Nghệ nhân Vũ Thái: Thêm những kiệt tác để đời

Nghệ nhân Vũ Thế Thái.

Nghệ nhân Vũ Thái (tên thật là Vũ Thế Thái) sinh trong một gia đình gia giáo tại tỉnh Hải Dương. Lúc nhỏ Thái thích thú với nghề điêu khắc, sáng học chữ, chiều học nghề, đến khi tốt nghiệp trung học phổ thông anh đã có nghề chạm khắc vững trong tay. Theo thời gian, bằng sự đam mê cháy bỏng nghề điêu khắc đã ngấm vào trong máu thịt của anh từ bấy lâu nay. Mới ngoài bốn mươi tuổi, giờ đây, Thái đã có trên 30 năm tuổi nghề với hàng trăm tác phẩm điêu khắc nghệ thuật.

Nhớ lại những ngày đầu khởi nghiệp Thái không khỏi chạnh lòng. Năm 1993, Thái dời quê nhà theo thày vào Thành phố Hồ Chí Minh lập nghiệp. Mới đầu anh theo nghề điêu khắc gỗ và gặp không ít khó khăn. Sản phẩm làm ra ít được đón nhận, cuộc sống tưởng như rơi vào bế tắc. Không nản chí, Vũ Thái chuyển sang nghề điêu khắc đá và may mắn được theo học nghề từ những bậc thày nổi tiếng – các bậc lão thành trong nghề điêu khắc đá như Tô Sanh, Diệp Minh Châu… Tuy vậy, con đường đến với thành công của anh cũng không ít gian nan, thử thách. Nhưng rồi với nghị lực, lòng quyết tâm, sự bền bỉ, cùng với năng khiếu bẩm sinh và một chút may mắn anh đã từng bước đạt được mục tiêu đã đặt ra – trở thành một nghệ nhân điêu khắc tên tuổi.

Có thể nói, chính những khó khăn, vất vả của cuộc sống đã tôi luyện nên một "tinh thần thép" ở Thái. Anh luôn sẵn sàng đối mặt với khó khăn và thử thách để từng bước làm nên thành công cho mình. Đó là phẩm chất tuyệt vời ở một người như Vũ Thái. Anh tâm sự: "Đã là con người sống trong cuộc đời này ai lại không ấp ủ trong mình những ước mơ". Và anh không nằm ngoài số đó. Có được những thành quả như ngày hôm nay, anh phải đổ mồ hôi, nước mắt và cộng thêm một chút may mắn. Anh cho rằng đó cũng là cái "duyên". Trong anh sự bền bỉ, anh còn có tác phong làm việc một cách nghiêm túc, nhiệt tình, thẳng thắn và có trách nhiệm với công việc, đặt niềm tin và biết dựa vào mọi người. Anh luôn coi trọng "chữ tín".

Tượng chân dung cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt.

Từ những thành công ban đầu, Vũ Thái đã xây dựng được cơ sở điêu khắc của riêng mình tại Long Thành, tỉnh Đồng Nai. Điều quan trọng hơn cả là anh đã tạo ra được những tác phẩm nghệ thuật khiến người xem phải trầm trồ, thán phục. Những tác phẩm của anh có sức sống lâu bền trong lòng người xem, được đón nhận và công nhận. Đến nay nghệ nhân Vũ Thái thực hiện theo đúng lý tưởng "Sống và làm đẹp cho đời". Anh tạc được trên 100 tác phẩm chân dung của nghệ sĩ và các vị lãnh đạo như: Tượng đài Bác Hồ tại Tổng Cục an ninh, Bác Võ Văn Kiệt, Nguyễn Công Khế - Tổng biên tập báo, Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, Nhà văn Sơn Nam, đạo diễn Huỳnh Phúc Điền, NSND Bảy Nam (thân mẫu NS Kim Cương) v.v…

Vũ Thái cũng có duyên làm tượng cho các chùa. Anh đã tahc được gần 500 bức tượng các vị Phật, Hòa thượng như: Hòa thượng Thích Thanh Từ, Trưởng lão Thích Thông Lạc. Trong đó có tượng Đức Phật Quan Thế Âm tại chùa Vĩnh Giác Thiên Tự cao 22m nguyên khối, được trung tâm sách Kỷ lục xác lập Kỷ lục Guiness Việt Nam vào năm 2012.

