Nga - Thổ Nhĩ Kỳ trước nguy cơ bùng phát cuộc chiến mới

Trong bài viết mới đây của mình với tiêu đề "10 xung đột cần đề phòng vào năm 2021", tạp chí chính trị toàn cầu của Mỹ Foreign Policy đã nhấn mạnh rằng mâu thuẫn giữa Moskva và Ankara đang gây ra nhiều vấn đề nhức nhối.

Tác giả bài báo nói rằng mặc dù giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ không xảy ra chiến tranh, nhưng họ thường ủng hộ các phe đối lập trong những cuộc xung đột khác nhau, cả ở Syria và Libya, hoặc hội tụ trong cuộc tranh giành quyền lực ở khu vực Kavkaz.

Ví dụ như việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi một máy bay Nga vào năm 2015, cũng như hàng chục binh sĩ Ankara thiệt mạng vào năm 2020 do hậu quả từ những trận không kích của quân chính phủ Syria do Nga hậu thuẫn cho thấy nguy cơ xảy ra đối đầu bất ngờ là rất cao.

Mặc dù như đã lưu ý, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và người đồng cấp Nga Vladimir Putin cho đến nay đã chứng minh khả năng đối phó với những vụ việc như vậy, bất kỳ cuộc cãi vã nào cũng có thể làm trầm trọng thêm xung đột mà cả hai nhà lãnh đạo đều trực tiếp tham gia.

Những mâu thuẫn trong quan hệ giữa Ankara và Moskva được thể hiện rõ ràng nhất tại Syria. Nhưng ở Libya, họ cũng đại diện cho những mặt trái ngược nhau. Lính đánh thuê Nga hỗ trợ quân đội của Nguyên soái Khalifa Haftar, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ đứng về phía chính phủTripoli.

Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã tham gia vào cuộc chiến gần đây ở Nagorno-Karabakh. Liên bang Nga có liên minh quân sự với Armenia, nhưng họ đã tránh được sự lựa chọn rõ ràng phải đứng về bên nào và cuối cùng đã đạt được một lệnh ngừng bắn chấm dứt chiến tranh.

Thổ Nhĩ Kỳ đã hỗ trợ Azerbaijan về ngoại giao và quân sự. Bất chấp tất cả các cuộc đối đầu ở Transcaucasia, cả hai quyền lực lần này đều có thể được xem là đã giành chiến thắng.

Nga đã triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình và gia tăng đáng kể ảnh hưởng trong khu vực, khẳng định vị thế của mình chưa thể bị bỏ qua trong không gian hậu Xô Viết như nhiều lời nhận xét trước đó.

Thổ Nhĩ Kỳ có thể tuyên bố đã đóng một vai trò quan trọng trong chiến thắng của Azerbaijan và sẽ được hưởng lợi từ hành lang thương mại (qua Armenia và Nakhichevan), được thiết lập bởi thỏa thuận ngừng bắn.

Một điều nghịch lý nằm ở chỗ, bản phân tích lưu ý rằng mặc dù Moskva và Ankara đang xung khắc ngày càng nhiều trên khắp các chiến trường, nhưng mối quan hệ song phương lại bền chặt hơn bao giờ hết.

"Tính khí nóng nảy của họ là biểu tượng của xu hướng rộng lớn hơn - báo hiệu về một thế giới trong đó các cường quốc không phải phương Tây đang ngày càng quyết tâm chống lại Mỹ và châu Âu một cách quyết đoán hơn", bài báo nói rõ.

Bằng cách ký kết các thỏa thuận song phương trong những khu vực xung đột khác nhau, cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đều nhìn thấy tiềm năng mang lại lợi ích cho chính họ. Tuy nhiên những kết nối như vậy không thể được gọi là ổn định.

Căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga có thể bùng phát thành đối đầu toàn diện, vượt qua mọi lợi ích có được do hợp tác mang lại nếu Ankara nhúng tay quá sâu vào cuộc chiến tại miền Đông Ukraine hay tiếp tục tuyên bố chủ quyền và đòi hỏi một phần bán đảo Crimea.

Nếu trường hợp này xảy ra, có lẽ Nga sẽ phải dẹp bỏ mọi thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ để bước vào thời kỳ đối đầu quyết liệt và toàn diện.

Bạch Dương