy dinh dưỡng, người già, trẻ nhỏ,…thì không nên ăn đồ sống, đặc biệt thịt, cá sống, gỏi, hải sản sống, tiết canh. Vì nếu ăn vào thì dễ bị nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn thường nặng hơn và dễ tử vong hơn so với người khác.

Riêng với ngộ độc thực phẩm do các hóa chất thì chủ yếu người dân trông chờ vào sự quản lý của các cơ quan chức năng. Người dân chỉ có thể chọn các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, tốt nhất là các sản phẩm có đăng ký và việc mua bán cần ở các chỗ có đăng ký kinh doanh. Việc đó chứng tỏ người sản xuất và bán có nhiều thứ công khai, đã sẵn sàng chịu trách nhiệm nếu khách hàng gặp vấn đề.

Cũng theo chuyên gia chống độc, còn nhiều vấn đề phức tạp nữa về chất phụ gia, chất ô nhiễm, độ an toàn của các chất liệu đóng gói,… Nhiều người dân cũng chưa hiểu hết ý nghĩa của việc trả thuế VAT mua hàng, khi mua ở những chỗ đăng ký như vậy, thì các cơ quan chức năng sẽ kiểm soát giúp sản phẩm tốt cho người tiêu dùng. Người dân nên làm quen dần với việc này. Còn đa số người dân cứ mua hàng rong, chợ cóc, mua bán online không có sự kiểm soát, hay mua qua mạng xã hội,…rất tiện lợi nhưng đầy rủi ro thì phải tự chịu hậu quả nếu sản phẩm không đảm bảo.

Bên cạnh đó, ngộ độc thực phẩm do các độc tố tự nhiên như cá nóc, sắn, măng,…thì người dân chỉ cần tránh ăn các thực phẩm được biết đã có độc tố. Người dân cũng nên cẩn thận và tỉnh táo khi sử dụng các thực phẩm được coi là “đặc sản”, “độc”, “lạ” và hiếm,…thường không an toàn. “Hiện nay, khi lựa chọn thực phẩm người tiêu dùng cần chú ý đến chất lượng và độ an toàn. Luôn đặt sức khỏe và an toàn của bản thân và gia đình lên trên hết. Xa hơn nữa là cùng có ý thức chung xây dựng một nền sản suất và kinh doanh thực phẩm an toàn, đồng hành cùng nhà nước trong khâu kiểm soát, cùng có tiếng nói ủng hộ khi các sản phẩm đó tốt hoặc kiên quyết phản đối, tẩy chay khi các sản phẩm đó gian dối hoặc không an toàn”, bác sĩ Trung Nguyên chia sẻ thêm.

Minh Khuê