Nghệ An: Cá voi liên tục chết là do chất nổ và ô nhiễm môi trường biển?

Những ngày qua, bà con ngư dân vùng Cửa Hội, Cửa Lò không ngừng xôn xao về hiện tượng chỉ trong thời gian ngắn liên tục phát hiện xác cá voi dạt vào bờ. Theo tín ngưỡng của ngư dân vùng biển, cá voi dạt vào bờ không phải là điều gì quá bất ngờ, thậm chí nhiều người còn cho đây là điểm lành. Tuy nhiên việc “điềm lành” đến liên tục khiến không ít ngườ phải nghi ngại lo lắng.

Xác cá voi trong quá trình phân hủy dạt bờ được ngư dân phát hiện vào ngày 16/3/2016

Sáng ngày 16/3, ngư dân xóm Xuân Lộc, xã Nghi Xuân (huyện Nghi Lộc) phát hiện xác cá voi trôi dạt vào bờ trong tình trạng đang bắt đầu phân hủy. Con cá voi dài khoảng 1,5m, nặng hơn 50kg.

Tiếp đó, ngày 20/3, ngư dân xóm Xuân Dương, xã Nghi Xuân (Nghi Lộc) cũng phát hiện xác cá voi trôi dạt gần trên vùng lộng giáp ranh giữa Nghệ An và Hà Tĩnh. Bà con đã trục vớt đưa về làm lễ mai táng.

18 ngày sau (8/4), trên đường ra khơi đánh bắt hải sản, tàu gia đình anh Nguyễn Hữu Hoa (Khối Tân Nho, phường Nghi Hải, Thị xã Cửa Lò) phát hiện xác cá voi trôi dạt gần lạch biển Cửa Hội. Cá dài gần 2m, nặng khoảng 80kg.

Và chỉ cách đây ít hôm, vào ngày 11/4, trong khi vui chơi trên bãi biển Cửa Lò một số du khách phát hiện xác 1 con cá voi dạt vào bãi tắm Cửa Lò, phía sau quảng trường Bình Minh (phường Nghi Hương, TX. Cửa Lò). Con cá ông lần này kích thước nhỏ, dài gần 1m, nặng khoảng 40kg.

Theo các ngư dân, cả 4 con cá voi nói trên đều có điểm chung là trên mình có nhiều thương tích.

Xác cá voi được du khách phát hiện tại bãi biển Cửa Lò vào ngày 11/4/2016

Theo quan niệm của các ngư dân vùng biển, cá voi còn được gọi là cá ông là vị Thần Nam Hải, thường giúp tàu bè ngư dân gặp nạn ngoài khơi. Việc cá voi chết dạt bờ là điềm lành, bởi do cứu người quá sức và khi chết đã chọn đất liền làm nơi an nghỉ. Tuy nhiên việc cá voi liên tục chết lại là vấn đề khiến nhiều người phải suy nghĩ.

Theo ông Hoàng Thái Sơn - Chủ tịch UBND phường Nghi Hương (TX.Cửa Lò), hiện tượng nhiều cá chết dạt bờ chỉ trong khoảng thời gian ngắn như vậy có thể do các tàu khai thác hải sản sử dụng thuốc nổ hoặc cá voi va phải động cơ chân vịt của tàu, thuyền. Ông Sơn còn cho rằng khả năng thứ hai cao hơn và lý giải hình thức đánh bắt của ngư dân Cửa Hội, Cửa Lò chủ yếu là đánh lộng bằng lưới gần bờ và câu cá, mực xuất khẩu. Được biết toàn phường Nghi Hương chỉ có khoảng 30 lao động làm nghề đánh bắt hải sản, còn lại chủ yếu là buôn bán, kinh doanh.

Cũng theo Chủ tịch UBND phường Nghi Hương, đây không phải là trường hợp đầu tiên địa bàn phường ghi nhận hiện tượng cá voi dạt bờ, cũng vào thời điểm này của năm 2015, ngư dân địa phương cũng vớt được 1 xác cá voi dạt vào bờ biển tại Ngư dân cùng chính quyền địa phương đã tiến hành làm lễ mai táng cá ông theo tín ngưỡng dân gian.

Trao đổi với ông Trần Tiến Dũng - Chủ tịch UBND xã Nghi Hải (TX.Cửa Lò), ông này cho biết, hiện tại không thể lý giải được điều gì, bởi thường thì cá chết trôi dạt từ các nơi khác nhiều ngày, sau đó ngư dân mới vớt được. Việc vớt được xác cá voi là rất bình thường, ngư dân xem đó là điềm lành, là tín ngưỡng và tổ chức lễ mai táng theo nghi thức. Hiện phường cũng có đền Làng Hiếu nơi thờ 97 ngôi mộ cá ông được chôn cất qua các thời gian.

Con cá voi đã chết được ngư dân phường Nghi Hải (TX.Cửa Lò) làm lễ mai táng vào ngày 8/4/2016

Một số ý kiến của ngư dân ở xã Nghi Xuân (huyện Nghi Lộc) lại cho rằng, hiện nay có rất nhiều tàu cá sử dụng thuốc nổ để khai thác hải sản, hiện tượng cá voi chết liên tục như vậy rất có thể là do bị ảnh hưởng bởi sự tác động hình thức đánh bắt tận diệt này.

Mới đây từ ngày 6 -10/4, tại vùng biển Vũng Áng (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) đã xảy ra hiện tượng các loài cá tự nhiên bị chết hàng loạt. Không những thế, 18 lồng cá của 14 hộ dân với các loại như: cá hồng, cá bớp, cá giò, cá mú, cá chẽm… trên vùng biển này cũng bị chết hàng loạt, thiệt hại ước tính trên một tỷ đồng. Nguyên nhân được xác định là do ô nhiễm nguồn nước.

Phải chăng, đây chính là một trong những nguyên nhân khiến nhiều cá voi chết và dạt vào bờ biển Cửa Lò, Cửa Hội trong những ngày gần đây?

Vương Vân