Nga-Mỹ thỏa thuận đổi người lấy hàng lên vũ trụ

Theo Ars Technica cho biết, Cơ quan Hàng không-Vũ trụ Mỹ (NASA) đã chỉ ra điều kiện chính để hợp tác với Nga trong không gian và cho rằng, Nga có thể đáp ứng được điều đó.

Theo ấn phẩm của Mỹ, NASA muốn hợp tác trong chương trình thám hiểm mặt trăng và không gian vũ trụ, chủ yếu với những đối tác “chia sẻ các giá trị phương Tây” trong chương trình không gian.

"Chúng tôi không chỉ muốn đưa các phi hành gia lên mặt trăng, chúng tôi muốn thúc đẩy những giá trị của mình" - bài báo dẫn lời tuyên bố của quyền Giám đốc NASA Mike Gold. Ars Technica cũng nhận định rằng, Nga có thể đáp ứng các điều kiện như vậy.

Ars Technica cho biết, dự thảo do Hoa Kỳ đề xuất về hiệp ước quốc tế Artemis, với nội dung nhắm tới việc quản lý hoạt động thăm dò vũ trụ, khác với thỏa thuận về chức năng của Trạm vũ trụ quốc tế (ISS), đặc biệt là khả năng sử dụng tài nguyên trên Mặt trăng, Sao hỏa và các tiểu hành tinh.

Ấn phẩm này cho rằng, sự tương tác của các bên phải mang tính cởi mở, bao gồm chủ yếu là minh bạch trong công việc và công bố kết quả khoa học.

Tàu con thoi Columbia của Mỹ phóng vào ngày 12 tháng 4 năm 1981 (NASA)

Để xác nhận lập trường này, ấn phẩm đã trích dẫn bình luận của người đứng đầu NASA Jim Brydenstein sau sự kiện hồi tháng 5, khi tầng đẩy nặng 20 tấn của tên lửa hạng nặng Trung Quốc Long March 5B (Trường Chinh-5B, Chang Zheng 5B) vào ngày 5 tháng 3 đã thực hiện cú rơi không kiểm soát xuống Trái đất theo quỹ đạo đi qua các thành phố đông dân của Hoa Kỳ, đặc biệt là Los Angeles.

Ông Brydenstein gọi đây là hành động nguy hiểm và vô trách nhiệm. "Tôi không thể đưa ra một ví dụ tốt hơn để chứng minh vì sao chúng ta cần Artemis Accords" - ông nói.

Được biết, hồi tuần trước NASA và Cơ quan Hàng không-Vũ trụ Nga (Roscosmos) cũng đã có sự hợp tác trong lĩnh vực đưa người và hàng hóa lên trạm quỹ đạo ISS.

Theo đó, NASA cam kết trong hai năm rưỡi tới sẽ chuyển lên Trạm quốc tế ISS 800 kg hàng hóa của Roscosmos, để đổi lại việc Nga dành một chỗ trên tàu vũ trụ Soyuz cho phi hành gia Mỹ.

"NASA đồng ý chuyển 800 kg hàng hóa lên Trạm vũ trụ ISS cho Roscosmos trong các chuyến bay thương mại sau này trong vòng 2,5 năm tới để đền bù cho cơ hội bay của người Nga được chuyển cho Mỹ" - Đại diện NASA Stephanie Schierholz tiết lộ chi tiết về thỏa thuận đạt được giữa NASA và Roscosmos.

Phi hành gia Mỹ hiện bay lên trạm ISS bằng tàu vũ trụ Soyuz

Bà Stephanie Schierholz nói rằng, Mỹ sẽ trả cho Liên bang Nga hơn 90 triệu USD để Roscosmos đưa phi hành gia Mỹ lên ISS và trở về Trái Đất.

Bà giải thích rằng, ngay từ ban đầu chuyến bay của tàu vũ trụ Soyuz lên Trạm ISS đã có kế hoạch chở ba phi hành gia. Bà lưu ý rằng, phải cần tới phi hành đoàn gồm ba người để thực hiện công việc lắp đặt một khoang mới của Nga trên trạm ISS, đó là khoang MLM.

“Để hỗ trợ NASA mua lại chỗ cho một thành viên phi hành đoàn bay lên ISS, Roscosmos đã chuyển cho Mỹ một chỗ trong phi hành đoàn của Nga gồm ba người”, phát ngôn viên của NASA cho biết. Việc đưa một phi hành gia Mỹ lên ISS bằng tàu vũ trụ Soyuz sẽ diễn ra vào mùa thu năm nay.

Được biết, vào năm 2011, hệ thống vận tải có người lái tái sử dụng nhiều lần Space Shuttle (Chương trình tàu con thoi) đã ngừng hoạt động. Từ đó chỉ có tàu vũ trụ Soyuz của Nga thực hiện chức năng đưa các phi hành gia lên Trạm ISS.

Hiện nay Mỹ cũng đang phát triển những con tàu vũ trụ mới có người lái để đưa các phi hành gia lên trạm vũ trụ quốc tế, đó là tàu vũ trụ Crew Dragon do công ty SpaceX chế tạo và Starline của hãng Boeing. Chuyến bay thử nghiệm đầu tiên có người của tàu Crew Dragon lên Trạm ISS dự kiến diễn ra vào ngày 27/5.

Tuy nhiên, thời gian để các tàu vũ trụ này chính thức được đưa vào sử dụng có lẽ sẽ còn rất lâu.

Toàn Thắng