Nghệ sĩ Hương Dung: 'Tôi dạy con bằng tinh thần thép'

Về hưu là bước vào cuộc mưu sinh vất vả

Dù đã về hưu được nhiều năm nhưng không phải vì thế mà dễ gặp được NSƯT Hương Dung. Thậm chí, chị còn bận hơn cả lúc còn công tác ở Đoàn kịch Công an. Một tháng, chỉ chừng 10 ngày chị ở Hà Nội, còn lại là ở Cần Thơ, lo quản lý cho một cơ sở làm đẹp. Công việc tưởng chừng không mấy liên quan đến sở trường nhưng chị lại rất thích, vì nó luôn mang đến sự mới mẻ, được gặp gỡ, chia sẻ kiến thức làm đẹp, kinh nghiệm sống cho chị em phụ nữ. Phần nữa, khí hậu ở đó giúp chị thấy dễ chịu hơn với các bệnh tuổi già. Vì thế mà ở tuổi ngoài 60 (nghệ sĩ Hương Dung sinh năm 1956) nhưng chị trẻ hơn nhiều so với tuổi.

Có được thành quả như ngày hôm nay, nghệ sĩ Hương Dung đã phải nếm trải đủ mọi cung bậc của cuộc đời. Nghệ sĩ vốn sống thiên về cảm xúc thì nghệ sĩ Hương Dung sớm rèn luyện cho mình sự quyết đoán, mạnh mẽ như một người đàn ông. Nhờ đức tính ấy mà trong nhiều giai đoạn quan trọng của cuộc đời, chị đã đưa ra những quyết định nhanh chóng, để rồi sau này nhìn lại, nó luôn cho chị sự hài lòng chứ không phải là sự nuối tiếc.

Nghệ sĩ Hương Dung (phải) và các con (ảnh gia đình nghệ sĩ cung cấp).

Quyết định mang tính bước ngoặt nhất không chỉ dành cho chị mà còn với các con, với gia đình mà đến giờ, nghệ sĩ Hương Dung vẫn nhớ như in. Đó là cái ngày chị quyết định về hưu. Lúc đó, chị mới 39 tuổi, thay vì phải 55 tuổi như quy định. Chị kể: “Nhiều người trước thời điểm về hưu là thấy hụt hẫng lắm nhưng tôi thì không như thế. Giữa lúc sự nghiệp đang được coi là ở độ “chín” thì tôi xin nghỉ hưu sớm theo chế độ 176. Trước khi sang Đoàn kịch Công an, tôi từng có thời gian đi bộ đội, mà theo quy định khi đó, những trường hợp nghỉ theo chế độ 176, nếu là lực lượng vũ trang quy đổi năm công tác mà đủ tiêu chuẩn nghỉ hưu thì nghỉ luôn. Vậy là tôi nghỉ vào năm 1993. Nó cũng xuất phát từ lý do riêng, đó là vì chuyện con cái . Con đầu mới 12 tuổi, con trai thứ 7 tuổi. Kinh tế gia đình chỉ trông chờ vào đồng lương của hai vợ chồng (chồng chị là diễn viên của Đoàn văn công Quân đội - PV). Nhưng điều tôi lo ngại nhất là, nếu mình cứ nay đây mai đó theo đoàn đi diễn như thế thì con cái sẽ thiếu đi sự chăm sóc của bố mẹ. Mình được sống với đam mê mà gia đình thiệt thòi thì có đáng không? Thế nên, mặc dù cũng buồn lắm nhưng tôi vẫn quyết. Được cái, nghỉ hưu nhưng nghề vẫn theo mình, vẫn đi quay, làm tổ chức sản xuất, dạy học… Một “chân” khác nữa là lo xoay xở buôn bán để kiếm tiền cho con ăn học, lúc đó với tôi mới đúng nghĩa là mưu sinh. Bất kể việc gì hợp pháp mà có tiền là tôi làm, từ bán chè chén, hàng ăn, mở quán café... Cũng may là tôi sinh ra trong một gia đình quen lao động. Khi trưởng thành thì công tác trong môi trường quân đội, công an nên rèn giũa cho tôi tinh thần chịu đựng, ngã rồi lại tự đứng lên. Vất vả đến mấy tôi vẫn phải xác định ngẩng cao đầu mà sống, không được để nước mắt làm lộ ra sự yếu đuối bản năng của đàn bà…”.

Không muốn các con theo nghệ thuật

Thời xuân sắc của nghệ sĩ Hương Dung

Trải qua nhiều cực nhọc với đủ nghề, vậy mà cứ ráo mồ hôi là hết tiền, thế nên khi các con đều có thiên hướng nghệ thuật, từng tham gia rất nhiều phim nhưng nghệ sĩ Hương Dung đều không muốn các con theo nghề. Con gái lớn Thùy Dương từng đóng phim khi mới 5 tuổi trong phim “Nhìn dưới ánh đèn” của đạo diễn Trọng Dũng. 7 tuổi, Thùy Dương theo mẹ đến Hãng phim truyện và “bén duyên” lồng tiếng cho phim một cách khá tình cờ. Hôm đó, một diễn viên nhí của đoàn đã không thể nào nói được câu thoại cho “ra chất” trẻ thơ, vậy là dù được chỉ định bất ngờ, nhưng Thùy Dương đã khiến đạo diễn hài lòng ngay ở lần đầu tiên.

