Nghiên cứu mới: Mối liên hệ giữa thuốc trị tăng huyết áp, tiểu đường và nguy cơ nhiễm Covid-19

Enzyme chuyển đổi angiotensin 2 chính là "cầu nối" để virus corona xâm nhập vào tế bào của con người. (Nguồn: Gene Tex).

Theo bài viết được đăng tải trên tạp chí y khoa Lancet của nhóm tác giả chuyên nghiên cứu tế bào phổi và viêm phổi tại Khoa Y sinh - Nội khoa thuộc Bệnh viện Đại học Basel (Thụy Sỹ) và Khoa Dược thuộc trường Y Aristotle Đại học Thessaloniki (Hy Lạp), nhiều loại thuốc điều trị các bệnh nhân mắc bệnh mãn tính sẽ kích thích sự xuất hiện của enzyme chuyển đổi angiotensin 2 (ACE2) khiến nguy cơ nhiễm virus SARS-CoV-2 và các biến chứng ở nhóm bệnh nhân này tăng cao, có thể dẫn đến tử vong. Cụ thể:

Tại một báo cáo của bác sỹ Xiaobo Yang và các đồng nghiệp về diễn biến lâm sàng và tình trạng của các ca bệnh nặng do biến chứng của Covid-19 ở Vũ Hán (Trung Quốc), 32 trong số 52 ca tử vong do Covid-19 đều mắc bệnh nền nghiêm trọng bao gồm bệnh mạch máu não (22%) và bệnh tiểu đường (22%).

Một nghiên cứu khác của các bác sỹ Guan W, Ni Z, Hu Y, trên nhóm 1.099 bệnh nhân nhiễm Covid-19, có 173 trường hợp diễn biến nặng do mắc các bệnh nền như bệnh tăng huyết áp (23,7%), đái tháo đường (16,2%), bệnh mạch vành (5,8%) và bệnh mạch máu não (2,3%).

Hay theo số liệu thống kê của nhóm bác sỹ Zhang JJ, Dong X, Cao YY, trong số 140 bệnh nhân nhập viện điều trị Covid-19, 30% mắc bệnh cao huyết áp và 12% bị tiểu đường.

Đáng chú ý, các bệnh lý kèm theo hay gặp nhất được báo cáo trong ba nghiên cứu trên thường được điều trị bằng thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE). Tuy nhiên, quá trình điều trị không được đánh giá kỹ trong các nghiên cứu.

Các chủng virus corona gây bệnh ở người (bao gồm hội chứng hô hấp cấp tính nặng SARS và SARS-CoV-2) gắn kết với các tế bào đích thông qua enzyme chuyển đổi ACE2, được tìm thấy ở các tế bào biểu mô của phổi, ruột, thận và mạch máu. ACE2 tăng đáng kể ở những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 hoặc tuýp 2 khi được điều trị bằng thuốc ức chế men chuyển (ACE) và thuốc ức chế thụ thể angiotensin II tuýp I (ARBs).

Bên cạnh đó, bệnh nhân tăng huyết áp cũng được điều trị bằng thuốc ức chế ACE và ARBs, dẫn đến sự tăng bài xuất ACE2. Enzyme này cũng có thể được tăng lên bởi thiazolidinediones (thuốc điều trị đái tháo đường) và ibuprofen (thuốc kháng viêm). Những dữ liệu trên cho thấy, ACE2 tăng trong bệnh nhân bị tiểu đường, việc điều trị bằng thuốc ức chế men chuyển ACE và ARBs cũng làm tăng ACE2. Do đó, sự gia tăng ACE2 sẽ tạo điều kiện cho virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào cơ thể người bệnh thuận lợi hơn, tăng nguy cơ gây biến chứng nặng hơn.

Nếu giả thuyết này được xác nhận, việc điều trị các triệu chứng do Covid-19 cho các bệnh nhân có sẵn bệnh nền sẽ xảy ra nhiều tranh luận bởi ACE2 có tác dụng làm giảm viêm, được đề xuất như một liệu pháp mới đầy tiềm năng điều trị các bệnh về viêm phổi, ung thư, tiểu đường và tăng huyết áp.

Ngoài ra, khuynh hướng di truyền làm tăng nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 cũng cần đươc nghiên cứu sâu hơn, do tính đa dạng của enzyme ACE2 có liên quan đến các bệnh nhân tiểu đường, đột quỵ não và tăng huyết áp.

Từ các nghiên cứu trên, các nhà khoa học đã khuyến nghị rằng, nhóm bệnh nhân Covid-19 có bệnh nền tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường được điều trị bằng các loại thuốc gây tăng ACE2 như thuốc ức chế men chuyển (ACE), hoặc thuốc ức chế thụ thể (ARBs) cần được theo dõi sát sao hơn khi sử dụng thuốc do họ có nguy cơ biến chứng và nhiễm trùng cao hơn.

Mặt khác, trên PubMed (một trang tìm kiếm thông tin nổi tiếng về ngành y, dược) không có tài liệu liên quan đến việc thuốc chẹn kênh canxi hạ huyết áp làm tăng sự xuất hiện hoặc hoạt động của ACE2. Dựa vào đó, các nhà khoa học cho rằng, phương án sử dụng loại kháng canxi này có thể là phương pháp điều trị thay thế phù hợp ở những bệnh nhân Covid-19 có bệnh nền cao huyết áp.

(theo The Lancet)

Trung Phan