Nga đáp trả kế hoạch 'B' của Mỹ

Ảnh: Máy bay ném bom chiến lược B1-B Lancer của Không quân Mỹ (Ảnh: Sra Ryan C. Grossklag / Planetpix / Global Look Press) Yandex.Direct

Na Uy - quốc gia thành viên NATO từ năm 1949 - luôn tuyên bố không triển khai các căn cứ quân sự nước ngoài trên lãnh thổ của mình vì lo ngại sẽ bị Moscow đáp trả.

Tuy nhiên, sự “độc lập” đó không kéo dài được bao lâu và những người lính Mỹ dần dần “thâm nhập” vào Na Uy với lý do có quan hệ đồng minh. Mỹ đã nhìn thấy quốc gia phía bắc này là một bàn đạp để giành quyền kiểm soát Bắc Cực.

Hiện ở đây, Mỹ đã được tăng cường thêm 4 máy bay ném bom chiến lược B-1 B Lancer, xuất phát từ căn cứ không quân ở Texas đến sân bay quân sự Orlando, nằm ở giữa Na Uy.

B-1 B Lancer (đi vào hoạt động từ năm 1984) tuy không phải là loại hiện đại nhất trong Không quân Mỹ và xét về nhiều mặt còn thua kém "chiến lược gia" Tu-160 "Thiên nga trắng" của Nga nhưng lại có sức đe dọa ghê gớm.

Trước hết, do mỗi máy bay mang theo 24 tên lửa hành trình AGM-158 JASSM, phạm vi bay là 360 km và phiên bản sửa đổi JASSM-ER lên tới 980 km. Các bộ phận xuyên giáp nặng 450 kg của các tên lửa này có độ chính xác khi bắn trúng mục tiêu với độ lệch 3 mét.

Ngoài ra, các máy bay này còn có khả năng đột phá phòng không tầm thấp của đối phương bằng cách bay ở độ cao cực thấp với khả năng luồn lách qua các địa hình.

Một phi đội gồm 4 máy bay mang 96 tên lửa chống hạm có độ chính xác cao như vậy, nếu không bị khóa chặt hoàn toàn sẽ làm phức tạp đáng kể cuộc sống của Hạm đội phương Bắc Nga.

Nếu tính đến khoảng cách tới các căn cứ chính của Hải quân Nga ở miền Bắc thì máy bay ném bom chiến lược B-1 B Lancer của Mỹ sẽ có thể nhanh chóng bay tới từng cửa ngõ của các tàu ở biển Barents và kiểm soát biển Na Uy.

Vì vậy, Moscow đã có phản ứng mạnh mẽ trước quyết định triển khai máy bay Mỹ tại căn cứ không quân của Oslo.

“Chúng tôi đã chú ý đến thông tin về việc Mỹ chuẩn bị triển khai một phi đội máy bay ném bom chiến lược tại căn cứ không quân Na Uy ở khu vực Trondheim để tiến hành các cuộc tập trận chung với Không quân Na Uy.

Nga coi quyết định này của Oslo là một bước đi tiếp theo trong chuỗi hành động tương tự nhằm gia tăng hoạt động quân sự ở vùng Viễn Bắc, gần biên giới Nga”- đại diện chính thức Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova mới đây tuyên bố.

Na Uy nhanh chóng lên tiếng cam kết rằng việc triển khai máy bay ném bom của Mỹ trên lãnh thổ nước này không nhằm mục đích chống lại Nga. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Na Uy Frank Bake-Jensen, được đài NTB địa phương trích dẫn, những chiếc B-1 B Lancer đến Na Uy trong khuôn khổ hợp tác với NATO.

Theo ông Frank Bake-Jensen, sau khi kết thúc cuộc tập trận, máy bay Mỹ sẽ rời khỏi Na Uy trong vòng một tháng.

“Việc các đồng minh tiến hành các cuộc tập trận với chúng tôi là một phần trong chính sách an ninh của Na Uy và là nội dung hợp tác trong NATO. Nga biết rất rõ điều này và không có lý do thực sự để phẫn nộ”, ông Bake-Jonsen nói.

Ở đây, Bộ trưởng Quốc phòng Na Uy có chút không nói rõ. Nhớ lại rằng Oslo và Washington gần đây đã gia hạn thỏa thuận về việc triển khai các đơn vị Thủy quân lục chiến Mỹ tại Na Uy, với số quân tăng gấp đôi.

Căn cứ không quân Anneia có tổ chức một phi đội máy bay tuần tra căn cứ “Poseidon” (Boeing P-8, loại máy bay tuần tra chống tàu ngầm, mang ngư lôi và bom chống tàu ngầm) của Hải quân Hoa Kỳ.

Trạm radar phòng thủ tên lửa “Globus-3” đang được xây dựng, nằm cách biên giới Nga trên đảo Vardø 25 km. Việc hiện đại hóa các sân bay Bardufoss, Evenes, Banak, Erland và Ryugge đang được tích cực tiến hành, cảng Grotund đang được sửa chữa để có thể tiếp nhận các tàu ngầm hạt nhân của Hải quân Mỹ.

Điều khiến Nga lo lắng là việc Na Uy tái thiết một cảng riêng biệt để tiếp nhận tàu ngầm hạt nhân, vị trí được lên kế hoạch là ở Tromsø, nơi được cho là "cửa ngõ Bắc Cực" (350 km ngoài vòng Bắc Cực).

