Nga lạnh giọng nhắc Mỹ: Iran là đối tác của chúng tôi

Trong cuộc đối thoại ba bên giữa Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Nikolai Patrushev, Cố vấn An ninh Quốc ga Mỹ John Bolton và Cố vấn Hội đồng An ninh quốc gia Israel Meir Ben-Shabbat tại Jerusalem vào ngày 25/6 (giờ địa phương), phía Nga đã phát đi nhiều thông điệp đáng chú ý.

Theo đó, ông Patrushev tuyên bố nước Nga sẽ tiếp tục ủng hộ Iran và hành động của quân đội Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ là cần thiết nếu trong trường hợp không phận Iran bị xâm hại.

Nga khẳng định Iran không phải là thế lực cực đoan ở Trung Đông vì "Moscow không bao giờ coi khủng bố là đối tác", theo lời khẳng định của ông Patrushev.

"Iran luôn là bạn bè và đối tác tin cậy của chúng tôi. Nga luôn phát triển bền vững mối quan hệ song phương và đa phương với mọi quốc gia, nhưng trong đó không có chỗ cho việc quan hệ với các thế lực khủng bố. Chính quyền Iran chưa bao giờ là một nhà nước khủng bố cực đoan" - Ông Patrushev nhấn mạnh.

Ông Nikolai Patrushev (phải) tại cuộc gặp 3 bên ở Jerusalem vào ngày 25/6

Vị Thư ký Hội đồng An ninh Nga khẳng định: "Nga đang tìm cách giảm căng thẳng trong khu vực này, đặc biệt không tán thành các hành động tiêu cực của Mỹ nhằm vào Iran. Các bên cần kiềm chế để tránh một cuộc xung đột toàn diện và Nga sẽ theo sát tình hình của khu vực này".

Kể từ đầu cuộc khủng hoảng Mỹ và Iran leo thang từ tháng 5 đến nay, Moscow chưa hề đưa ra một tuyên bố chính thức nào về mối quan hệ của họ với Tehran. Những tuyên bố duy nhất của Moscow là kêu gọi các bên kìm chế, cùng tuân thủ thảo thuận hạt nhân JCPOA và nhóm P5+1 (trong đó có Nga) đã đạt được với Iran.

Tuy nhiên, tuyên bố của ông Patrushev đã là lời nhắc nhở cứng rắn nhất được gửi đến Washington, mà trực tiếp là cố vấn John Bolton, người được cho là "con diều hâu lớn nhất" trong việc theo đuổi các biện pháp khốc liệt với Iran.

Trong lời tuyên bố quan hệ với Iran này, ông Patrushev đã gợi nhắc cho Mỹ về một trải niệm không mấy dễ chịu: Nga đã bảo vệ Syria, Venezuela như thế nào, và bây giờ, họ đang theo sát để tiếp tục bảo vệ người bạn Iran của mình.

Thực tế, Nga có thói quen hành động trước, tuyên bố sau. Tại Syria, khi Nga tuyên bố tiến hành tham chiến theo lời mời của Tổng thống Bashar al-Assad thì thực tế, không quân Nga đã hiện diện ở Latakia và quân đội, khí tài quân sự Nga đã bơm đều đặn cho quân đội Syria.

Tại Venezuela, Nga âm thầm đưa quân đến Caracas, khi bị truyền thông phương Tây phát hiện, Nga khẳng định đây là "hành động hoàn toàn bình thường, đã được cam kết trong các hợp đồng ký kết trước đó giữa Moscow và Caracas".

Nga đang ngày càng có vị thế quan trọng trong các vấn đề của Trung Đông

Với Iran, Nga là bên đóng vai trò quan trọng giúp Tehran "rửa dầu". Iran xuất khẩu dầu cho Nga, và Nga đưa nguồn dầu đó ra quốc tế dưới mác "made in Russia". Như vậy, Iran có thể tránh được lệnh trừng phạt của Mỹ, và các đối tác của Iran cũng hoàn toàn hài lòng.

Cần nhớ rằng kiềm tỏa kinh tế là vũ khí nguy hiểm nhất đối với Iran, chứ không phải những áp lực quân sự từ các tàu sân bay hay vài chiếc UAV mà Mỹ đem lại. Cho đến khi Washington suýt tiến hành một lệnh chiến tranh, Nga mới đưa ra lời tuyên bố của mình - như một sự ra mặt chính thức.

Việc Nga ra mặt ngay lập tức có những tác động nhất định. Đáng chú ý trong đó, phía UAE ngày 26/6 đã tuyên bố không muốn căng thẳng leo thang trong khu vực, đồng thời cho rằng không nên đổ lỗi cho bất cứ nước nào về vụ tấn công 2 tàu dầu trên vịnh Oman vì chưa đủ chứng cứ.

Tuyên bố này của UAE được đưa ra bất chấp Ngoại trưởng Mỹ vừa có chuyến thăm các nước đồng minh vùng Vịnh của Mỹ. Vị thế Nga tại Trung Đông ngày càng gia tăng, và các nước đồng minh của Mỹ cũng đủ hiểu một cuộc đối đầu Nga - Mỹ theo kiểu Chiến tranh Lạnh trước đây sẽ chỉ khiến khu vực hỗn loạn, thậm chí đến mức ngoài tầm kiểm soát.

Đỗ Tú