Ngày chết chóc nhất Dải Gaza

Theo BBC, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định quân đội nước này đang hành động để tự vệ chống lại Hamas, tổ chức Hồi giáo ở Gaza mà ông cáo buộc muốn phá hủy Israel.

Dải Gaza ngập khói lửa (Ảnh: EPA)

Phía lãnh đạo Chính quyền Palestine lên án hành động của Israel là một "cuộc thảm sát". Liên Hợp Quốc cũng đã lên tiếng về "những vi phạm nhân quyền quá đáng".

Bạo động bùng phát ở Gaza khi Mỹ khai trương sứ quán nước này ở Jerusalem, vùng đất linh thiêng đối với cả người Do Thái, người Cơ đốc giáo và Hồi giáo, và là nơi người Palestine nhận là thủ đô nhà nước tương lai của họ.

Việc Mỹ quyết định chuyển sứ quán từ Tel Aviv tới Jerusalem đã khiến người Palestine vô cùng tức giận. Họ coi hành động của chính quyền Tổng thống Trump là cổ súy cho sự kiểm soát của Israel đối với toàn bộ thành phố - vốn cũng được Israel nhận là thủ đô không thể tách rời.

Ngày 14/5, đông đảo người Palestine đã tham gia biểu tình, tiếp nối 6 tuần "Cuộc tuần hành Trở về Vĩ đại" do Hamas tổ chức. Lẽ ra biểu tình diễn ra vào 15/5, tức ngày Nakba – ngày đánh dấu thời khắc hàng trăm nghìn người Palestine phải rời đi khi Nhà nước Israel ra đời năm 1948, nhưng được đẩy lên sớm hơn, đúng ngày Mỹ khai trương sứ quán.

Israel ước tính khoảng 40.000 người tham gia "các cuộc dấy loạn bạo lực" tại 13 điểm dọc hàng rào an ninh Dải Gaza. Người Palestine quăng đá và các vật gây cháy, trong khi quân đội Israel sử dụng hơi cay và đạn thật bắn tỉa.

Ông Netanyahu bênh vực quân đội Isarel, lập luận rằng "nước nào cũng có nghĩa vụ phải bảo vệ các đường biên giới của mình. Nhóm Hamas tuyên bố ý định phá hủy Israel và điều hàng nghìn người xâm nhập hàng rào biên giới để đạt được mục tiêu này. Chúng tôi sẽ tiếp tục hành động với quyết tâm bảo vệ chủ quyền và người dân của mình".

Một phát ngôn viên Các lực lượng Quốc phòng Israel (IDF) quả quyết binh lính nước này chỉ bắn vào những người dính đến "hoạt động khủng bố chứ không vào những người biểu tình, và người biểu tình bị giải tán bằng những phương tiện thông thường như hơi cay... ".

Thông báo 3 ngày quốc tang, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas phát biểu: "Ngày hôm nay, một lần nữa, các cuộc thảm sát chống lại người dân của chúng tôi lại tiếp tục".

Các lãnh đạo Hamas tuyên bố dù thế nào biểu tình ở vùng biên sẽ vẫn được tăng cường trong hôm nay (15/5).

Phản ứng quốc tế

Phát ngôn viên Nhà Trắng Raj Shah nói: "Trách nhiệm về những cái chết thương tâm này thuộc về Hamas. Hamas cố ý và gây ra phản ứng này".

- Kuwait đã soạn một thông cáo Hội đồng Bảo an kêu gọi điều tra độc lập về bạo lực, đồng thời bày tỏ "sự đau buồn và phẫn nộ". Nhưng thông cáo bị Mỹ vô hiệu hóa.

- Người phụ trách chính sách ngoại giao EU Federica Mogherini và Anh kêu gọi các bên kiềm chế.

- Đức cho rằng Israel có quyền tự vệ nhưng cần hành động thích hợp.

- Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lên án bạo lực của quân đội Israel chống lại người biểu tình.

- Thổ Nhĩ Kỳ nói Mỹ phải chịu chung trách nhiệm với Israel về "cuộc thảm sát hèn hạ", và đã triệu hồi các đại sứ của mình khỏi cả Mỹ và Israel.

- Một trong những thông điệp mạnh mẽ nhất đến từ Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Zeid Ra'ad al-Hussein. Ông lên án "sự giết chóc kinh hoàng hàng chục người, làm bị thương hàng trăm người bằng đạn thật của Israel".

- Nam Phi cũng triệu hồi đại sứ của mình tại Israel, lên án "tính chất bừa bãi và nghiêm trọng của cuộc tấn công mới nhất của Israel".

Thanh Hảo