NATO, cùng với sự tham gia của Hoa Kỳ, đang tiến hành các cuộc tập trận lớn ở Na Uy (Trident Juncture) với sự tham gia của khoảng 50 nghìn quân, 150 máy bay và 60 tàu chiến, điều này cho thấy Na Uy đang trở thành một pháo đài chống Nga ở phía Bắc.

Ấn bản Forbes của Mỹ thì đánh giá việc các máy bay ném bom chiến lược của Không quân Mỹ tham gia cuộc tập trận Arctic Hawk-2021 và kế hoạch triển khai tiếp theo tại sân bay Orlando của Na Uy như sau:

“Việc tái triển khai B-1 là sự tiếp nối của đợt triển khai lớn bắt đầu vào mùa thu năm ngoái, khi một số lượng lớn máy bay B-52 của Không quân Hoa Kỳ được tái triển khai đến Vương quốc Anh.

Các máy bay ném bom này đã bay qua châu Âu, huấn luyện cùng với các máy bay chiến đấu của Đồng minh và dụ quân đội Nga vào các bẫy phức tạp nhằm thu thập thông tin tình báo”, nhà quan sát quân sự của tờ báo bình luận.

Nga đã đáp trả khả năng máy bay B-1 B Lancer của Mỹ tới Na Uy bằng các biện pháp "phòng ngừa". Đầu tháng 2, hai máy bay ném bom chiến lược của Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga đã thực hiện chuyến bay trình diễn ở khu vực bán đảo Kola, sau đó tuần tra dài ngày trên vùng biển trung lập Bắc Đại Tây Dương.

“Máy bay Tu-160 của Nga từ căn cứ của họ ở Engels (một sân bay quân sự ở vùng Saratov) hướng đến Bắc Băng Dương rồi bay về phía tây tới Spitsbergen. Sau đó, chúng lượn dọc theo bờ biển Na Uy và quay trở lại Engels”, Forbes sau đó đưa tin.

Ấn bản của Mỹ lưu ý rằng trên một số chặng đường, các máy bay ném bom đã được hộ tống bởi các máy bay tiêm kích đánh chặn MiG-31, vốn là những máy bay mang tên lửa siêu thanh “Kinjal” mới nhất của Nga.

Ngoài ra, các nhà phân tích của Forbes còn cho rằng với kiểu "di chuyển" như vậy, Nga đã đưa ra phản ứng ngăn chặn việc triển khai máy bay ném bom B-1 B của Mỹ ở Na Uy.

Nga còn làm những điều gì nữa để phản đối sự xâm nhập của Mỹ vào Bắc Cực? Ngày 1 tháng 12 năm 2014, Bộ chỉ huy chiến lược chung "Phương Bắc" được thành lập. Một hệ thống thống nhất các căn cứ tàu nổi và tàu ngầm thế hệ mới đã được tạo ra ở Bắc Cực.

Nó bao gồm các đơn vị không quân hải quân, lực lượng mặt đất, lực lượng hàng không vũ trụ và phòng không. Gần Murmansk, việc xây dựng trạm radar Voronezh đã hoàn thành, trở thành tiền đồn phía bắc của hệ thống cảnh báo tấn công tên lửa quốc gia.

Đã có kế hoạch khôi phục 13 sân bay quân sự nằm ngoài Vòng Cực (10 sân bay đã hoạt động). Các sân bay này sẽ là nơi tập hợp các máy bay chiến đấu đánh chặn tầm cao hiện đại hóa MiG-31, Tu-160, Tu-22 và Tu-95.

Một sư đoàn phòng không mới được triển khai trên quần đảo Novaya Zemlya, ở các làng Tiksi và Dikson, đang tham gia bảo vệ không quân và bảo vệ bầu trời trên phạm vi rộng lớn của Bắc Cực.

Vào cuối tháng 12 năm 2019, tình báo quân đội Đan Mạch, sau khi sử dụng hình ảnh từ vệ tinh không gian, đã "phát hiện" có một trong những sân bay này trên đảo Alexandra Land (một phần của quần đảo Franz Josef Land).

Mối quan tâm đặc biệt của Đan Mạch là công việc kéo dài đường băng từ 2500 lên 3500 mét, cho phép tiếp nhận các loại máy bay chiến đấu, bao gồm máy bay tiêm kích đánh chặn MiG-31 và máy bay ném bom chiến lược Tu-160.

Nếu tính khoảng cách - chỉ khoảng 1.000 km là tới Bắc Cực, thì không quân Nga sẽ có thể nhanh chóng tiến đến vùng Đông Bắc Greenland, và với sự hỗ trợ của tên lửa tầm xa, thậm chí Nga có thể tấn công căn cứ Thule (căn cứ của Mỹ ở Greenland).

Na Uy cũng nằm trong tầm ngắm của những chiếc MiG-31 mang tên lửa "Kinjal" cất cánh từ sân bay này, cũng như những máy bay nằm ở Novaya Zemlya và vùng Monchegonsk, Murmansk.

Điều có thể thấy rõ là sân bay Orlando, nơi dành cho các máy bay ném bom chiến lược B-1 Lancer của Mỹ quyết định ở lại đây sẽ không phải là vị trí an toàn nhất cho các phi công lực lượng không quân Mỹ.

Nguyễn Quang (Theo “Svobodnaia pressa”)