Ngân hàng sẽ bị cấm chia cổ tức tiền mặt khi còn nợ tại VAMC

Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông 32/2019/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 19/2013/TT-NHNN về việc mua, bán và xử lý nợ xấu của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC).

Theo đó, Thông tư 32 quy định, tổ chức tín dụng bán nợ nhận trái phiếu đặc biệt không chia cổ tức bằng tiền mặt cho đến khi trái phiếu đặc biệt được thanh toán. Trừ trường hợp tổ chức tín dụng bán nợ nhận trái phiếu đặc biệt có thời hạn trên 5 năm hoặc tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận việc gia hạn thời hạn trái phiếu đặc biệt không được chia cổ tức để tạo nguồn xử lý nợ xấu cho đến khi trái phiếu đặc biệt có thời hạn trên 5 năm hoặc trái phiếu đặc biệt đã gia hạn được thanh toán.

Trước khi NHNN ban hành chính thức Thông tư này, tại ĐHĐCĐ năm 2019, một số ngân hàng thương mại cổ phần cũng chỉ đưa ra phương án chia cổ tức bằng cổ phiếu. Giải trình với cổ đông, lãnh đạo các ngân hàng cho hay, do chưa xử lý được nợ xấu tại VAMC nên ngân hàng không được Ngân hàng Nhà nước đồng ý chia cổ tức tiền mặt.

Được biết, kế hoạch đưa nợ xấu từ tình trạng hai sổ về một sổ thống nhất đã được các ngân hàng đề ra từ nhiều năm. Theo đó, tùy vào kết quả kinh doanh, khả năng tài chính của mình mà mỗi năm, các ngân hàng đều trích một phần lợi nhuận để mua về nợ xấu từ VAMC. Tính đến đầu tháng 1/2020 có 11 ngân hàng sạch nợ xấu tại công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC): Agribank, SeABank, VPBank, Kienlongbank, V i e t c o m b a n k , Techcombank, MB, VIB, OCB, Nam A Bank, TPBank. Kế hoạch dọn sạch nợ xấu tại VAMC được nhiều ngân hàng đưa ra vào năm 2020 này.

Trên thực tế, một số ngân hàng có dư nợ trái phiếu đặc biệt lớn tại VAMC cũng không được chia cổ tức tiền mặt. Tại Đại hội đồng cổ đông SHB diễn ra đầu năm nay, ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch HĐQT SHB - ngân hàng sở hữu nhiều khoản nợ xấu liên quan đến Vinashin, nhận lại từ Habubank - cho biết, NHNN có quy định, những tổ chức tín dụng có trái phiếu tại VAMC trên 5 năm sẽ không được chia cổ tức.

Nợ xấu bán cho VAMC thực chất chỉ xử lý về mặt kỹ thuật hạch toán và giãn thời gian trích dự phòng chứ chưa giải quyết được bản chất nợ xấu. Nói cách khác, việc bán nợ xấu sang VAMC là giải pháp để kéo tỷ lệ nợ xấu nội bảng xuống mức thấp dưới quy định, nhằm làm đẹp sổ sách.

Theo lộ trình đến hết năm 2019, các ngân hàng phải tất toán khoản nợ xấu đã bán cho VAMC. Tuy nhiên, dù rất muốn nhưng không phải nhà băng nào cũng có khả năng để nhanh chóng tất toán hết trái phiếu VAMC, nhất là những ngân hàng có khối lượng nợ xấu lớn.

Nhiều ngân hàng đang thực hiện tái cơ cấu như Sacombank, SCB hay ngay cả những “ông lớn” như BIDV, VietinBank cần thời gian để có thể xử lý dần dần khối nợ xấu này.

Dù việc mua lại nợ xấu từ VAMC sẽ khiến các ngân hàng phải hy sinh một khoản lợi nhuận không nhỏ, song xử lý nợ xấu tại “kho” VAMC cũng sẽ giúp các ngân hàng giảm bớt khoản chi phí dự phòng lên tới 20% mỗi năm cho số nợ này trong thời gian tới.

Tại buổi họp báo về kết quả điều hành chính sách tiền tệ năm 2019 và định hướng điều hành năm 2020 vừa được NHNN tổ chức, ông Nguyễn Văn Du, Phó Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng, công bố ước tính đến cuối tháng 12/2019, tỷ lệ nợ xấu nội bảng của toàn hệ thống ở mức 1,89%, hoàn thành mục tiêu dưới 2% hồi đầu năm.

Tính từ năm 2012 đến nay, toàn hệ thống các TCTD đã xử lý được 1.064 nghìn tỷ đồng nợ xấu. Lũy kế từ 15/8/2017 đến cuối tháng 12/2019, toàn hệ thống xử lý được 305,7 nghìn tỷ đồng nợ xấu xác định theo Nghị quyết 42, không bao gồm sử dụng dự phòng rủi ro và khoản bán nợ cho VAMC thông qua phát hành trái phiếu đặc biệt.

Như vậy, trung bình mỗi tháng, toàn hệ thống xử lý được khoảng 10,5 nghìn tỷ đồng, cao hơn 4,9 nghìn tỷ đồng so với kết quả xử lý nợ xấu trung bình từ 2012-2017 trước khi Nghị quyết 42 có hiệu lực.

“Đây là dấu hiệu tích cực cho thấy Nghị quyết số 42/2017/QH14 đã và đang phát huy hiệu quả, góp phần tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc và đẩy mạnh công tác xử lý nợ xấu của hệ thống các TCTD”, ông Du đánh giá.

Dung Hoàng (T/h)