Nga có cần PAK DA khi Tu-160M, Tu-22M3M, Tu-95MSM quá mạnh?

Tạp chí Không quân Mỹ, dẫn lời người đứng đầu Cục Phản ứng nhanh của Không lực Hoa Kỳ, Randall Walden, cho biết rằng Northrop Grumman tại nhà máy của họ ở Palmdale, California đã bắt đầu chế tạo nguyên mẫu thứ hai của máy bay ném bom chiến lược B-21 Raider.

Nguyên mẫu đầu tiên sẽ thực hiện chuyến bay đầu tiên vào giữa năm 2022, trước đó việc này được lên kế hoạch vào tháng 12/2021. Việc khởi động sản xuất hàng loạt B-21 Raider dự kiến vào năm 2026 - 2027.

B-21 sẽ là máy bay ném bom tàng hình cận âm với trọng lượng cất cánh khoảng 100 tấn, sải cánh dài 35 - 40 mét. Nó được chế tạo theo thiết kế "cánh bay", giống như người tiền nhiệm B-2A Spirit. B-21 Raider có thể mang tên lửa và bom thuộc nhiều lớp khác nhau, nó cũng phải có khả năng sống sót và khả năng xuyên thủng hệ thống phòng không.

Tuy nhiên theo báo chí Nga, đối với các hệ thống tên lửa phòng không hiện đại hóa như S-300, và thậm chí là S-400 Triumf và S-500 Prometheus, B-21 Raider không khác nhiều so với các mục tiêu trên không khác.

Máy bay ném bom chiến lược B-21 Raider của Mỹ

Cần lưu ý rằng Nga cũng đang phát triển một máy bay ném bom tàng hình. Chúng ta đang nói về PAK DA (Tổ hợp hàng không tầm xa tiên tiến). Nó sẽ được chế tạo theo sơ đồ "cánh bay" và sẽ có tốc độ cận âm. PAK DA được thiết kế để sử dụng hầu hết các loại tên lửa và bom dẫn đường mới nhất, sẽ chỉ được đặt bên trong thân.

Theo dữ liệu mở, trọng lượng cất cánh của PAK DA khoảng 145 tấn, phạm vi bay không cần tiếp nhiên liệu là 15.000 km, tốc độ tối đa 1.000 km/h. Trước đó, đại diện Bộ Quốc phòng Nga cho biết chuyến bay đầu tiên của PAK DA dự kiến vào năm 2025 - 2026 và bắt đầu sản xuất hàng loạt giai đoạn 2028 - 2029.

Nếu nhìn vào B-21 Raider của Mỹ và chiếc PAK DA của Nga thì về nguyên tắc, đây là những chiếc máy bay rất giống nhau. Trên thực tế, Mỹ vẫn tiếp tục dòng B-2A Spirit, ngay cả nhà sản xuất cũng vậy - Northrop Grumman. Còn đối với Nga và văn phòng thiết kế Tupolev, đây là một dòng mới.

Đồng thời, theo quan điểm của tiến bộ khoa học công nghệ thế giới, cả máy bay của Mỹ hay của Nga đều không dựa trên bất kỳ công nghệ đột phá nào. Chúng chỉ có thiết bị điện tử tiên tiến hơn, vị trí của vũ khí độc quyền bên trong cơ thể, sử dụng vật liệu và lớp phủ hấp thụ sóng vô tuyến.

Về đặc điểm tàng hình, những máy bay này hoàn toàn vô hình chỉ đối với kẻ thù không có hệ thống phòng không về nguyên tắc. Đồng thời, dự án PAK DA liên quan đến việc chế tạo một máy bay cho thành phần không quân của bộ ba hạt nhân Nga, tức là chúng ta đang nói về cuộc đối đầu với kẻ thù công nghệ cao.

Bây giờ chúng ta hãy xem xét tình trạng hiện tại của thành phần không quân của lực lượng hạt nhân chiến lược (SNF) Nga, bao gồm oanh tạc cơ Tu-95MS và Tu-160.

Tu-95MS được đưa vào sản xuất hàng loạt từ năm 1981, nó vẫn là máy bay cánh quạt được sản xuất nhanh nhất thế giới: tốc độ tối đa là 830 km/h. Phạm vi bay thực tế tới 12.000 km.

Hiện tại quá trình hiện đại hóa sâu các loại máy bay này lên cấp độ Tu-95MSM đang được tiến hành, điều này sẽ giúp chúng có thể tăng tuổi thọ và tăng gấp đôi hiệu quả chiến đấu.

