Nghị sĩ Mỹ muốn chặn tất cả các hoạt động của Viện Khổng tử Trung Quốc

Viện Khổng tử là tổ chức phi lợi nhuận, quảng bá văn hóa Trung Quốc, thường xuyên tổ chức các lớp học thư pháp, nấu ăn, võ thái cực quyền

"Đe dọa tự do hàn lâm"

Sáng 5/3, Thượng viện Mỹ thông qua 1 dự luật hạn chế tất cả các Viện Khổng tử trong hệ thống trường đại học của Mỹ, từ đó kiểm soát khả năng tiếp cận của Trung Quốc đối với các trường này.

Dự luật mới do Thượng Nghị sĩ John Kennedy đề xuất, mang tên “Nỗi lo về các quốc gia tài trợ cho học viện, đại học tại Mỹ (CONFUCIUS)” nhắm tới các trung tâm văn hóa mà Trung Quốc tài trợ cho các cơ sở giáo dục cấp cao vì nghi ngờ chúng phục vụ các chương trình tuyên truyền, theo Fox News.

“Viện Khổng tử thực chất đang nằm dưới quyền kiểm soát của chính quyền Trung Quốc” – ông Kennedy nhấn mạnh khi đề xuất luật.

Theo ông John Kennedy, “đây là các trung tâm tuyên truyền đe dọa tự do của các học viện, tự do ngôn luận và có quá nhiều trường đại học tại Mỹ đang hằng ngày trở thành nạn nhân của chính trị”.

Nếu được Hạ viện thông qua và Tổng thống Mỹ Joe Biden ký thành luật, Mỹ sẽ cắt tài trợ liên bang cho những trường có Viện Khổng tử cho đến khi các trường này quản lý toàn bộ giáo viên giảng dạy vốn được thuê để phục vụ các trung tâm văn hóa đó, đồng thời, giám sát toàn bộ các chương trình giảng dạy.

Dự luật cũng kêu gọi cấm áp đặt tất cả “luật nước ngoài đối với các trường Đại học Mỹ”, bảo vệ “tự do hàn lâm của các trường Đại học của Hoa Kỳ".

Đây không phải lần đầu tiên có nghị sĩ đề xuất luật vì lo ngại Trung Quốc gây ảnh hưởng thông qua Viện Khổng tử nằm trong các trường Đại học Mỹ.

Trước đây, dưới thời chính quyền ông Donald Trump, luật CONFUCIUS tương tự từng được thông qua 2 lần tại Thượng viện nhưng chưa bao giờ được bỏ phiếu tại Hạ viện dù dự luật hồi tháng 7/2020 được các nghị sĩ lưỡng đảng ủng hộ.

Theo Fox News, hiện tại có khoảng 55 Viện Khổng tử tại Mỹ trong đó 48 viện nằm trong khuôn viên trong các trường Đại học Mỹ.

Viện Khổng tử là một số tổ chức phi lợi nhuận được lập ra với mục đích phổ biến ngôn ngữ, văn hóa Trung Quốc. Trong đó, các viện này sẽ tổ chức các lớp học thư pháp, nấu ăn, võ thuật...

Chiến dịch gây ảnh hưởng của Trung Quốc

Khoảng tháng 5/2020, Ủy ban Quốc gia các trường đại học ủng hộ đảng Cộng hòa và Ủy ban Quốc gia các trường đại học ủng hộ đảng Dân chủ cũng đã cùng viết thư kêu gọi “đóng cửa ngay lập tức và vĩnh viễn tất cả các trường Khổng tử trên đất Mỹ” để phản đối các hoạt động Mỹ cáo buộc là "vi phạm nhân quyền" liên quan tới người Duy Ngô Nhĩ, vấn đề Hong Kong, Tây Tạng…

Trong thư, các Ủy ban nhấn mạnh những mối lo về "tình trạng tự do hàn lâm hiện tại" ở các trường đại học của Mỹ khi nhiều Viện Khổng tử đe dọa rút tài trợ cho một số trường nhằm đạt những mục đích quan trọng có lợi cho chính phủ Trung Quốc như cấm Đức Đạt Lai Lạt Ma phát biểu tại các trường đại học này.

Với Bắc Kinh, Đức Đạt Lai Lạt Ma luôn là "cái gai" vì ông này bị cáo buộc là người chủ trương ly khai, đòi độc lập cho vùng Tây Tạng.

Đã có không ít quan chức Mỹ từ cả 2 Đảng Cộng hòa và Dân chủ lo ngại chương trình văn hóa này của Trung Quốc là một cách để củng cố quyền lực mềm của Bắc Kinh.

Khi còn nhậm chức, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo từng cảnh báo các trường trên toàn bộ 50 bang của Mỹ rằng: Trung Quốc đang vận hành một chương trình gây ảnh hưởng toàn cầu, theo Fox News.

Ông Pompeo nghi ngờ Viện Khổng tử tại Mỹ là "một thực thể thúc đẩy chiến dịch gây ảnh hưởng thâm hiểm và tuyên truyền toàn cầu của Bắc Kinh tại các trường của Mỹ". Bộ Ngoại giao dưới thời ông Pompeo coi các viện này là “phái bộ nước ngoài”.

Thời điểm đó, các Viện Khổng tử tại Mỹ đã phản đối gay gắt cách nhìn nhận của Bộ Ngoại giao Mỹ.

Cơ quan đồng cấp phía Trung Quốc chỉ trích Mỹ “bêu xấu hoạt động bình thường của một dự án hợp tác giữa hai quốc gia”.

Hiện tại, ứng viên mà Tổng thống Mỹ Joe Biden chọn cho vị trí Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ, William Burns cũng có lần khẳng định trước Quốc hội rằng sẽ đề nghị chính phủ cấm các viện như vậy trên tất cả trường Đại học Mỹ.

Trang Trần