Ngành Hải quan: Thu ngân sách hiệu quả từ công tác quản lý trị giá

Công chức Hải quan Quảng Ninh thực hiện công tác tham vấn trị giá hải quan với đại diện DN. Ảnh: T.Trang

Tính đến thời điểm hiện tại, số thu ngân sách tăng thêm từ các chỉ đạo kiểm tra, tham vấn trị giá hải quan của Tổng cục Hải quan đã đạt hơn 100 tỷ đồng.

Tăng cường quản lý từ chính sách

Nhằm đẩy mạnh công tác quản lý thu, chống thất thu thuế đối với hàng hóa XNK, thời gian qua, ngành Hải quan đã có nhiều giải pháp tích cực, trong đó chống thất thu qua công tác quản lý trị giá đã và đang đạt được những hiệu quả nhất định. Một trong những giải pháp đang phát huy hiệu quả phải kể đến quá trình tham mưu, xây dựng chính sách.

Xuất phát từ các vướng mắc của cộng đồng DN và cơ quan Hải quan trong thực hiện pháp luật về trị giá hải quan như: DN gặp khó khăn khi giải trình với cơ quan Hải quan về việc giá cả trong giao dịch có bị ảnh hưởng bởi mối quan hệ đặc biệt hay không; phương pháp xác định trị giá hải quan cho hàng XK còn khó áp dụng trong các tình huống cụ thể; cả DN và công chức Hải quan còn lúng túng khi xác định trị giá hải quan cho hàng hóa liên quan đến các phần mềm; việc kê khai và xác định tiền bản quyền trong trị giá hải quan còn bất cập…, Cục Thuế XNK đã đề xuất để Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 60/2019/TT-BTC ngày 30/8/2019 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 39/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015. Sau khi văn bản được ban hành và có hiệu lực thực hiện, hàng loạt tồn tại trong công tác kiểm tra, xác định trị giá hải quan đã được giải quyết. Người khai hải quan dễ dàng xác định được chính xác trị giá hải quan của hàng hóa theo đúng quy định, có thể chủ động chứng minh với cơ quan Hải quan khi có nghi ngờ trị giá kê khai, đồng thời người khai hải quan cũng được tạo điều kiện để phát huy vai trò giám sát thực hiện quy định của pháp luật đối với CBCC hải quan.

Bên cạnh việc tham mưu ban hành Thông tư 60/2019/TT-BTC, nhằm nâng cao hiệu quả của công tác kiểm tra trị giá hải quan trong thông quan, Cục Thuế XNK đã đẩy mạnh ứng dụng kỹ thuật quản lý rủi ro vào hoạt động quản lý trị giá, cụ thể là đã tham mưu, xây dựng và trình Lãnh đạo Tổng cục ký ban hành 2 Danh mục hàng hóa XNK rủi ro về trị giá với 93 nhóm hàng tương đương khoảng 6.000 mức giá tham chiếu kèm theo và đưa vào thực hiện các chuyên đề kiểm tra trị giá hải quan.

Danh mục hàng hóa XNK có rủi ro về trị giá một mặt giúp cơ quan Hải quan có biện pháp tập trung nguồn lực kiểm tra trị giá vào những mặt hàng trọng điểm, tăng cường hiệu quả kiểm tra, phát hiện vi phạm, mặt khác tạo sự thông thoáng, nhanh gọn về thủ tục hải quan đối với những mặt hàng có rủi ro thấp, từ đó giúp giảm thời gian, chi phí cho DN khi làm thủ tục hải quan.

Bên cạnh đó, Cục Thuế XNK thường xuyên tổ chức thu thập thông tin, phân tích, đánh giá thông tin dữ liệu trị giá để đề xuất Lãnh đạo Tổng cục chỉ đạo tập trung kiểm tra trị giá trong tất cả các giai đoạn quản lý hải quan, trong thông quan và sau thông quan...

Từ đầu năm 2019, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố, các đơn vị kiểm tra sau thông quan, thanh tra, điều tra chống buôn lậu tập trung vào hàng loạt mặt hàng, DN có dấu hiệu gian lận khi kê khai trị giá hải quan như: Khoáng sản XK, mặt hàng điện gia dụng NK, nhôm định hình, mặt hàng thép phế liệu XK...

