Ngành đường sắt Việt Nam sau '2 bước ngoặt lớn'

"Đây là bài học giúp chúng ta thức tỉnh, mổ xẻ, phân tích để làm tốt công tác an toàn giao thông", Thứ trưởng, Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông khẳng định tại hội nghị tổng kết của ngành đường sắt, do Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) tổ chức, sáng 12-1.

Ông Đông cho rằng năm 2018, VNR đạt nhiều kết quả kinh doanh ấn tượng, đặc biệt trong hoạt động kinh doanh vận tải, vì có thời gian năm 2016 kết quả kinh doanh vận tải xuống rất thấp, và khó khăn tiếp nối các năm sau đó.

Ngành đường sắt đã có những thay đổi trong những năm qua để thu hút lượng hành khách.

Năm 2018, theo ông Đông có 2 bước ngoặt lớn với đường sắt là Luật Đường sắt sửa đổi (có hiệu lực từ 1-1-2018), và chuyển VNR từ Bộ GTVT về Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Điều này đã tạo nhiều thay đổi trong mô hình hoạt động của VNR.

Việc chuyển giao tạo cơ hội nhưng cũng có nhiều thách thức cho VNR, đó là việc giải quyết quan hệ giữa tổng công ty và Ủy ban Quản lý vốn cũng như Bộ GTVT. Cùng đó, Ủy ban quản lý vốn chỉ quản lý phần vốn nhà nước tại VNR, với giá trị khoảng 3.800 tỉ đồng, còn hạ tầng đường sắt vẫn thuộc quản lý của Bộ GTVT.

Thứ trưởng cũng lưu ý VNR về công tác tái cơ cấu doanh nghiệp và toàn ngành, trong đó có việc cổ phần hóa các đơn vị, kiện toàn đơn vị, phân tách các lĩnh vực như quản lý hạ tầng, bảo trì, với kinh doanh… để rạch ròi các chủ thể và trách nhiệm các bên. Đồng thời, phải rạch ròi mối quan hệ giữa Tổng Công ty và đơn vị kinh doanh, giữa đơn vị quản lý hạ tầng và đơn vị kinh doanh vận tải phải là "đối tác", không phải là quan hệ "cha - con".

Thứ trưởng kỳ vọng năm tới VNR sẽ đạt được các mục tiêu đặt ra, như tăng trưởng kinh doanh 8%. Bên cạnh đó, góp ý hoàn thiện các văn bản pháp luật, phân tách rõ vai trò, trách nhiệm các bên, sử dụng hiệu quả 2.900 tỉ đồng chi phí bảo trì đường sắt trong năm 2019, và số đầu tư 7.000 tỉ đồng vừa được Quốc hội thông qua gần đây…

Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch HĐTV VNR, khẳng định với số vốn đầu tư nâng cấp đường sắt 7.000 tỉ đồng, dù còn một số vướng mắc do chuyển giao quản lý từ Bộ GTVT sang Ủy ban quản lý vốn nhà nước, nhưng hy vọng có thể xong thủ tục để đầu tư từ năm nay.

“Dù đường sắt có thời gian trầm là giai đoạn 2015-2017, khi đường sắt sụt giảm chạm đáy, từ năm 2018 đã bắt đầu phục hồi, tăng trưởng, hy vọng sẽ tiếp đà đó trong năm 2019”, ông Minh nói.

Theo lãnh đạo VNR, để đạt thành công, VNR xác định sẽ chuyển hướng phát triển thời gian tới, không chạy theo phục vụ số lượng khách mà nâng cao chất lượng; thay đổi đầu tư theo hướng tập trung vào nâng cao năng lực vận tải thay vì tập trung vào khai thác tàu khách đường dài sang các tuyến trung bình hiệu quả cao…

Theo báo cáo của VNR, năm 2018, sản lượng hợp nhất của tổng công ty đạt hơn 8.367 tỉ đồng (tăng 6,7% so với cùng kỳ), doanh thu đạt hơn 8.260 tỉ đồng (tăng 1,9%), thu nhập bình quân người lao động toàn tổng đạt hơn 8,46 triệu đồng/tháng (tăng 2,9%).

VIẾT LONG