Ngành Hải quan: Phát huy truyền thống 75 năm xây dựng và phát triển

Những đóng góp quan trọng

Phải khẳng định rằng, hải quan là một trong những lực lượng chức năng ra đời sớm nhất ngay sau khi Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập, khẳng định vai trò quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Nhìn lại 75 năm qua, đặc biệt là trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, ngành hải quan đã có những đóng góp quan trọng trên 3 lĩnh vực:

Thứ nhất, ngành hải quan đã góp phần tạo thuận lợi thương mại khi quan hệ ngoại thương giữa Việt Nam với thế giới ngày càng rộng mở, khối lượng hàng hóa xuất nhập khẩu ngày càng tăng cao. Ngành hải quan đã tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền xây dựng và hoàn thiện khung khổ pháp luật hải quan; cải cách, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan theo chuẩn mực quốc tế; đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin, hoàn thiện kiến trúc chính phủ điện tử ngành hải quan… Đồng thời, thể hiện rõ vai trò trung tâm kết nối, thúc đẩy các bộ, ngành liên quan cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu, được Chính phủ, Bộ Tài chính giao trọng trách là cơ quan thường trực Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN (ASW), Cơ chế một cửa quốc gia (NSW) và tạo thuận lợi thương mại.

Tổng cục Hải quan đón nhận Huân chương lao động hạng Nhất

Thứ hai, về thu ngân sách nhà nước. Đây là một nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu ngành hải quan được giao. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ này, ngành hải quan đã luôn nỗ lực triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp thu ngân sách. Trong 5 năm gần đây (2015-2019), ngành hải quan luôn thu ngân sách vượt chỉ tiêu được giao, số thu năm sau cao hơn năm trước, góp phần quan trọng vào việc ổn định nền tài chính quốc gia, phục vụ cho các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Thứ ba, trong bối cảnh hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, nhất là buôn bán, vận chuyển trái phép ma túy, hàng cấm… ngày càng diễn biến phức tạp ở tất cả các tuyến biên giới, cửa khẩu đường bộ, đường biển, hàng không với các thủ đoạn ngày càng tinh vi, liều lĩnh, manh động, tổ chức thành đường dây, ổ nhóm xuyên biên giới, sử dụng nhiều phương tiện, trang thiết bị kỹ thuật hiện đại để buôn lậu, ngành hải quan đã không quản ngại gian khổ, hy sinh, kiên quyết đấu tranh, kịp thời triệt phá nhiều vụ việc phức tạp. Trong đó, đã chủ trì và tham gia triệt phá nhiều chuyên án buôn lậu ma túy, hàng cấm (ngà voi thuốc lá…) qui mô lớn. Hoạt động đấu tranh chống buôn lậu của ngành hải quan đã góp phần quan trọng vào việc chống thất thu ngân sách, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, bảo vệ an ninh, an toàn xã hội.

Hướng tới hải quan hiện đại

Hiện Tổng cục Hải quan đang xây dựng Chiến lược phát triển ngành Hải quan Việt Nam giai đoạn 2021-2030, với mục tiêu: Xây dựng Hải quan Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, hoạt động hiệu lực, hiệu quả trên nền tảng hệ thống pháp luật đồng bộ, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin và công nghệ 4.0, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại hợp pháp, đảm bảo an ninh, an toàn xã hội và bảo vệ lợi ích quốc gia.

Trong bối cảnh đất nước hội nhập quốc tế ngày càng sâu, rộng, lực lượng hải quan đóng vai trò “gác cửa nền kinh tế”, chịu tác động trực tiếp, đầu tiên và nhiều nhất từ xu thế toàn cầu hóa. Trong khi đó, bối cảnh thế giới và khu vực diễn biến phức tạp; thiên tai, dịch bệnh khó lường, cạnh tranh thương mại quốc tế ngày càng khốc liệt, xu thế bảo hộ mậu dịch, buôn lậu xuyên biên giới ngày càng lan rộng..., nhiệm vụ của ngành hải quan trong giai đoạn mới là rất nặng nề.

Để đáp ứng yêu phát triển và hội nhập, ông Nguyễn Văn Cẩn - Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết: Định hướng của ngành hải quan trong thời gian tới là sẽ tiếp tục đổi mới, hoàn thiện và phát triển theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả. Ngành hải quan sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật về hải quan; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; hiện đại hóa hải quan; ứng dụng công nghệ thông tin trong mọi hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ; tăng cường xây dựng lực lượng; nâng cao hiệu quả phối hợp trong nước và quốc tế; đấu tranh hiệu quả với các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại; tiếp tục xây dựng tổ chức bộ máy theo nguyên tắc tập trung thống nhất, phù hợp với tiến trình cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, đáp ứng yêu cầu mở cửa hội nhập quốc tế, liêm chính, có phẩm chất đạo đức tốt, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được phân công.

Xác định yếu tố con người quyết định mọi thành bại, Tổng cục Hải quan sẽ tiếp tục chú trọng nâng cao chất lượng cán bộ công chức, viên chức bằng việc cụ thể hóa các tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm, đánh giá, phân loại công chức theo mức độ, chất lượng hoàn thành công việc. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cả về lý luận chính trị và trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Thường xuyên tổ chức kiểm tra, sát hạch đánh giá thực chất năng lực, trình độ công chức để có kế hoạch đào tạo bồi dưỡng phù hợp. Tăng cường luân chuyển cán bộ lãnh đạo và công chức thừa hành nhiệm vụ giữa các giữa khối cơ quan tổng cục với các cục hải quan địa phương. Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát việc chấp hành kỷ cương, kỷ luật hành chính, xử lý nghiêm minh kịp thời những cán bộ, công chức hải quan vi phạm pháp luật, vi phạm quy định của ngành, hoặc có biểu hiện, hành vi gây phiền hà sách nhiễu, tiêu cực…

Ngọc Quỳnh