Nga có cách tiếp cận đặc biệt để đóng tàu sân bay

Hàng không mẫu hạm này bị cho là quá đắt, không có nơi nào đóng được, và cũng không có gì để bảo vệ nó. Mặc dù có thái độ tiêu cực nhưng theo chuyên gia Sergey Marzhetsky thì nên nhìn vấn đề này ở một góc độ khác.?

Trước hết, phải lưu ý rằng các nhà máy đóng tàu loại này trong thời kỳ Liên Xô vẫn ở Ukraine, tại Nikolaev. Về mặt lý thuyết, Sevmash - công ty đã hiện đại hóa chiếc Vikramaditya cho Ấn Độ, có thể đảm nhận một nhiệm vụ như vậy, nhưng điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến thời gian chế tạo tàu ngầm hạt nhân thế hệ mới, điều mà Moskva không muốn.

Hơn nữa, sau khi cắt đứt quan hệ công nghiệp với Ukraine, Nga đã gặp phải rất nhiều vấn đề, đó là việc không có động cơ, dẫn đến việc nhiều chương trình đóng tàu bị gián đoạn và hoãn vô thời hạn.

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng đó là cần tổ chức một đội hộ tống. Nếu cần thiết, Nga có thể gom đủ số lượng tàu hạng nhất cho một nhóm tác chiến, nhưng đương nhiên sẽ làm suy yếu những hạm đội khác.

Quá trình chế tạo tất nhiên sẽ đòi hỏi những khoản đầu tư tài chính khổng lồ, rất khó khăn trong bối cảnh chi tiêu quân sự bị cắt giảm. Kết luận thật ảm đạm: ở giai đoạn này, Nga nên tập trung giải quyết những nhiệm vụ ưu tiên, trước hết là làm chủ việc chế tạo tàu khu trục, sau đó là tàu tuần dương, rồi mới đến tàu sân bay.

Đồ họa tàu sân bay hạng nhẹ Varan của Nga

Tất cả mọi thứ là chính xác. Nhưng vấn đề trên có thể được nhìn nhận theo một cách khác.

Ở Nga bây giờ không có nhà máy nào đủ khả năng đóng tàu lớn. Điều này có nghĩa là Moskva phải bắt đầu xây dựng chúng cho tương lai. Tuy rằng chi phí sẽ cao nhưng cần thiết, để thực hiện phải huy động sự tham gia của hàng chục, hàng trăm doanh nghiệp.

Bài học về tàu sân bay lớp Queen Elizabeth được đóng ở Anh. Hơn 700 công ty địa phương tham gia vào chương trình, sử dụng hơn 10.000 công nhân. Các doanh nghiệp này đóng thuế, phát triển các giải pháp tiên tiến cho nhiệm vụ kỹ thuật được giao và nhân viên của họ được trả lương.

Như vậy, chỉ cần một tàu sân bay được chế tạo đã trở thành động lực của sự phát triển kinh tế, đặc biệt là trong thời kỳ suy thoái sau đại dịch. Đầu tư tiền vào nó không phải bỏ phí mà là đầu tư vào khả năng quốc phòng của đất nước, vào sự phát triển công nghiệp và công nghệ quốc gia.

Đối với động cơ, người Anh đã chọn giải pháp không có lò phản ứng hạt nhân, tạo ra một hệ thống động cơ điện tích hợp, kết nối 2 turbine khí và 4 động cơ diesel. Các kỹ sư Nga có thực sự không thể làm được điều đó? Và tại sao không xem xét lựa chọn lắp đặt động cơ hạt nhân, tuy rằng chúng cồng kềnh và sẽ chiếm nhiều diện tích bên trong, dẫn đến việc tăng trọng tải.

Nếu nhìn vào đối thủ, bằng cách nào đó, năm 1961 Mỹ đã xoay xở để đưa vào hoạt động tuần dương hạm USS Long Beach (CGN-9) có lượng choán nước 16.602 tấn với động cơ hạt nhân, cũng như khinh hạm hạt nhân CGN-25 Bainbridge duy nhất trên thế giới với lượng giãn nước chỉ 7.982 tấn.

Mặc dù có kích thước khiêm tốn, sự hiện diện của lò phản ứng hạt nhân không ngăn cản chúng hoạt động bình thường trong nhiều thập kỷ. Để so sánh, chiếc Varan đầy hứa hẹn sẽ là 45.000 tấn.

Nga là một trong những nước đi đầu thế giới trong lĩnh vực công nghệ hạt nhân. Tại sao không bắt đầu làm việc trên thiết bị loại này? Sau đó, chúng có thể được sử dụng trên tàu khu trục tên lửa của dự án Leader.

Một lô lớn sẽ dẫn đến giảm chi phí sản xuất, đồng thời tạo tiền đề phát triển công nghiệp công nghệ cao. Để tối ưu hóa chi phí, một số tàu khu trục sẽ được chế tạo với động cơ hạt nhân, và phần còn lại bằng động cơ thông thường.

Đối với phi đội trên hạm, nếu nói về dự án Varan, thì nó nên được quy vào tàu sân bay hạng nhẹ, chỉ có thể chứa 24 tiêm kích, 6 trực thăng và 20 UAV. Tuy nhiên nó không đơn độc.

Hiện tại, 2 tàu đổ bộ tấn công lớn có kích thước tương đương đang được chế tạo tại Kerch. Cùng lúc đó, Nga một lần nữa quay trở lại dự án máy bay cất và hạ cánh thẳng đứng (VTOL), như Phó Thủ tướng Yuri Borisov giải thích:

"Đây chắc chắn là tương lai. Đối với tất cả các loại tàu sân bay, một phi đội máy bay mới sẽ được yêu cầu. Chính vì lý do này mà các công nghệ khác nhau được sử dụng, cung cấp khả năng cất cánh và hạ cánh đường băng ngắn, hoặc đơn giản là cất cánh thẳng đứng".

Máy bay VTOL sẽ được đưa vào chương trình trang bị vũ khí của nhà nước, chúng có thể triển khai trên cả tàu sân bay và tàu đổ bộ. Vì vậy, Nga sẽ nhận được 3 tàu sân bay hạng nhẹ cùng một lúc.

Nhưng điều này còn xa tất cả những triển vọng của hàng không hải quân. Gần đây Nga đã tích cực phát triển máy bay không người lái. Đó là cường kích hạng nặng S-70 Okhotnik và trinh sát và xung kích hạng nặng Altius. Những chiến hạm trên có thể trở thành một nền tảng nổi để sử dụng UAV.

Nói cách khác, chương trình đóng tàu chở máy bay có thể được xem như một gánh nặng, hoặc là cơ hội để xây dựng lại và phát triển nền công nghiệp quốc gia, cần được ưu tiên một cách chính xác, chuyên gia Sergey Marzhetsky kết luận.

Tùng Dương