Nga vẫn gặp khó trong việc phát triển phiên bản phóng từ dưới nước của tên lửa Zircon

Tên lửa hành trình diệt hạm siêu thanh 3M22 Zircon được xác định là vũ khí chủ lực của hải quân Nga trong giai đoạn sắp tới, nó có tầm bắn lên tới 800 km, vận tốc tối đa Mach 8, đủ sức đánh bại mọi hệ thống phòng thủ của đối phương.

Công việc phát triển tên lửa Zircon được bảo mật thông tin rất kỹ lưỡng, phải đến cuối tháng 11/2019 thì hình ảnh đầu tiên cho thấy vũ khí này bắt đầu bước vào giai đoạn thử nghiệm mới được tiết lộ.

Khi đó các ống phóng tên lửa Zircon đã được nhìn thấy đặt trên sàn đáp trực thăng của tàu hộ vệ hạng nặng Đô đốc Gorshkov - Dự án 22350, có nhận định rằng bài kiểm tra đầu tiên chỉ là đánh giá sự tương thích với hệ thống điều khiển hỏa lực.

Tuy nhiên đến cuối tháng 2/2020, hãng thông tấn TASS dẫn các nguồn tin quân sự Nga cho biết, tên lửa diệt hạm siêu thanh 3M22 Zircon đã được phóng lần đầu tiên từ chiến hạm Đô đốc Gorshkov.

Một nguồn tin khác cũng xác nhận thông tin này, lưu ý rằng quãng đường bay của Zircon vượt quá 500 km, cự ly trên được đánh giá là đạt yêu cầu đối với lần phóng thứ nhất.

Mặc dù vậy, vì lý do không rõ mà Bộ Quốc phòng Nga chưa công bố "thành công" của việc bắn tên lửa siêu thanh Zircon như thông lệ, điều này khiến nhiều ý kiến suy đoán rằng vụ thử thực chất không đáp ứng yêu cầu đề ra.

Sở dĩ có nhận định trên là bởi trong tháng 1/2020, một số vấn đề của tên lửa siêu thanh Zircon đã được báo cáo, đặc biệt là thông tin về sự cần thiết phải điều chỉnh một vài thông số trong quá trình phóng.

Nhưng trong khi phiên bản mặt nước của tên lửa Zircon còn chưa biết bao giờ mới hoàn thành, giới chức quân sự Nga lại tiếp tục gây bất ngờ khi cho biết họ đang phát triển cả phiên bản triển khai từ dưới nước của Zircon.

"Tên lửa 3M22 Zircon sẽ được thử nghiệm phóng ở dưới nước từ tàu ngầm hạt nhân K-560 Severodvinsk thuộc Dự án 885 (Yasen)", một nguồn tin trong ngành công nghiệp quốc phòng Nga nói với hãng thông tấn TASS.

Bên cạnh đó theo nguồn tin này, ban đầu tên lửa diệt hạm siêu thanh 3M22 Zircon đã được lên kế hoạch thử nghiệm với tàu ngầm K-561 Kazan - chiếc đầu tiên của Dự án 885M.

Tuy nhiên kế hoạch trên đã buộc phải sửa đổi do quá trình kéo dài thử nghiệm của chiếc tàu ngầm, khiến cho nó chưa thể sớm bước vào tình trạng trực chiến.

Mặc dù mang trong mình kỳ vọng lớn nhưng giới chuyên môn cho rằng quá khó và quá sớm khi Nga quyết định phát triển phiên bản tàu ngầm của tên lửa Zircon, nhất là khi biến thể dành cho tàu mặt nước cũng chưa biết bao giờ hoàn thành.

Tư lệnh Hải quân Nga - Đô đốc Nikolai Evmenov cho biết tên lửa siêu thanh 3M22 Zircon có một số vấn đề thiết kế sơ bộ cần sớm được khắc phục, nếu không sẽ dẫn đến nguy cơ thất bại khi phóng là rất lớn.

"Cần phải tính đến thực tế là tên lửa Zircon về cơ bản khác với mọi thứ đã được phóng từ dưới nước. Phải nhận thức được tất cả các rủi ro hiện có đối với vũ khí này".

"Vấn đề cần quan tâm nhất là hạn chế khả năng xảy ra vụ nổ dưới nước, khi tên lửa cần vượt khỏi mặt nước bằng tầng đẩy phụ rồi mới kích hoạt động cơ chính", các chuyên gia quân sự Nga lưu ý.

Giải quyết bài toán trên là một vấn đề rất phức tạp và theo đánh giá, các nhà khoa học Nga sẽ chưa thể sớm đưa ra biện pháp tối ưu trong tương lai gần.

Việt Dũng