Nga lại khiến Mỹ thất ý tại Bắc Cực

Phó Thủ tướng Nga Yury Borisov mới đây công bố thông tin cho thấy, quân đội Nga đã hoàn tất việc nghiên cứu bổ sung về hồ sơ dữ liệu mới, cho phép Nga khẳng định chủ quyền của mình tại thềm lục địa giàu tài nguyên ở Bắc Băng Dương.

Nga sẽ vẽ lại bản đồ Bắc Cực nhờ nghiên cứu khoa học mới nhất. Ảnh minh họa: Foxnews

Cụ thể, Bộ Quốc phòng Nga đã tập hợp được lượng lớn dữ liệu liên quan đến dãy núi ngầm Lomonosov (Lomonosov Ridge) ở Bắc Băng Dương, là bằng chứng giá trị nhất để chứng minh khu vực thềm lục địa này là lãnh thổ chủ quyền của Nga.

Các thông tin về dữ liệu này sẽ được công khai trong cuộc họp của Ủy ban LHQ vào tháng 2/2020. Liên quan đến việc Nga đòi chủ quyền cho vùng này, LHQ đã tổ chức 11 cuộc họp để đánh giá các thông tin hữu ích.

Vị trí dãy núi ngầm Lomonosov Ridge có thể khiến Nga vẽ lại bản đồ lãnh thổ Bắc Cực.

Đầu năm nay, một Ủy ban của LHQ đã yêu cầu Nga đưa ra lập luận bổ sung để biện minh cho việc đòi công bố chủ quyền ở khu vực Bắc Băng Dương, bao gồm bằng chứng về lịch sử địa chất của sự hình thành dãy núi ngầm Lomonosov.

Theo lời Phó Thủ tướng Nga, các bằng chứng mà quân đội Nga thu thập được từ các vấn đề lịch sử địa chất tại dãy núi ngầm Lomonosov đã có thể chứng minh một cách rõ ràng đây là chủ quyền của Nga.

Nga đã căn cứ vào Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 để chứng minh cho yêu sách chủ quyền của mình tại một phần khu vực ở Bắc Băng Dương. Công ước này cung cấp cho các quốc gia ven biển yêu sách thềm lục địa 200 hải lý cho phép các quốc gia có quyền khai thác tài nguyên dưới đáy biển và dưới lòng đất của các khu vực tương ứng.

Công ước cho phép các thềm lục địa được mở rộng nếu một quốc gia có dữ liệu khoa học để chứng minh rằng các đặc điểm địa chất hoặc địa lý đặc biệt dưới nước thực sự là phần mở rộng của thềm lục địa của họ.

Do đó, nếu bất kỳ quốc gia nào chứng minh rằng thềm lục địa ở Bắc Băng Dương là một phần của mảng lục địa tương ứng thì họ có thể mở rộng ranh giới các lãnh thổ trên biển.

Hiện nay, theo như tuyên bố từ Thủ tướng Nga, Moscow đã có thể chứng minh được điều này và lãnh thổ trên biển của họ sẽ được mở rộng thêm.

Các nhà khoa học Nga thám hiểm Bắc Băng Dương, chứng minh chủ quyền ở dãy núi ngầm Lomonosov

Điều này có thể khiến các quốc gia đang tranh chấp lãnh thổ ở Bắc Băng Dương như Mỹ, Canada, Đan Mạch khó lòng chấp thuận.

Canada đang tranh giành phần lãnh thổ này với Nga và đang được sự ủng hộ của Mỹ để thực hiện các nghiên cứu khoa học. Đan Mạch với phần lãnh thổ tự trị Greenland cũng đang nhằm vào dãy núi ngầm Lomonosov để nuôi tham vọng kéo dài phần lãnh thổ của mình ở khu vực Bắc Băng Dương chiến lược.

Hồi tháng 5 năm nay, Canada đã nộp 1.200 trang bằng chứng khoa học để chứng minh rằng thềm lục địa của họ kéo dài đến dãy núi Lomonosov. Trong năm 2008-2009, Mỹ và Canada đã tiến hành nghiên cứu thềm chung trong khu vực, cố gắng hết sức để chứng minh rằng sườn núi là một phần của mảng lục địa Bắc Mỹ.

Tuy nhiên, Nga là quốc gia đầu tiên đã yêu cầu chủ quyền của họ tại dãy núi ngầm Lomonosov vào năm 2001, bổ sung vào năm 2007 và 2015. Đan Mạch đã nộp yêu cầu chủ quyền vào năm 2014.

Trên thực tế, việc phát hiện dãy núi ngầm Lomonosov được phát hiện vào năm 1948 bởi chính quyền Liên Xô khi tiến hành các phép đo thủy văn ở phía bắc quần đảo New Siberia.

Các nhà khoa học đã phát hiện một khu vực nông ở gần quần đảo New Siberia không quá khó khăn và đặt ra giả thiết rằng đây là một sườn núi có thể phân chia các khu vực ở Bắc Cực.

Vào mùa xuân năm 1949, Liên Xô đã gửi một đoàn thám hiểm trên không để thăm dò khu vực này và phát hiện ra một trong những đỉnh núi dưới nước. Các phép đo của họ cho thấy có thể chứng minh sự tồn tại của một sườn núi dưới nước cao 2.500-3.000 mét dưới đáy biển và trải dài từ Quần đảo Siberia mới đến Bắc Cực và sau đó đến Đảo Elles 4.0.3.

Những người tiên phong này đã đặt tên cho sườn núi này là Lomonosov để vinh danh nhà tự nhiên học tầm cỡ thế giới Mikhail Lomonosov. Ông đã đánh giá tầm quan trọng về tài nguyên thiên nhiên khổng lồ ở Bắc Cực mà Liên Xô chưa thể khai thác.

Vào tháng 12 năm 2001, Nga đã đệ trình hồ sơ đầu tiên để mở rộng biên giới trên biển. Một năm sau, các thành viên của Ủy ban về giới hạn của thềm lục địa LHQ cho biết, bằng chứng là không đủ để hợp pháp hóa các quyền của Nga đối với các lãnh thổ này.

Năm 2007, Nga đã tiếp tục nghiên cứu đáy biển và ranh giới của mảng lục địa Siberia. Cuộc thám hiểm Bắc Cực năm 2007 đã gây ra một phản ứng quốc tế chưa từng có. Khi đó, Nga đã điều tàu lặn dưới biển sâu Mir-1 và Mir-2 thám hiểm đáy biển Bắc Băng Dương và tìm kiếm được những bằng chứng quan trọng. Từ đó, họ đã cắm cờ Nga dưới đáy biển Bắc Băng Dương và gây ra sự phẫn nộ quốc tế.

Nhà khoa học Nga Artur Nikolayevich Chilingarov khoe tấm ảnh chụp quốc kỳ Nga dưới đáy Bắc Băng Dương năm 2007 Ảnh: http://gdb.rflerl.org .

Năm 2015, Nga đã nộp một hồ sơ khác cho Liên Hợp Quốc.

Nếu các bằng chứng mới được quân đội Nga chứng minh cho thấy sự kết nối thềm lục địa với dãy núi ngầm Lomonosov, quyền sở hữu của Nga với chủ quyền mở rộng thêm ở Bắc Cực càng chắc chắn. Như vậy, các nỗ lực của Mỹ sẽ trở nên khó khăn hơn khi nào hết.

Đông Phong