Nga xuất khẩu siêu hạm hạt nhân Lider trước khi trang bị cho chính mình?
Quân đội Nga thời gian gần đây đã thực hiện hướng đi bán vũ khí tối tân cho nước ngoài trước khi trang bị cho chính mình, để vừa có nguồn tài chính phục vụ dự án lại vừa khắc phục những nhược điểm phát sinh.
Hải quân Nga thời gian gần đây đã công bố nhiều dự án đóng tàu tham vọng nhằm mục đích lấy lại ánh hào quang Liên Xô trước kia, đồng thời thay thế những chiến hạm đã sắp hết hạn sử dụng.
Ngoài các "siêu dự án" đóng tàu sân bay hạt nhân hay tàu đổ bộ tấn công cỡ lớn thì một phương tiện khác cũng thu hút được rất nhiều sự chú ý, đó chính là khu trục hạm chạy bằng động cơ hạt nhân Lider - Dự án 23560.
Theo các thông tin được cựu Thứ trưởng Quốc phòng Nga Yuri Borisov tiết lộ thì chiếc khu trục hạm này sẽ có lượng giãn nước 14.000 tấn với chiều dài khoảng 199 m, chiều rộng 22,5 m và mớn nước trung bình 6,8 m
Với kích thước như trên, chiếc Lider thực chất là một tuần dương hạm mang tên lửa có điều khiển, nó sẽ thay thế những chiếc Slava đang lão hóa và cả lớp Kirov cao tuổi.
Con số lượng giãn nước 14.000 tấn của chiếc Lider cũng tương đồng với khu trục hạm DDG-1000 Zumwalt của Mỹ và vượt trội khi đặt cạnh lớp Type 055 của Trung Quốc.
Các tài liệu quảng cáo tại Diễn đàn Army 2017 cho thấy tàu lớp Leader sẽ được lắp gần 200 ống phóng thẳng đứng cho nhiều loại tên lửa khác nhau, khiến nó thực sự trở thành một kho vũ khí đồ sộ.
Trong đó cơ cấu phân bổ sẽ là 128 ống phóng dành cho tên lửa phòng không, 64 - 72 ống phóng cho tên lửa chống hạm, tên lửa chống ngầm hoặc tên lửa hành trình khác), pháo 130 mm (hoặc pháo cỡ 152 mm) và 2 trực thăng.
Nhờ trang bị lò phản ứng hạt nhân mà khu trục hạm Lider có khả năng hành trình không giới hạn, đây là ưu thế vượt trội của nó so với chiếc Type 055 hay Zumwalt.
Mặc dù vẽ ra triển vọng rất hoành tráng nhưng đa phần các ý kiến đều nghi ngờ khả năng hoàn thành của Hải quân Nga, vì thực tế đã chỉ ra từ khi Liên Xô sụp đổ đến nay họ chưa đóng nổi một chiến hạm nào có lượng giãn nước tới 8.000 tấn.
Điển hình có thể kể ra đây là khinh hạm Dự án 22350 - Đô đốc Gorshkov 4.500 tấn hay tàu đổ bộ tăng Ivan Gren 6.600 tấn đều mất tới hơn 10 năm thi công mới có thể đưa vào biên chế.
Chính vì vậy thật khó tin là người Nga có thể kịp hoàn thành một siêu khu trục hạm 14.000 tấn trang bị động cơ hạt nhân với mức độ phức tạp cực cao như chiếc Lider trước năm 2025.
Khó khăn lớn nhất của Nga lúc này chính là ngân sách, đồng thời họ sẽ phải điều chỉnh thiết kế dần dần qua từng giai đoạn thi công để khắc phục những thiếu sót, nếu triển khai theo lối đi cũ thì chưa biết bao giờ Nga mới làm nổi.
Chính vì vậy đã xuất hiện một ý tưởng táo bạo là hãy chế tạo trước phiên bản xuất khẩu của chiếc Lider để bán cho đồng minh, vừa tích lũy được kinh nghiệm lại vừa có thêm ngân sách để chế tạo tàu cho mình.
Biến thể xuất khẩu của chiếc Lider đã được người Nga công bố, đó chính là Dự án 23560E - Shkval, nó không có quá nhiều khác biệt so với phiên bản nội địa dành cho Hải quân Nga.
Nếu Nga triển khai ý định trên thì ứng viên khách hàng sáng giá nhất chính là Hải quân Ấn Độ, khi họ hội đủ các yếu tố gồm tiềm lực tài chính và tham vọng tung lực lượng ra đại dương.
Nhưng hiện nay Ấn Độ lại đang có xu hướng tiết giảm mua vũ khí Nga, nhất là sau tai tiếng của tàu sân bay INS Vikramaditya hay tiêm kích tàng hình FGFA khiến lòng tin của họ vào Moskva bị suy giảm nghiêm trọng, bởi vậy triển vọng chiếc Lider sớm thành hình vẫn còn rất mờ mịt.
