Nga ra mắt tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển tiên tiến thay thế 4K51 Rubezh

Hệ thống tên lửa phòng thủ bờ biển tầm ngắn 4K51 Rubezh được Liên Xô giới thiệu từ đầu thập niên 1980 và đã được xuất khẩu sang nhiều quốc gia đồng minh.

Kết cấu của tổ hợp 4K51 Rubezh gồm 1 xe mang phóng tự hành 3P51 (cải tiến dựa trên xe vận tải hạng nặng MAZ-543) sử dụng để đặt radar điều khiển hỏa lực cùng cụm ống phóng KT-161 mang 2 tên lửa hành trình đối hạm P-15M.

4K51 Rubezh nổi bật ở khả năng độc lập tác chiến rất cao khi xe mang phóng tự hành được tích hợp sẵn radar dẫn bắn, không yêu cầu phải nhận tham số từ xe radar chỉ huy bên ngoài.

Mặc dù vậy điểm yếu của 4K51 Rubezh chính là nó sử dụng tên lửa chống hạm P-15M đã quá lạc hậu, khi tầm bắn tối đa chỉ 80 km, vận tốc chậm, độ cao hành trình lớn, kém linh hoạt và dễ bị gây nhiễu.

Trước nhu cầu thay thế những tổ hợp 4K51 Rubezh lỗi thời thì Nga đã phát triển một hệ thống tên lửa phòng thủ bờ biển thế hệ mới tiên tiến hơn, đó chính là Bal-E.

Hệ thống Bal-E được trang bị tên lửa chống hạm Kh-35 Uran-E có tầm bắn cũng như độ chính xác và khả năng linh hoạt tốt hơn nhiều so với Rubezh, hơn nữa cơ số đạn mà nó mang theo cũng rất lớn.

Mặc dù vậy Bal-E lại có nhược điểm là không tác chiến độc lập được như 4K51 Rubezh, khi các xe mang phóng tự hành yêu cầu phải được kết nối với xe radar chỉ huy.

Trước yêu cầu của khách hàng đó là muốn có một hệ thống tên lửa bờ với khả năng độc lập tác chiến như 4K51 Rubezh nhưng lại sử dụng radar và tên lửa tối tân hơn thì Nga đã cho ra đời biến thể Rubezh-ME.

Đồ họa về xe mang phóng tự hành của Rubezh-ME đã được giới thiệu vào đầu năm nay, nhưng phải đến triển lãm Army 2019 và mới đây là IDMS 2019 thì nó mới được mang ra trưng bày.

Ấn tượng ban đầu của Rubezh-ME đó là nó giống như phiên bản hạng nhẹ của Bal-E khi sử dụng khung gầm xe tải việt dã KamAZ-6560 thay vì MZKT-7930, trên xe mang 4 ống phóng KT-184 của tên lửa Kh-35 Uran-E.

Xe mang phóng tự hành của Rubezh-ME đã được trang bị radar dẫn bắn riêng giúp cho có khả năng độc lập tác chiến, bên cạnh đó nó vẫn kết nối được với đài radar Monolith-B để nhận tham số về mục tiêu ở xa.

So sánh với Bal-E, mỗi xe mang phóng của Rubezh-ME như một tổ hợp thu nhỏ, dễ dàng phân tán lực lượng rồi tập trung hỏa lực lại một vị trí mà không sợ bị không quân đối phương tập trung truy kích vào xe radar chỉ huy như trước nữa.

Trình tự triển khai trận địa, trinh sát mục tiêu, chuẩn bị phần tử, bắn, dẫn đạn... của Rubezh-ME về cơ bản vẫn tương tự 4K51 Rubezh, giúp tiết kiệm thời gian huấn luyện chuyển loại cũng như giữ nguyên được tổ chức biên chế của đơn vị.

Rõ ràng tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển Rubezh-ME đã cho thấy nó xứng đáng được coi như người kế vị 4K51 Rubezh tốt hơn là Bal-E, có lẽ Nga cũng nhận thấy điều này nên vẫn giữ lại tên gọi cũ Rubezh và chỉ thêm hậu tố ME phía sau.

Việt Dũng