Nga - Mỹ nguy cơ đối đầu quân sự trực tiếp tại Syria

Thay vì chỉ đe dọa sẽ đánh phủ đầu Tổng thống Al Assad nếu quân đội của ông dùng vũ khí hóa học trong lúc giành lại quyền kiểm soát Idlib thì nay Mỹ dọa tấn công luôn cả quân Nga và Iran tại đây. Ngày 10-9, tờ The Wall Street Journal dẫn một nguồn tin bí mật từ Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đang xem xét khả năng có thể tấn công cả lực lượng Nga và Iran có mặt tại Syria trong trường hợp quân đội chính quyền Damas dùng vũ khí hóa học tại tỉnh Idlib. Một số quan chức khác của Mỹ được The Wall Street Journal liên lạc đã không xác nhận thông tin này.

Ngày 10-9, ông John Bolton, Cố vấn An ninh quốc gia cho Tổng thống Mỹ cảnh báo: “Nếu chính quyền Syria sử dụng vũ khí hóa học ở Idlib, chúng tôi (Mỹ, Pháp và Anh) sẽ đáp trả bằng những cuộc tấn công mạnh mẽ hơn nhiều so với 2 lần trước đây”.

Ngày 11-9, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Moscow chỉ xem xét các tuyên bố chính thức và không chú ý đến thông tin đưa trên các phương tiện truyền thông. Ông Oleg Morozov, thành viên Hội đồng Liên bang (Thượng viện Nga) nói với đài Sputnik của Nga khả năng Không quân vũ trụ Nga sẽ hỗ trợ quân đội Chính phủ Syria nếu liên minh phương Tây quyết định tấn công Syria lần nữa. Ông Morozov không nói rõ là Nga sẽ hỗ trợ Syria để đánh quân khủng bố và phiến quân ở tỉnh Idlib hay đáp trả các đòn tấn công của phương Tây.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov.

Tình hình chiến sự tại tỉnh Idlib, miền Bắc Syria, đang diễn ra ác liệt. Quân đội Syria liên tục thực hiện các cuộc bắn phá vào mục tiêu của quân khủng bố và phiến quân trong mấy ngày gần đây. Chính quyền Damas quyết tâm giành lại quyền kiểm soát tỉnh Idlib, cứ điểm lớn cuối cùng tại Syria hiện vẫn nằm dưới sự kiểm soát của quân khủng bố và các nhóm phản loạn được phương Tây hậu thuẫn.

Về mặt chính thức, việc tấn công Idlib hiện chỉ do quân đội Syria phụ trách mà không có sự phối hợp của không quân Nga, nhưng trong thời gian này, quân đội Nga cũng đang tiến hành riêng lẻ các vụ không kích một số mục tiêu ở Idlib. Những mục tiêu này theo Moscow là nơi tổ chức và thực hiện các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào căn cứ không quân Nga tại Hmeimim.

Cuộc đấu khẩu Nga-Mỹ liên quan tới Syria chưa dừng lại trên các phương tiện truyền thông. Tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về tình hình Idlib được tổ chức ngày 11-9, đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc, ông Vasily Nebenzia, nói rằng liên minh chống khủng bố do Mỹ lãnh đạo hiện đang đe dọa đánh Syria mà không cần lý do là chính quyền Damas sử dụng vũ khí hóa học, mà chỉ cần Syria phát động tổng tấn công Idlib.

“Chúng tôi muốn liên minh này cho chúng tôi biết kế hoạch cụ thể của họ đối với Syria. Thành thật mà nói, những kế hoạch được công bố bởi liên minh này tại cuộc họp ngày hôm nay không đáng khích lệ”, nhà ngoại giao Nga nói thêm.

Quân đội Mỹ tại Syria.

Theo ông Vasily Nebenzia, “các đe dọa chống lại một quốc gia có chủ quyền (ở đây là Syria) và đồng thời chống lại Nga của phương Tây đã không còn liên quan tới khả năng Syria sử dụng vũ khí hóa học nữa mà đã được mở rộng phạm vi, đó là khi Syria tung chiến dịch quân sự ở Idlib”.

Trong bối cảnh hiện nay, phương Tây không nên đánh tráo khái niệm, ông Vasily Nebenzia lưu ý. “Chúng tôi không nói về một hoạt động quân sự của Syria hay Nga ở Idlib, mà đây là một hoạt động chống khủng bố”, ông Nebenzia nhấn mạnh. Trước Hội đồng Bảo an Liên Hiêạ̊p Quốc, nhà ngoại giao Nga cũng nói rằng Moscow có bằng chứng không thể chối cãi về một vụ dàn dựng tấn công vũ khí hóa học ở Syria.

Phát biểu tại Diễn đàn kinh tế phương Đông đang diễn ra tại Nga, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói: “Hoa Kỳ không thể coi thường các cường quốc khác trên thế giới. Washington đã có thể dàn xếp trật tự thế giới trong nhiều năm qua nhưng bây giờ rõ ràng sự độc quyền này đã biến mất bởi vì Mỹ không còn có thể bỏ qua nhiều quốc gia lớn khác”.

Nhận định về khả năng can thiệp của Mỹ tại Syria, Seyed Hadi Barhani, chuyên gia người Iran về vấn đề Trung Đông, nói: “Ngay cả khi phản đối cách giải quyết của Nga và các đồng minh với tình hình Syria và tìm cách phá đám quá trình này, các nước phương Tây sẽ không thể đảo ngược được tình hình hiện nay ở Syria. Các nhóm khủng bố vẫn sẽ bị quét sạch và Damas sẽ khôi phục quyền kiểm soát với hầu hết lãnh thổ, ngoại trừ một số khu vực nhỏ”.

Theo ông Barhani, Hoa Kỳ đã không ngừng sử dụng kịch bản khiêu khích để một mặt, phủ nhận Chính phủ Syria, mặt khác để giảm thiểu sự thất vọng cay đắng của chính họ trong dư luận quốc tế. Theo ông, các nước phương Tây, kể cả Hoa Kỳ, đã chi hàng tỷ đôla để lật đổ chính phủ Tổng thống Bashar al-Assad mà không đạt được mục tiêu. “Và bây giờ họ đang trả giá cho chính sách mù quáng của họ”, nhà chính trị Iran nói.

M.T. (tổng hợp)