Nga lật tẩy kế hoạch Ukraine tại Biển Azov

Nguồn tin từ Crimea cho biết: "Ngày 11/10, nhân viên biên phòng của Ukraina lên kế hoạch tổ chức tuần tra biên phòng từ cảng Mariupol đến Biển Azov với một nhóm phóng viên của phương tiện truyền thông Ukraine để thu thập tài liệu cho báo cáo video về hành động xâm lược của dịch vụ biên giới của Cơ quan an ninh liên bang Nga đối với các tàu dân sự Ukraine ở Biển Azov".

Tình hình tại Biển Azov trở nên cực căng thẳng sau khi hồi tháng 3/2018, phía Ukraine bắt giữ tàu đánh cá Nord của Nga. Chỉ có hai thành viên thủy thủ đoàn đã trở về bán đảo Crimea.

Nga coi hành động này là "việc khủng bố biển" và tuyên bố có biện pháp đáp trả. Sau vụ việc, phía Ukraine cáo buộc Moscow theo đuổi "chính sách nghiêm ngặt về giam giữ và kiểm tra tàu" mặc phía Nga giải thích đó chỉ là công việc kiểm tra tàu thuyền theo luật biển quốc tế.

Lực lượng tuần tra Ukraine tại Biển Azov.

Không chỉ có động thái gây hấn với lực lượng biên phòng Nga, Ukraine còn có động thái làm cho tình hình tại Biển Azov trở nên cực nguy hiểm. Hồi cuối tháng 8/2018, Phó chủ nhiệm Ủy ban phụ trách các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Ukraine, George Tuka, cho biết Kiev sẽ đề nghị NATO giúp hộ tống tàu thuyền nước này trên Biển Azov do có sự đe dọa từ phía Nga.

Nguyên nhân Kiev đưa ra lời đề nghị là do Moscow được cho là đã phong tỏa con đường tiếp cận Biển Azov với mục đích đảm bảo an toàn cho cây cầu nối bán đảo Crimea với khu vực Bắc Caucasus trên lục địa Nga.

Bộ Cơ sở hạ tầng Ukraine thống kê, từ cuối tháng 4 đến 8/2018, Nga đã giữ tổng cộng gần 100 tàu thuyền đi-đến Ukraine qua eo biển Kerch - nối Biển Đen với Biển Azov - để kiểm tra mà không có lý do đặc biệt nào. Điều này gây thiệt hại cho các chủ tàu.

Biển Azov là biển nông nhất thế giới. Ukraine khai thác khu vực sâu nhất của Biển Azov tại các cảng Berdyansk và Mariupol, nơi độ sâu từ 8 đến 10 mét, có thể đón các tàu chở hàng trọng tải trung bình.

Sau khi tiến hành xây dựng cầu Crimea hồi tháng 4/2015, Nga buộc Ukraine phải dùng tàu vận tải hàng hóa cỡ nhỏ khi đi qua eo biển Kerch, sau đó chuyển tải trọng sang các tàu lớn hơn ở Biển Đen.

Điều đó đã khiến lượng trung chuyển hàng hóa tại cảng Mariupol ở Donetsk giảm tới 14%, giảm từ hơn 8,9 triệu tấn hàng hóa trong năm 2015 xuống chỉ còn 6,5 triệu tấn trong năm 2017

Tại cảng Berdyansk ở Zaporizhzhia Oblast tình hình còn tồi tệ hơn, khi lượng trung chuyển tải hàng hóa tại cảng này đã giảm tới 30%, từ 4,5 triệu tấn hàng hóa trong năm 2015 xuống 2,4 triệu tấn trong năm 2017.

Chuyên gia của tổ chức giám sát các hành động của Nga và Ukraine tại Crimea và Biển Đen, Klymenko, cho biết Nga cố tình thiết kết cầu Kerch có chiều cao thông thuyền thấp nhằm ngăn tàu lớn ra vào Biển Azov qua eo biển Kerch.

"Bắt đầu từ cuối tháng 4/2018. Lúc đầu, họ cho biết các tàu chở hàng của Ukraine đi-đến các cảng Ukraine phải dừng lại để kiềm tra vì mối đe dọa khủng bố. Sau này họ nói rằng họ đang truy bắt những người Ukraine lên kế hoạch thổi bay cầu Kerch".

Do đó, các chuyến tàu đầu tiên bị dừng lại chỉ trong tối đa hai giờ đồng hồ, nhưng sau khi cầu Kerch được khánh thành thì Nga bắt tàu thuyền dừng lại và kiểm tra trong thời gian dài hơn, gây thiệt hại rất lớn cho kinh tế Ukraine.

Để phá sự "phong tỏa" của Nga, theo Phó chủ nhiệm Ủy ban phụ trách các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Ukraine, George Tuka, về mặt lý thuyết thì chính quyền Ukraine có hai lựa chọn:

Một là nộp đơn khiếu nại lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đề nghị hỗ trợ đoàn hộ tống, và hai là đề nghị NATO triển khai các lực lượng hộ tống tàu thuyền của Ukraine lưu thông qua eo biển Kerch.

Chưa biết vấn để sẽ tiến triển ra sao, không biết HĐBA và NATO có thể giúp gì cho Kiev được không, nhưng rõ ràng từ khi cầu Kerch được xây dựng và khánh thành thì thiệt hại về kinh tế của Ukraine tăng lên từng giờ và điều này khiến cho Kiev không thể ngồi yên.

Tuấn Vũ