Nghệ An: Sức sống mới ở Tri Lễ

Từ mô hình phát triển kinh tế phù hợp…

Xã Tri Lễ, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An giáp với nước bạn Lào, có 30 thôn bản, gần 10 nghìn nhân khẩu, chủ yếu là người Mông, Thái, Khơ Mú và người Kinh. Những năm trước đây, cuộc sống của bà con gặp nhiều khó khăn, không có điện thắp sáng, không có đường giao thông đi lại. Trong đó, bà con người Mông ở Tri Lễ có 10 thôn bản, hơn 3.500 nhân khẩu tập trung chủ yếu ở vùng biên giới. Trước đây, bà con thường xuyên di cư tự do, phát nương làm rẫy, trồng cây thuốc phiện trong các khu rừng sâu, giáp với nước bạn Lào. Không ổn định chỗ ở, công tác tuyên truyền, vận động của chính quyền địa phương gặp rất nhiều khó khăn. Muốn thay đổi được suy nghĩ của bà con không phải là chuyện trong ngày một, ngày hai. Đặc biệt, thay đổi cách sống phù hợp với văn hóa tâm linh của bà con dân tộc Mông gặp rất nhiều khó khăn. Ông Vi Văn Cường - Chủ tịch xã Tri Lễ cho biết: “Trước đây, chúng tôi đã tìm cách vận động bà con người Mông không nên di cư sang Lào mà tập trung làm ăn, sản xuất trên chính mảnh đất quê hương mình nhưng không hiệu quả”.

Mô hình trồng mía của người Mông đem lại thu nhập cao

Trước những khó khăn như vậy, xã Tri Lễ đã phối hợp với Đồn Biên phòng Tri Lễ, thường xuyên vào bản, tuyên truyền bỏ các hủ tục lạc hậu, thực hiện nếp sống mới. Muốn người dân thoát nghèo, Ban lãnh đạo xã đã tìm được mô hình phát triển kinh tế phù hợp với điều kiện của địa phương. Đó là mô hình trồng cây mía, cây chanh leo, cây lúa nước. Xã Tri Lễ đã liên kết với Nhà máy đường Quỳ Hợp để giúp bà con phát triển mô hình kinh tế mới là trồng cây mía. Bước đầu, nhà máy cho mỗi hộ dân vay 18 triệu đồng/héc-ta, trong đó nhà máy hỗ trợ 5 triệu đồng/héc-ta. Dự án được triển khai với sự tham gia tích cực của bà con người Mông và bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế cao.

… đến sự chung sức, đồng lòng của người dân

Vì đồng bào Mông chưa bao giờ trồng mía nên để nâng cao hiệu quả của dự án, Tri Lễ đã huy động Đồn biên phòng Tri Lễ, Đoàn kinh tế quốc phòng 4… giúp dân trồng mía. Các cán bộ kỹ thuật cũng thường xuyên xuống bản hướng dẫn cách làm rào chắn, phun thuốc diệt cỏ, chăm sóc cây mía. Anh Xồng Giống Tùa – một hộ dân tham gia trồng mía chia sẻ: “Lúc đầu ta cũng thấy lo sợ, nếu cây mía không phát triển được thì lấy tiền đâu trả cho nhà máy nên không dám làm. Sau được cán bộ hướng dẫn ta làm và cây mía mọc rễ rồi ta thấy mừng lắm”. Vụ mía đầu tiên sau khi trừ chi phí mỗi gia đình thu nhập hàng chục triệu đồng.

Ở bản Huồi Mới I, Huồi Mới II, Pà Khổm do khí hậu khắc nghiệt, không trồng được cây lúa nước, cán bộ xã Tri Lễ đã tìm mọi biện pháp để giúp dân thoát nghèo. Sau khi nghiên cứu, thăm dò thực địa… xã tập trung vào mô hình trồng đào. Đây là loại cây rất phù hợp với khí hậu ở vùng núi cao, khí hậu khắc nghiệt. Đến nay, bà con các bản đã trồng được hơn 4.000 gốc đào. Mỗi năm từ bán cây, quả đào, bà con người Mông đã có thu nhập ổn định, cuộc sống cũng sung túc hơn.

Với các mô hình kinh tế mới như: Chăn nuôi trâu, bò ở Huồi Xái I, Huồi Xái II, Nậm Tột; trồng lúa nước ở Mường Lống, Pà Khổm; trồng cây mía, chanh leo ở khu kinh tế mới D1, khu D2… phần nào đã mở hướng thoát nghèo cho bà con người Mông. Đây là nỗ lực của chính quyền, của đồng bào các dân tộc xã Tri Lễ. Đặc biệt là ý chí vươn lên thoát nghèo của đồng bào Mông ở miền Tây Nghệ An - mảnh đất một thời từng được mệnh danh là thủ phủ của cây anh túc.

Hoàng Trinh - Phạm Tuân