Nghiên cứu miễn thuế TNCN với thu nhập từ tiền lãi và chuyển nhượng trái phiếu xanh

Tại dự thảo trình Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 trong đó có việc sửa đổi Luật Thuế TNCN, Bộ Tư pháp đã đưa ra đề xuất bổ sung quy định miễn thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lãi từ trái phiếu xanh và thu nhập từ chuyển nhượng trái phiếu xanh.

Lý giải về đề xuất trên, Bộ Tư pháp cho hay, trong những năm gần đây, để thúc đẩy hoạt động bảo vệ môi trường (BVMT), hướng đến tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, nhiều quốc gia trên thế giới đã xây dựng và đưa vào triển khai các chính sách nhằm thúc đẩy việc phát hành trái phiếu xanh để tài trợ vốn cho các dự án môi trường.

(Ảnh minh họa)

Theo Bộ nguyên tắc phát hành và sử dụng nguồn thu từ trái phiếu xanh (Green Bond Principles - GBP) năm 2015, trái phiếu xanh là loại trái phiếu nào mà số tiền thu được từ việc phát hành trái phiếu được sử dụng cho việc tài trợ hoặc tái tài trợ một phần hoặc toàn bộ dự án liên quan đến môi trường hay còn gọi là dự án xanh như dự án năng lượng sạch, nước sạch...

Trái phiếu xanh có thể được phát hành bởi các chủ thể công như chính phủ, chính quyền địa phương hoặc khu vực tư nhân để huy động vốn cho các dự án gắn liền với môi trường trên cơ sở đảm bảo tuân thủ 4 nguyên tắc là: sử dụng tiền thu được, đánh giá và chọn lựa dự án, quản lý tiền thu được và báo cáo về việc sử dụng vốn.

Tại Việt Nam, khung khổ pháp lý đối với trái phiếu xanh đến nay đã cơ bản hình thành. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 (Điều 150) đã quy định trái phiếu xanh là trái phiếu do Chính phủ, chính quyền địa phương, doanh nghiệp phát hành theo quy định của pháp luật về trái phiếu để huy động vốn cho hoạt động BVMT, dự án đầu tư mang lại lợi ích về môi trường. Chủ thể phát hành và nhà đầu tư mua trái phiếu xanh được hưởng các ưu đãi theo quy định và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Về chính sách thuế TNCN hiện hành, theo Bộ Tư pháp, Luật thuế TNCN chưa có quy định về chính sách miễn, giảm thuế đối với trái phiếu xanh. Theo đó, trường hợp cá nhân đầu tư mua trái phiếu xanh và hưởng lãi từ trái phiếu xanh thì thực hiện khai, nộp thuế TNCN như đối với thu nhập từ đầu tư vốn (trừ thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ không phải nộp thuế TNCN).

“Để phát triển trái phiếu xanh tại Việt Nam, một trong các chính sách quan trọng để khuyến khích phát triển là quy định miễn thuế TNCN đối với thu nhập từ lãi trái phiếu xanh cho nhà đầu tư và thu nhập từ chuyển nhượng trái phiếu xanh”, báo cáo Bộ Tư pháp nêu rõ.

Trong khi đó, theo Bộ Tư pháp, trên thế giới, để thúc đẩy sự phát triển của thị trường trái phiếu xanh, nhiều quốc gia đã xây dựng và áp dụng nhiều chính sách ưu đãi về thuế, trong đó có chính sách ưu đãi về thuế TNCN (Mehico, Ấn Độ, Mỹ), ví dụ như ở Mỹ thu nhập từ trái phiếu xanh do chính quyền địa phương phát hành được miễn thuế thu nhập.

Để thực hiện chủ trương về thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, khuyến khích phát triển thị trường trái phiếu xanh (bao gồm cả trái phiếu Chính phủ, trái phiếu chính quyền địa phương và trái phiếu doanh nghiệp xanh), đảm bảo đồng bộ với pháp luật về bảo vệ môi trường, nhất là trong việc thực hiện các cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26, Bộ Tư pháp kiến nghị cần nghiên cứu để bổ sung thu nhập từ lãi và chuyển nhượng trái phiếu xanh vào diện được miễn thuế TNCN (tại dự án Luật thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi cũng đã bổ sung quy định miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập từ lãi và thu nhập từ chuyển nhượng trái phiếu xanh).

Bộ Tư pháp đánh giá, quy mô thị trường trái phiếu của Việt Nam hiện nay là hơn 3 triệu tỷ đồng. Trường hợp phát hành thành công trái phiếu xanh với quy mô chiếm 0,17% - 0,5% quy mô thị trường (tỷ lệ trung bình ở các nước là 0,05% - 0,65%), theo ước tính thì số giảm thu ngân sách nhà nước không phải là quá lớn, chỉ chiếm một tỷ trọng rất nhỏ trong tổng thu ngân sách nhà nước từ thuế TNCN hiện nay nhưng đây được xem là giải pháp cần thiết để thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu xanh trong nước, qua đó góp phần huy động thêm nguồn lực xã hội cho việc thực hiện các mục tiêu về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững theo định hướng của Đảng và Nhà nước, phù hợp với thông lệ quốc tế hiện nay.

Thanh Phương