Nga sẽ không bao giờ trao toàn bộ Kuril cho Nhật Bản

Kyodo ngày 3/10 dẫn lời Thủ tướng Shinzo Abe khẳng định Nhật Bản tiếp tục khẳng định chủ quyền đối với cả 4 hòn đảo hiện đang tranh chấp với Nga, trong bối cảnh Tokyo trước tiên tìm cách giành lại 2 trong số các đảo mà Nga đang quản lý nhằm phá vỡ thế bế tắc của tiến trình đàm phán kéo dài nhiều thập kỷ qua.

Ông Shinzo Abe tuyên bố trước Quốc hội Nhật Bản không thay đổi quan điểm rằng nước này có quyền sở hữu cả 4 hòn đảo (Shikotan, Habomai, Etorofu và Kunashiri) mà nước này gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc còn Nga gọi đây là quần đảo Nam Kuril.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. Ảnh: Kyodo News

Ông đồng thời khẳng định giải quyết vấn đề lãnh thổ là quyết định đúng đắn đối với tương lai của cả Nhật Bản và Nga.

Chuyên gia Nga: Moscow sẽ không trao toàn bộ Kuril

Dẫu vậy, Sputnik dẫn ý kiến của ông Semen Bardasarov, người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu Trung Đông và Trung Á, nêu những lý do chính tại sao Nga không thể "tặng" cho Nhật Bản tất cả quần đảo Kuril.

Ông Semen Bardasarov nhận định, đầu tiên, không có nghi ngờ nào về chủ quyền của quần đảo Kuril thuộc Nga cả.

"Có nhiều các hiệp ước và hiệp định. Chúng lại mâu thuẫn nhau. Nhưng có một thực tế, đúng là Nga đã tuyên bố chiếm được Kuril bằng vũ lực sau chiến tranh. Nhưng trước khi cuộc chiến Nga - Nhật diễn ra, Tokyo cũng tuyên bố giành được Kuril bằng vũ lực trước đó. Những hòn đảo thuộc quần đảo này là một phần của đế chế Nga. Nó không thể được trao cho Nhật Bản", ông Bagdasarov nói với RIA Novosti.

"Nếu Moscow trao cho Tokyo quần đảo Kuril, điều này nghiêm túc sẽ làm hỏng hình ảnh toàn cầu của Nga", ông nhận định.

Trong khi đó, theo ông Sergei Luzyanin, Giám đốc Viện Nghiên cứu Viễn Đông, ngay cả lịch sử cũng ghi nhận các hòn đảo của Kuril không thuộc lãnh thổ Nhật Bản.

"Chúng ta đang nói về Hiệp ước San Francisco năm 1951. Theo đó, chủ quyền của Tokyo được giới hạn chỉ có các quần đảo Nhật Bản mà không đề cập tới quần đảo Kuril", ông Luzyanin nói.

Bên cạnh đó, nếu Nga trao một phần của quần đảo Kuril cho Nhật Bản có nghĩa đó là một chiến thắng của chiến thuật của Mỹ- một đồng minh chính của Nhật Bản ở đây.

Mặc dù thực tế, Tokyo đang hướng tới một con đường độc lập tự chủ hơn trong chính sách đối ngoại của mình, Washington vẫn có thể gây áp lực đòn bẩy đối với Nhật Bản.

"Nếu Nhật Bản nắm giữ hòn đảo đó, đây sẽ là một món quà đối với Mỹ và là một đòn tâm lý nghiêm trọng đối với Nga", vị chuyên gia nhận định.

Nga và Nhật Bản nỗ lực giải quyết vấn đề quanh Quần đảo Kuril. Ảnh: Sputnik

Điều quan trọng hơn nữa là việc Nga cho đi quần đảo Kuril sẽ phá vỡ an ninh khu vực của đất nước này.

"Liên Xô vốn đã có một hệ thống phòng thủ mạnh mẽ, từ quần đảo Kurils đến Vladivostok. Các cơ sở của nó được nằm cũng trên quần đảo Kuril. Sau khi Liên Xô sụp đổ hệ thống đã bị phá hủy. Nhưng nếu Nga cấp các hòn đảo cho Nhật Bản và khôi phục lại một hệ thống phòng thủ mới thì điều đó sẽ không mang lại hiệu quả. Nó là thực sự cần thiết để bảo vệ biên giới phía đông của Nga", Bagdasarov nói.

Eo biển giữa quần đảo Kuril cũng có tầm chiến lược. Thêm nữa, căn cứ quân sự của Nga đang nằm gần đó rất nhiều. Nếu Nga cung cấp quần đảo này cho Nhật Bản, năng lực quốc phòng của Nga ở Thái Bình Dương sẽ suy yếu trầm trọng.

Một lý do nữa để tin rằng, Nga không thể trao đổi kinh tế với Nhật Bản là việc dân số trên đảo là công dân Nga, họ không phải là con tin của các tranh chấp quốc tế, ông Bagdasarov nhấn mạnh.

"Các đảo có thể được sử dụng chung giữa Nga và Nhật Bản. Nhưng điều đó nên được thực hiện một cách cẩn trọng. Một cơ sở pháp lý là điều cần thiết để bảo vệ quyền lợi cho người dân sống tại đó", vị chuyên gia nói thêm.

Đảng Dân tộc Nhật Bản thuận ý Nga

Trong khi đó, phía Nhật Bản đang thể hiện những nỗ lực quan trọng trong việc thiết lập hiệp ước hòa bình với Nga đồng thời giải quyết các tranh chấp lãnh thổ giữa hai nước.

Ông Mitsuhiro Kimura, lãnh đạo của các đảng chính trị cánh hữu Issuikai - một trong các đảng dân tốc lớn nhất ở Nhật Bản khẳng định, cùng với việc thúc đẩy Mỹ rút quân khỏi Nhật Bản, Đảng của ông cũng ủng hộ việc thành lập một hiệp ước hòa bình với Nga ngay khi nào có thể - dù ông xác định là trong dài hạn.