Những chiếc máy bay ném bom mang tên lửa Tu-160 đầu tiên được biên chế vào Không quân Liên Xô từ năm 1987. Đây là chiếc phi cơ độc nhất vô nhị, nó là máy bay siêu thanh và biến hình lớn nhất trong lịch sử hàng không quân sự. Ngoài ra Tu-160 là máy bay chiến đấu nặng nhất thế giới, có trọng lượng cất cánh tối đa lớn nhất trong các loại máy bay ném bom.

Tốc độ tối đa của nó là 2.230 km/h, tốc độ hành trình 850 km/h và trọng lượng cất cánh tối đa 275 tấn. Phạm vi bay tối đa mà không cần tiếp nhiên liệu trên không đạt 13.950 km.

Hiện nay, Tu-160 đã được hiện đại hóa sâu nlên chuẩn Tu-160M, cũng như sản xuất mới phiên bản Tu-160M2. Bộ Quốc phòng Nga đã ký hợp đồng với các nhà sản xuất máy bay cho 10 chiếc Tu-160M2.

Cần hiểu rằng ưu tiên hàng đầu đối với máy bay ném bom chiến lược là khả năng răn đe hạt nhân. Trong khuôn khổ nhiệm vụ chiến đấu này, một máy bay ném bom chiến lược phải thực hiện cuộc tấn công hạt nhân mà không đi vào vùng nhận dạng phòng không hoặc phạm vi quản lý của tiêm kích.

Phạm vi của vũ khí sẽ cho phép bạn làm điều này. Ví dụ, tầm bắn của tên lửa hành trình phóng từ trên không của Nga với đầu đạn nhiệt hạch Kh-102 lên tới 5,5 nghìn km. Có nghĩa là, không có yêu cầu nghiêm ngặt về các đặc tính tàng hình của phương tiện chiến đấu.

Oanh tạc cơ chiến lược PAK DA (Poslanhik) của Nga

Gần đây, báo chí Nga bày tỏ quan điểm rằng PAK DA sẽ có thể bay tới và bảo vệ căn cứ của hải quân ở Sudan bằng cách ném bom vào trại của quân khủng bố. Tuy nhiên, để giải quyết nhiệm vụ như vậy, đến thời điểm này chỉ cần có vài chiếc UAV trinh sát và tấn công: theo quan điểm sử dụng chiến đấu, nó nhanh hơn nhiều và rẻ hơn hàng trăm lần.

Theo quan điểm trên, một câu hỏi hoàn toàn tự nhiên được đặt ra. Nga có thực sự cần dự án PAK DA trên quan điểm hợp lý và đầy đủ? Sau cùng, chúng ta đang nói về việc tạo ra một nền tảng hàng không chiến lược, sẽ phục vụ 40 - 50 năm và trước đó sẽ mất 7 - 10 năm nữa để đưa nó vào sản xuất hàng loạt.

Không có ích gì khi dựa vào kinh nghiệm của Hoa Kỳ trong trường hợp này: với ngân sách quân sự khổng lồ và sự bó hẹp của tổ hợp công nghiệp - quân sự và Lầu Năm Góc, họ có thể sản xuất máy bay với thân mạ vàng.

Ngoài ra, cách tiếp cận của họ cũng không mang tính cách mạng, trong dự án B-21 Raider đầy hứa hẹn, Washington chỉ đơn giản lặp lại sơ đồ cũ với máy bay ném bom B-2A Spirit với một số cải tiến.

Cần phải hiểu rằng, máy bay ném bom chiến lược trước hết là bệ đỡ cho các loại vũ khí hiện đại. Điều chính là tài nguyên cho phép nó đặt các mẫu mới. Và tiềm năng hiện đại hóa của oanh tạc cơ tên lửa Tu-95MS và Tu-160 là rất lớn.

Theo các chuyên gia của Phòng thiết kế Tupolev, Tu-95MSM sẽ cạn kiệt nguồn lực kỹ thuật không sớm hơn năm 2040. Kết quả của việc hiện đại hóa Tu-160 lên ngang tầm với Tu-160M, tuổi thọ của chúng sẽ được kéo dài lên 45 - 50 năm. Tuổi thọ của Tu-160M2 mới cũng sẽ ít nhất là 45 - 50 năm.

Vì vậy, Nga có thời gian để tìm kiếm một giải pháp khác - một giải pháp đột phá nhằm tạo ra một nền tảng không quân chiến lược mới.

Tất nhiên, những phát triển thu được từ PAK DA nên được sử dụng trong một dự án mới không dựa trên phương pháp tiến hóa mà phải là cách mạng. Trong trường hợp này, không nên làm theo các mô hình nước ngoài đã lỗi thời từ quan điểm sử dụng chiến đấu. Và toàn bộ lịch sử tư tưởng kỹ thuật và quân sự của Liên Xô (Nga) đã chứng minh rằng có khả năng làm được điều này.

Tùng Dương