Là một người tâm huyết với nghề, không chỉ lo phát triển nghề cho bản thân mà Vũ Thái còn muốn nâng nghề điêu khắc đá lên một tầm cao. Anh đứng ra thành lập hiệp hội nghề, tiền thân là Câu lạc bộ nghệ thuật. Đây không chỉ là nơi quyền lợi của các hội viên được bảo vệ mà còn là môi trường thuận lợi cho các hội viên giao lưu, trao đổi kinh nghiệm với nhau. Anh đã gom hết tất cả những kinh nghiệm và chuyên môn mà mình có để truyền lại cho các học trò của mình. Thái chia sẻ: "Ngày nay nghề điêu khắc cần được coi trọng hơn, nó không chỉ là nghề mang tính nghệ thuật, không những tạo công ăn việc làm cho thanh niên mà còn góp phần đem cái đẹp đến với cuộc sống".

Tác phẩm Rùa đá ngậm gươm

Đầu năm 2018, một lần lên Lâm Đồng tìm nguyên liệu sáng tác, nghệ nhân Vũ Thái đã may mắn và có duyên tìm thấy một khối đá lớn có hình thù khác lạ. Cũng có thể là bởi, anh, với con mắt tinh tường đã nhìn ra cái "bất thường" sự kỳ lạ nơi khối đá để rồi biến nó thành một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, kỳ lạ có một không hai – Rùa đá ngậm gươm. Dựa vào hình tượng Rùa thiêng trong truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm mà mỗi người Việt Nam ai ai cũng biết.

Để đưa được khối đá từ Lâm Đồng về Đồng Nai nơi Vũ Thái đặt cơ sở chế tác cũng là chuyện đáng nói vì khối đá tự nhiên nặng đến mấy chục tấn nên phải dùng xe chuyên dụng để chở. Vậy mà thùng xe cũng bị võng xuống bởi sức nặng của khối đá. Khi khối đá đã được đưa vào vị trí, Thái lại mất cả tháng trời trằn trọc, suy tư với rất nhiều ý tưởng trong đầu. Từ nhiều phác thảo được hình thành, cuối cùng anh đã chọn được phác thảo ưng ý nhất, gần với hình thù tự nhiên của khối đá nhất – Rùa ngậm gươm. Lại phải qua 99 ngày với 05 người ròng rã đục, đẽo, mài, cắt… tác phẩm mới được hoàn thiện. Rất may, ai nhìn thấy cũng nức nở khen ngợi, thán phục và cho rằng đây là thác phẩm nghệ thuật không chỉ lạ, độc đáo mà còn rất có ý nghĩa trong việc tuyên ttruyền, giáo dục truyền thống lịch sử của dân tộc cho các thế hệ mai sau. Tác phẩm cũng mang một giá trị tâm linh sâu sắc, bởi hình ảnh con rùa luôn gắn với sự linh thiêng trong tâm khảm mỗi người dân đất Việt.

Về phương diện thống kê, Rùa đá ngậm gươm của nghệ nhân Vũ Thái cũng có nhiều tiêu chí độc đáo như cân nặng tới gần 20 tấn – có lẽ là số một hiện nay về rùa bằng đá tự nhiên ở Việt Nam. Rùa có chiều cao lên đến 1,5 mét, rộng 2,5 mét và dài 3,6 mét với đầu ngẩng cao ngậm thanh gươm rất sống động.

Nghệ nhân Vũ Thái tâm sự: Đây là tác phẩm bằng đá tự nhiên thể hiện hồn thiêng đất Việt. Tác phẩm dựa vào sự tích Rùa hoàn kiếm, ghi lại những đặc sắc trong đời sống văn hóa tâm linh của người Việt Nam. Đây là tác phẩm mà tôi rất tâm đắc, dù phải thực hiện rất kỳ công và tốn kém nhưng tôi chỉ có mong ước được đặt nó ở vị trí trang trọng, xứng đáng – hoàn toàn miễn phí, để mọi người cùng thưởng ngắm. Nếu được đặt ở Hồ Gươm – Thủ đô Hà Nội là tuyệt vời nhất.

Cuối 2018, tác phẩm "Rùa đá ngậm gươm" đã được tổ chức kỷ lục Việt Nam (VietKings) xác lập kỷ lục tác phẩm Con Rùa được tạo hình bằng đá tự nhiên lớn nhất Việt Nam.

Không chỉ đam mê nghệ thuật điêu khắc, Vũ Thái còn là người biết quan tâm, chia sẻ với những mảnh đời khó khăn, bất hạnh. Từ 2010 Vũ Thái nguyện ăn chay cho đến nay và tham gia nhiều hoạt động từ thiện ở các tỉnh thành khác nhau. Cũng bởi lẽ đó anh luôn được bạn bè, đồng nghiệp cũng như những người quen biết quý trọng, yêu mến.

Nghệ sĩ Quang Đạt