Nga kêu gọi Armenia-Azerbaijan giảm căng thẳng

Hôm 27/9, Tổng thống Nga Vladimir Putin kêu gọi giảm căng thẳng giữa Armenia và Azerbaijan, sau khi quân đội 2 bên xung đột tại vùng Nagorno-Karabakh, theo Thông tấn TASS của Nga.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhận điện thoại từ phía lãnh đạo Armenia. Ảnh minh họa: TASS

"Điều quan trọng là cần nỗ lực để ngăn chặn căng thẳng leo thang trong vụ đối đầu, quan trọng hơn, cần chấm dứt thù địch” - TASS dẫn lời ông Trump nêu rõ.

Tổng thống Putin đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan hôm 27/9. Cuộc điện đàm do phía Armenia thực hiện.

"Cuộc trò chuyện tập trung vào tình hình trong khu vực xảy ra xung đột Nagorno-Karabakh. Phía Nga đã bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về các cuộc đụng độ vũ trang quy mô lớn. Cần lưu ý rằng điều quan trọng hiện nay là làm mọi thứ có thể để ngăn chặn sự leo thang thêm của xung đột và ngừng các hành động thù địch" - cơ quan báo chí của Điện Krelin cho biết.

Tình hình ở Nagorno-Karabakh leo thang vào ngày 27/9. Giới chức vùng Nagorno-Karabakh cho hay có 16 binh sĩ thiệt mạng và hơn 100 người bị thương trong các vụ đụng độ với lực lượng của Azebaijan trước đó vào cùng ngày.

Xung đột bùng phát ở khu vực Nagorno-Karabakh tranh chấp giữa Armenia và Azerbaijan. Ảnh trái: Bộ Quốc phòng Azerbaijan; Ảnh phải: Bộ Quốc phòng Armenia

Bộ Quốc phòng Armenia thông báo quân đội Armenia đã bắn hạ 2 máy bay trực thăng của Azerbaijan và 3 máy bay không người lái để đáp trả vụ tấn công.

Reuters dẫn lời cơ quan phòng vệ vùng Nagorno-Karabakh cho biết, lực lượng của vùng này đã tiêu diệt 4 trực thăng, 15 máy bay không người lái và 10 xe tăng trong vụ xung đột.

Sau khi nổ ra xung đột, Armenia tuyên bố thiết quân luật và động viên nam giới tham gia quân đội. Xung đột gây lo ngại về bất ổn tại vùng Nam Caucasius, hành lang của các đường ống dẫn dầu khí đến các thị trường trên thế giới.

Thủ tướng Armenia Pashinyan đã gọi Azerbaijan là “kẻ thù” và cho rằng quốc gia láng giềng đã tuyên chiến với người dân Armenia sau cuộc giao tranh ác liệt ở dọc tiền tuyến của vùng lãnh thổ tranh chấp.

Cùng ngày, Arzerbaijan cũng tuyên bố thiết quân luật và áp dụng giới nghiêm tại thủ đô Baku và nhiều thành phố khác.

Armenia có căn cứ quân sự của Nga ở Gyumri, một thành phố cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ 10 km. Căn cứ này được cho là có nhiệm vụ phục vụ mục đích của Nga gây sức ép với Thổ Nhĩ Kỳ từ biên giới phía Đông. Có ý kiến cho rằng Nga chính là bên đã hỗ trợ Armenia duy trì quyền kiểm soát đối với khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh cùng các khu vực xung quanh.

Về phần Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan, hai nước đã ký Hiệp định Đối tác Chiến lược và Hỗ trợ lẫn nhau (ASPMS) vào năm 2010, trong đó có một nguyên tắc tương tự như Điều 5 của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), yêu cầu cả hai bên hợp tác khi một quốc gia phải đối mặt với sự xâm lược từ một quốc gia thứ ba hoặc một nhóm các quốc gia. Hiệp định cũng tạo cơ sở pháp lý cho việc mở rộng hợp tác quân sự, bao gồm các cuộc diễn tập và tập trận chung thường xuyên ở cả hai quốc gia.

Giới nghiên cứu đã gọi Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan là “2 quốc gia của người Turk”. Một trong những “mối đe dọa” chung thường được nhắc đến là “yêu sách lãnh thổ” của Armenia và sự hiện diện quân sự của Nga và các lợi ích an ninh ở Nam Caucasus.

Trong vụ việc lần này, Thổ Nhĩ Kỳ chỉ trích Armenia. Điều này khiến Thủ tướng Pashinyan lo ngại và kêu gọi cộng đồng quốc tế đảm bảo rằng Thổ Nhĩ Kỹ không can dự vào xung đột.

Căng thẳng giữa Armenia và Azerbaijan có thể lại thêm 1 vấn đề bất đồng nữa giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, bên cạnh các cuộc xung đột ở Lybia.

Hai quốc gia từng thuộc Liên Xô lâu nay có xung đột tại vùng Nagorno-Karabakh và những vụ đụng độ biên giới gia tăng trong những tháng gần đây.

Người dân tộc thiểu số Armenia ở Nagorno-Karabakh đã tuyên bố độc lập khỏi Azerbaijan trong một cuộc xung đột bùng nổ vào thời điểm Liên Xô tan rã hồi năm 1991, khiến khoảng 30.000 thiệt mạng. Tuy đạt được thỏa thuận ngừng bắn vào năm 1994 nhưng Azerbaijan và Armenia thường xuyên cáo buộc lẫn nhau về các cuộc tấn công xung quanh Nagorno-Karabakh và dọc theo biên giới hai bên.

Hải Lâm