Theo đó, từ đầu năm 2019 đến nay, tổng số tiền thuế tăng thu qua công tác quản lý trị giá hải quan lên đến hơn 100 tỷ đồng, bao gồm tăng thu do đã hạn chế được tình trạng DN kê khai trị giá tùy tiện và do kiểm tra, tham vấn, bác bỏ, ấn định trị giá hải quan.

Thời gian tới, để tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng công tác quản lý trị giá hải quan, Cục Thuế XNK sẽ trình Tổng cục Hải quan ban hành quyết định sửa đổi Quyết định 1810/QĐ- TCHQ ngày 15/6/2018 về quy trình kiểm tra, tham vấn và xác định trị giá hải quan đối với hàng hóa XNK trong quá trình làm thủ tục hải quan (thực hiện sau khi Bộ Tài chính ban hành Thông tư sửa đổi Thông tư 38/2015/TT- BTC và Thông tư 39/2018/TT- BTC). Đặc biệt, Tổng cục Hải quan sẽ đưa vào thực hiện cơ chế “tham vấn một lần”, áp dụng đối với những hàng hóa thường xuyên được XNK với mức giá ổn định, từ đó giảm bớt số lần tham vấn trị giá của DN, góp phần tạo thuận lợi cho các DN tuân thủ tốt pháp luật, giảm chi phí, giảm thời gian thông quan hàng hóa.

Ứng dụng CNTT và nâng cao nguồn nhân lực

Đối với công tác quản lý trị giá hải quan, Hệ thống GTT02 là một công cụ công nghệ thông tin hữu hiệu. Hệ thống GTT02 được vận hành theo nguyên tắc tập trung hóa dữ liệu trị giá hải quan trong toàn Ngành để chia sẻ, sử dụng thống nhất vào hoạt động kiểm tra, tham vấn, ấn định trị giá hải quan. Để đáp ứng các yêu cầu quản lý, Cục Thuế XNK thường xuyên phối hợp với Cục Công nghệ thông tin và Thống kê Hải quan nhằm bảo đảm vận hành và hiệu quả sử dụng của Hệ thống. Trong năm 2019, Hệ thống GTT02 đã được nâng cấp, cải tiến nhiều lần, từ đó khắc phục được các lỗi, nâng cao hiệu quả các chức năng cập nhật, quản lý dữ liệu ngay từ các chi cục hải quan.

Trao đổi với Báo Hải quan, ông Vy Công Tường, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết: Việc nâng cấp Hệ thống GTT02 góp phần nâng cao hiệu quả quản lý trị giá hải quan. Trong đó, công chức giảm bớt thời gian cập nhật kết quả kiểm tra trị giá, kết quả tham vấn giá vào hệ thống.

Còn theo đại diện Cục Hải quan Hải Phòng, việc nâng cấp hệ thống GTT02 đã giúp cho dữ liệu được cập nhật đầy đủ, kịp thời, hạn chế tình trạng bỏ sót, lọt tờ khai không cập nhật nhằm phục vụ cho công tác kiểm tra trị giá, tham vấn có hiệu quả.

Việc vận hành hệ thống quản lý trị giá hải quan, từ chính sách đến công cụ công nghệ thông tin sẽ không thể đạt kết quả tốt nếu bộ máy, nguồn nhân lực quản lý trị giá không theo kịp yêu cầu chất lượng. Từ tháng 11/2018, Cục Thuế XNK đã tổng hợp danh sách 53 chuyên gia trị giá hải quan ở các cục hải quan tỉnh, thành phố, là những người được đào tạo cơ bản, có kinh nghiệm làm công tác quản lý trị giá, có kiến thức và kỹ năng quản lý trị giá tốt. Cho đến nay, đội ngũ chuyên gia trị giá hải quan là những người thường xuyên được tham vấn ý kiến để xử lý vướng mắc trực tiếp tại các đơn vị hải quan địa phương, cũng như cùng với Phòng Trị giá hải quan thuộc Cục Thuế XNK tham gia ý kiến hướng dẫn thực hiện công tác giá trên phạm vi toàn quốc.

Trong thời gian tới, Cục Thuế XNK dự kiến tiếp tục tổ chức các buổi hội thảo, đào tạo, tập huấn tại cơ quan tổng cục và các cục hải quan để nâng cao hơn nữa trình độ nghiệp vụ cho bộ máy quản lý trị giá hải quan các cấp, phổ biến những thay đổi trong công tác giá đến từng CBCC trị giá hải quan nói riêng và công chức hải quan toàn Ngành nói chung.

Đảo Lê