Nga-phương Tây đã lao vào một cuộc Chiến tranh Lạnh mới

Lãnh đạo Nga, Mỹ trong một cuộc gặp gỡ bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 tổ chức tại Hàng Châu, Trung Quốc hồi tháng 9 vừa qua. (Nguồn: RT).

Đây cũng là ý kiến của nhiều chuyên gia chính sách ngoại giao và quân sự ở Moscow, những người từng cảnh báo rằng Nga và phương Tây đang lao vào một cuộc đối đầu không kém phần nguy hiểm như cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba thời Chiến tranh Lạnh.

“Nếu chúng ta nói về cuộc Chiến tranh Lạnh trước kia, chúng ta đang bàn về sự xây dựng Bức tường Berlin và cuộc khủng hoảng tên lửa cuba” - Trung tướng Evgeny Buzhinsky, cựu giám đốc Cơ quan nghiên cứu Hiệp ước quốc tế thuộc Bộ Quốc phòng Nga hiện đang làm việc tại trung tâm nghiên cứu PIR, nhận định - “Nói cách khác, là đang ở trạng thái tiến tới miệng hố chiến tranh, mà không có cơ chế để kiểm soát xung đột”.

Trước đó, trong hôm 22/10, Bộ Ngoại giao Nga đã đưa ra cảnh báo rằng chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama đang cố gắng “hủy diệt mối quan hệ với Nga”. Ông Sergei Ryabkov, Thứ trưởng Ngoại giao Nga, nói rằng Moscow sẽ đáp trả tương xứng nếu như Mỹ cứ tiếp tục các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga để phản ứng chiến dịch không kích của họ ở thành phố Aleppo, Syria.

Hiện nay, Điện Kremlin dường như đã đưa ra quyết định ngừng hẳn các hoạt động ngoại giao với Mỹ để chờ đến ít nhất là sau ngày bầu cử 8/11 tới, với hy vọng sẽ thiết lập một mối quan hệ mới với người kế nhiệm của Tổng thống Obama.

Động thái trên xuất hiện sau khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry hủy toàn bộ hoạt động phối hợp chung tại Syria, nói rằng Nga đã hủy hoại nhiều tháng nỗ lực ngoại giao của cả hai bên. Trong khi đó, giưới chức ở Moscow nói rằng các đối tác Mỹ thường xuyên phá vỡ các cam kết đã thỏa thuận.

Tiếp đó, đến ngày 3/10, quan hệ hai bên dường như đã chính thức đi vào trạng thái “Chiến tranh Lạnh” khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ký quyết định tạm dừng một thỏa thuận hạt nhân ký kết với Mỹ từ sau Chiến tranh Lạnh, với lý do Mỹ đang có các chính sách “không thân thiện” với Nga.

“Việc tạm dừng thỏa thuận này đã cho thấy chúng tôi tức giận như thế nào, bởi nó liên quan tới an ninh hạt nhân” - ông Fyodor Lukyanov, Chủ tịch Ủy ban Ngoại giao và chính sách Quốc phòng Nga.

Cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Putin, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Francois Hollande tổ chức tại Berlin hồi tuần trước cho thấy Điện Kremlin vẫn mong muốn giữa một số kênh ngoại giao với các chính phủ phương Tây.

Nguồn gốc của tình trạng hiện nay cũng được lý giải theo hai hướng khác nhau, với một bên cho rằng Nga đã áp dụng cách tiếp cận quá cứng rắn, trong khi bên còn lại cho rằng nước Nga sau khi trở lại trường quốc tế đã bị Mỹ và các nước phương Tây đối xử một cách không công bằng do nỗi ám ảnh của Chiến tranh Lạnh. Bởi vậy mà NATO liên tục mở rộng ra các quốc gia sát nách Nga, điều khiến Nga không thể ngoảnh mặt làm ngơ.

Và hậu quả là hiện nay, có rất ít sự đồng lòng giữa Nga và phương Tây. Moscow coi sự mở rộng của NATO như một mối đe dọa sống còn đối với họ, trong khi việc thu hẹp lại khối đồng minh quân sự này là điều không thể chấp nhận đối với phương Tây.

Giới chuyên gia phân tích Nga lo ngại rằng mối quan hệ lung lay giữa nước họ và Mỹ đang làm gia tăng rủi ro gây ra một cuộc chiến ủy nhiệm hoặc thậm chí có thể dẫn tới một viễn cảnh thảm họa: Cuộc chiến trực tiếp giữa Nga và phương Tây.

Các điểm xung đột tiềm tàng được cho là bao gồm các nước ở vùng Baltic, nơi mà NATO và Nga cáo buộc lẫn nhau là đang xây dựng lực lượng, ngoài ra còn có Ukraine, nơi đang có cuộc khủng hoảng kéo dài. Nhưng điểm nguy hiểm nhất vẫn là Syria. Tổng thống Syria Bashar al-Assad, một đồng minh của Moscow, hồi tuần trước nói rằng chiến sự ở nước này đã biến thành một cuộc đối đầu trực diện giữa Nga và Mỹ.

Trong bối cảnh đó, Nga dường như đang cố gắng mở rộng tầm ảnh hưởng ở khu vực Trung Đông, mà mới đây nhất là cải thiện quan hệ với chính phủ Tổng thống Abdel Fattah el-Sisi của Ai Cập, gử 500 binh sỹ tới nước này để tham gia một cuộc tập trận chung.

Về phần mình, Mỹ và chính phủ các nước phương Tây trong thời gian vừa qua liên tiếp cáo buộc Nga gây ra “tội ác chiến tranh” trong các cuộc không kích ở Aleppo. Hồi tuần trước, nhiều nước châu Âu cũng thảo luận về việc áp đặt thêm hàng loạt lệnh trừng phạt mới nhằm vào Nga liên quan tới tình hình ở Syria.

Khánh Duy