Nga không kiềm chế Iran-Hezbollah, Israel có thể sẽ tấn công?

Israel lo lắng Iran và Hezbollah cách biên giới 7km

Tổng thống Vladimir Putin và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu kết thúc cuộc điện thoại ngày 21 tháng 11 mà không đạt được tiến bộ nào, trong khi sự hiện diện của Iran và Hezbollah ở khu vực chống leo thang xung đột ở phía Tây Nam Syria, gần biên giới với Israel trên cao nguyên Golan vẫn còn tiếp diễn.

Các nguồn tin của trang mạng DEBKAfile của Israel cho biết, Tổng thống Nga Putin nhắc nhở nhà lãnh đạo Israel Netanyahu về thỏa thuận của ông với Tổng thống Donald Trump về việc tạo ra một khu vực chống leo thang xung đột ở biên giới phía Tây Nam Syria.

Vấn đề khiến Israel điên đầu chính là khu vực chống leo thang xung đột này kéo dài từ khu vực tam giác biên giới Syria-Jordan-Israel ở cực nam cao nguyên Golan tới tận Mt. Hermon, sẽ mang lực lượng vũ trang người Shiite thân Iran và Hezbollah Lebanon tới sát biên giới nước mình.

Phía cực nam của khu vực chống leo thang xung đột (de-escalation zone) sâu vào lãnh thổ Syria 20 km; nhưng phía bắc chỉ cách biên giới Israel (tự đặt) với Syria trên cao nguyên Golan chỉ vẻn vẹn 7 km (đoạn khu vực Beit Jinn), đoạn Mt. Hermon thậm chí còn ngắn hơn.

Đoạn có chiểu sâu nhất trong lãnh thổ Syria cũng chưa đáp ứng được một nửa yêu cầu của Israel về việc lập một “vùng đệm không Iran-Hezbollah” (trong lãnh thổ Syria), với chiều sâu 50km và điều này khiến chính quyền Tel Aviv hết sức lo lắng.

Mặc dù Bản ghi nhớ mà ông Putin và ông Trump mới đạt được có đoạn: "Mỹ, Nga và Jordan ngày 8/11/2017 kêu gọi ‘giảm leo thang xung đột và xóa bỏ hoàn toàn sự hiện diện các lực lượng nước ngoài’ - đặc biệt là Iran và Hezbollah Lebanon - ở các tỉnh khu vực miền Nam Syria" nhưng điều này không làm Israel yên tâm bởi 3 lí do:

Một là: Thỏa thuận này không đề cập đến các lực lượng vũ trang người Shiite khác đang hiện diện ở Syria, mà trên thực tế, các lực lượng người Shiite này được Iran hậu thuẫn, có rất nhiều sĩ quan cố vấn người Iran trong đó.

Hai là: Không có ngày cụ thể được ấn định trong thỏa thuận để "loại bỏ hoàn toàn các lực lượng nước ngoài" ở Nam Syria. Vì vậy, Iran và Hezbollah có thể hiện diện ở giáp Israel, trong khoảng thời gian “vô hạn định”.

Ba là: Ngoài Nga, không có lực lượng (trung lập) nào giám sát, ngăn cản việc các lực lượng quân sự hiện diện trong khu vực chống leo thang xung đột ở Daraa và Quneitra và Israel không tin tưởng vào điều này.

Khu vực chống leo thang xung đột ở Quneitra có đoạn chỉ cách Israel chỉ 7km

Nga không chắc, Israel có thể tấn công?

Trong cuộc điện đàm ngày 21/11, Tổng thống Nga Putin đã trấn an Thủ tướng Israel rằng, có tới 1.000 sĩ quan quân đội Nga đã được triển khai ở đó để theo dõi an ninh và đảm bảo rằng, không có bất cứ bên nào vi phạm lệnh ngừng bắn trong khu vực chống leo thang xung đột.

Netanyahu trả lời rằng, ông không phải là người thách thức các khu vực chống leo thang của Nga-Mỹ, nhưng nếu các lực lượng của Iran và Hezbollah có mặt ở đó, Israel không thể đảm bảo rằng họ sẽ không nổ súng, nếu an ninh biên giới của nước này bị đe dọa.

Theo các nguồn tin từ giới phân tích Trung Đông, ông Putin tỏ ra không mấy tự tin khi đạt được thỏa thuận này.

Lời hứa của chính quyền Moscow về việc kiềm chế các lực lượng Iran và Hezbollah, không để họ tấn công Israel, mà ông Putin đưa ra trước thềm hội nghị thượng đỉnh ba bên mà ông triệu tập ở Sochi vào ngày ngày 22 tháng 11, có thể sẽ không thể thực hiện được.

Tổng thống Hassan Rouhani của Iran và Chủ tịch Tayyip Erdogan của Thổ Nhĩ Kỳ đã tham dự Hội nghị Sochi và thông qua các bước đi để chuyển tình hình Syria từ tình trạng chiến tranh đến một thỏa thuận chính trị. Và dường như là mục đích của Iran là quá nhỏ nhoi trước những dự định lớn lao này.

Netanyahu tiếp tục bảo lưu yêu cầu của Israel cho tất cả các lực lượng Iran và Hezbollah để bỏ khỏi khu vực leo thang dọc theo biên giới Syria-Israel.

Các nguồn tin quân sự của DEBKAfile bình luận rằng, thực tế là Tổng thống Nga đã không đáp ứng được yêu cầu này của Tel Aviv, vì cho khả năng Tehran và Beirut nhượng bộ là điều rất hạn chế; do đó, ông Putin khó có thể ngăn được Iran và Hezbollah.

Giới chức lãnh đạo Israel tuyên bố rằng, bản ghi nhớ mới của hai Tổng thống Nga-Mỹ "không đáp ứng yêu cầu rõ ràng của Israel về việc loại bỏ sự nguy hiểm từ việc lực lượng của Hezbollah hoặc Iran tiến sát đến biên giới Israel-Syria".

Các nguồn tin của Israel báo cáo rằng, những tay súng thuộc các đơn vị do Iran và Hezbollah chỉ huy (mặc dù danh nghĩa không phải là quân đội) đã mở các điểm giám sát đối diện với các cứ điểm của Quân đội Israel trên cao nguyên Golan, với khoảng cách chỉ vẻn vẹn từ 4km đến 15 km đến biên giới.

Xét thấy thái độ cứng rắn của Thủ tướng Israel trong cuộc điện đàm với Tổng thống Nga vừa nói ở trên, khả năng Israel tấn công sang lãnh thổ Syria để đẩy lùi lực lượng Iran-Hezbollah ra xa biên giới của mình là điều có thể xảy ra.

Huy Bình