Tố chất nhà nghề, lại sở hữu gương mặt vừa dịu dàng vừa cá tính, Thùy Dương xuất hiện nhiều trong các phim: “Chuyện học đường”, “Mùa xuân ấm áp”, “Lời thề Hipocrat”, “Hoa cỏ may”... Vậy nhưng, khi con gái thi vào khoa Đạo diễn của Trường ĐH Sân khấu điện ảnh, nghệ sĩ Hương Dung không khỏi lo lắng. “Làm đạo diễn thì cùng lắm một năm được 1-2 phim, đủ ăn đã là may, nói gì đến chuyện dư dả. Nhưng cái sợ nhất là không có người chồng nào chấp nhận cảnh vợ cứ đi tối ngày, có khi cả tháng trời với phim ảnh như thế. Nếu như con thành công ở nghề thì con sẽ bất hạnh về gia đình. Còn nếu hạnh phúc, luôn ở bên chồng con thì nghề nghiệp lại chẳng ra gì. Vậy là tôi đưa ra giải pháp: “Con thi tuyển tiếp viên hàng không đi, đang có đợt tuyển đấy. Nếu được thì cứ “bay” vài năm, tích lũy vốn liếng rồi quay lại làm nghề cũng chưa muộn”. Con gái cũng ra điều kiện với mẹ rằng: “Nếu con trượt thì mẹ đừng bắt con thi lần nữa đấy”. Tôi hiểu là con gái rất yêu nghề, chỉ muốn được sống với nghệ thuật thôi. Đến giờ nghĩ lại, may mắn là con gái không trách mẹ vì sự định hướng “quân phiệt” này. Hiện con là giảng viên của Trung tâm huấn luyện bay Vietnam Ariline. Chồng cũng là phi công và có một tổ ấm hạnh phúc với hai cậu con trai kháu khỉnh”, nghệ sĩ Hương Dung rạng rỡ khi nhắc đến cháu ngoại.

Những lúc ở nhà, niềm vui đời thường của nghệ sĩ Hương Dung là chăm sóc hoa và chơi với thú cưng

Chia sẻ về kinh nghiệm nuôi con, nghệ sĩ Hương Dung cho rằng, giai đoạn làm mẹ khó khăn nhất chính là lúc các con ở tuổi dậy thì. Ở cái tuổi “ẩm ương” đó, chúng có những biến đổi về mặt tâm lý rất bất ổn. Với những đứa trẻ mang trong mình sự cá tính của con nhà làm nghệ thuật lại càng khó bảo hơn. Như cô con gái Thùy Dương khi còn là học sinh, từng lấy 1 triệu đồng của mẹ để đi chơi với nhóm bạn gái từng khiến mẹ “chết điếng”, thì giờ đây là kỷ niệm, là kinh nghiệm để chị chia sẻ với các bà mẹ khác.

Nghệ sĩ Hương Dung trải lòng: “Tôi vẫn nhớ số tiền đó là được mừng tuổi, mà lúc đó 1 triệu đồng to lắm. Vậy mà con lấy để đi mua 3 cái áo cho 3 đứa bạn để giống với cái áo của mình. Số còn lại thì đi ăn uống, chụp ảnh vắt vẻo trên cây như mấy con khỉ vậy. Thỉnh thoảng đi công tác về, tôi hay mua cho con món đồ trang sức, vậy là con cũng mang hết cho bạn gái. “Cú sốc” như trời giáng với tôi là một lần con bỏ nhà đi với đám bạn. Bản năng của người mẹ thôi thúc tôi phải đi tìm con. Nhưng ngay sau đó lý trí nhắc tôi rằng, nếu bây giờ mình đi tìm thì sẽ lôi được con về, nhưng những ngày sau thì sao, có giữ được con mãi không? Nếu sau ngày hôm nay con bỏ đi và trở thành một người tài năng thì coi như số mình không được hưởng. Còn nếu con thành một người xấu, lang bạt kỳ hồ thì không có gì phải tiếc. Vậy là tôi quyết định không đi tìm. Ngày hôm sau thì có người mang con về. Tôi lặng im coi như không có chuyện gì xảy ra. Vẫn nhẹ nhàng hỏi: “Con có mệt không?”, “Con đi tắm đi rồi ra ăn cơm”… Mấy ngày sau tôi mới ngồi nói chuyện với con và rồi thành quả của “tinh thần thép” ấy là tôi không bao giờ phải chứng kiến cảnh tượng đó thêm một lần nữa. Gần đây, tôi thấy con chia sẻ trên Facebook bài viết “Thương con là giết con”. Cùng với đó là lời cảm ơn: “Con cảm ơn ba mẹ đã buông chúng con để chúng con có sự tự lập và mạnh mẽ như hôm nay”. Tôi đọc và thấy khá đúng với những gì mà tôi đã nuôi dạy các con những năm tháng chúng bắt đầu trưởng thành”.

Cả một thời tuổi trẻ vất vả, lo toan đủ đường để vun vén cho con cái, gia đình đã mang lại sự bù đắp ngọt ngào cho nghệ sĩ Hương Dung ở những năm tháng về già. Khi các con đã trưởng thành cũng là lúc chị được tự do bay nhảy, vui sống với niềm vui bản thân. Chị tâm sự: “Người ta về hưu rồi là chấm hết thì tôi lại chưa bao giờ thấy mình già cả. Ngoài niềm vui công việc, tôi đi đó đây thăm thú, găp gỡ bạn bè, làm từ thiện… Cái bận rộn lúc già thú vị lắm, vì mình được lựa chọn chứ không phải đầu tắt mặt tối như lúc còn nuôi con”.

Minh Nhật