Ngày Quốc khánh Việt Nam và những điều ít người biết
Hiện nay, người dân cả nước và bạn bè quốc tế đều biết ngày 2-9 là Ngày Quốc khánh Việt Nam, ngày lễ trọng đại, chính thức của nước ta. Đây cũng là gày Chủ tịch nước Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nay là Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Tuy nhiên, giai đoạn đầu tiên, ngày Quốc khánh lại là 19-8.
Theo các tài liệu lưu trữ quốc gia hiện đang bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, trong những năm đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, tên gọi ngày Quốc khánh Việt Nam được quy định là gày 19-8 dương lịch, còn gày 2- 9 được quy định là “ngày Việt Nam độc lập.
Bản gốc Sắc lệnh 22
Cụ thể là Sắc lệnh 22C NV/CC ngày 18-2-1946 do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký, quy định những ngày Tết, kỷ niệm lịch sử và lễ tôn giáo, trong đó có ấn định ngày 2-9 là ngày Việt Nam độc lập.
Bản gốc sắc lệnh 141
Sắc lệnh 141 bis ngày 26-7- 1946 do Quyền Chủ tịch Chính phủ Huỳnh Thúc Kháng ký về việc lấy ngày 19- 8 dương lịch, ngày kỷ niệm cách mạng tháng 8 năm 1945 từ nay sẽ là ngày Quốc khánh Việt Nam.
Khẩu hiệu kỷ niệm ngày Quốc khánh 2-9 trên báo Nhân dân năm 1954
Kể từ hai văn bản này, ngày 2-9 thường được gọi bằng các cụm từ khác nhau như: “Ngày Độc lập”, “Ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa”, “ngày Tuyên ngôn độc lập”. Cho đến năm 1954, “Khẩu hiệu kỷ niệm cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9” là văn bản chính thức đầu tiên Chính phủ sử dụng cụm từ “Quốc khánh” để nhắc đến ngày 2-9.
Ngày 2-9 chính thức được quy định là ngày Quốc khánh tại điều 145, Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992: “Ngày tuyên ngôn độc lập 2-9-1945 là ngày Quốc khánh”, và Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, chương 1, điều 13, mục 4 quy định: “Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam là ngày Tuyên ngôn độc lập 2 tháng 9 năm 1945”.
