Nên chuyển sang phương thức hỏa táng

Bạn đọc hỏi

Kính gửi anh Khoa

Nhiều gia đình ở thành phố, có nhà nhiều tầng. Họ dành riêng một phòng, có khi cả một tầng để làm nơi thờ cúng. Vậy có thể đặt lọ tro cốt người đã mất ở đây được không? Nếu được thì nên đặt thế nào? Nếu không được thì tại sao? Dựa cơ sở khoa học hay tâm linh ?

Tôi biết hiện nay, đã có nhiều gia đình để tượng, di ảnh người đã mất ở gian thờ. Các nước Phương Tây, trong nhà còn có hầm mộ. Xem phim, thấy ở Pháp, ở Mỹ có để lọ tro cốt trên bàn thờ. Còn thông thường hiện nay ở Hà nội, hay Sài gòn lọ tro cốt được gửi ở nghĩa trang hoặc nhà chùa. Việc gửi này cũng có nhiều hệ lụy:

- Thủ tục phiền phức và quá tải

- Phải trả phí mặt bằng và trông coi (hiện tại khoảng 2 triệu một năm)

- Không thường xuyên chăm nom hương đèn được và tốn thời gian công của đi lại của người thân

- Chưa kể đến phải tiêu cực phí hoặc "công đức" nếu gửi ở chùa

Lọ tro cốt hiện nay cũng nhỏ đẹp, vệ sinh. Nếu có thể đây cũng là một kiểu xã hội hóa để giảm tải được chăng? Trong bộ phim Hồ Chí Minh một hành trình, tôi thấy trên bàn thờ một Việt kiều ở Pháp bên cạnh di ảnh có cả hai lọ tro cốt. Trên tờ Metro, có câu chuyện một kẻ trộm lấy lọ cocain nhưng khi bị bắt mới biết hắn lấy nhầm lọ tro cốt

Rất mong nhận được câu trả lời của anh, bằng thư riêng hoặc qua vov oline

Kính thư!

NGUYỄN VĂN LIÊM

Tel: 0435530741, 0912172541

nguyenvanliem1939@gmail.com

Trần Đăng Khoa trả lời

Câu hỏi của bác rất hay. Đây cũng là một việc làm giản dị, nhưng rất đỗi quan trọng trong mỗi một gia đình, lại được rất nhiều người quan tâm, nên tôi đưa ra bàn chung ở đây. Tôi cũng mong trong số bạn đọc, có nhiều nhà tâm linh, nhà khoa học, những chuyên gia hàng đầu, có sự hiểu biết sâu sắc và chuyên sâu về lĩnh vực chúng ta đang bàn mà bác muốn được tham khảo và chia sẻ. Tôi hy vọng họ sẽ giúp được bác. Và họ sẽ trực tiếp trao đổi với bác qua Email hoặc qua Telefol.

Thực ra, khi bàn về vấn đề này, bác cũng đã tham khảo qua nhiều kênh khác nhau, cả ở trong nước cũng như ở nhiều nước trên thế giới về việc thờ cúng tro cốt người đã khuất.

Ở Việt Nam chúng ta, từ trước cho đến nay, trừ các bậc tu hành, còn người bình dân, chết thường địa táng. Mỗi một dân tộc, hay một địa phương lại có những phong tục nghi lễ khác nhau. Ở các nước văn minh, người ta cũng đang chuyển dần từ địa táng sang hỏa táng, như ở Hoa Kỳ, vào thập niên 70, trong 10 người chết mới có một người hỏa táng, nhưng hiện nay cứ 4 người chết đã có một người hỏa táng rồi. Tỷ lệ người hỏa táng hiện nay là 25%. Người ta tiên đoán vào năm 2025, số người chết ở Mỹ được hỏa táng sẽ lên đến 50%.

Riêng ở Việt Nam, do nhu cầu bảo vệ môi trường và dân số tăng nhanh, chính quyền ở nhiều địa phương khuyến khích người dân nên chuyển sang phương thức hỏa táng. Theo quan niệm hiện đại, hỏa táng là một hình thức rất hợp vệ sinh, bảo vệ được môi sinh, không mất đất, lại giảm bớt được rất nhiều công đoạn như xây mộ, tảo mộ, bảo quản mộ, cải táng, di dời… Cho nên việc hỏa táng càng ngày càng được phổ biến rộng rãi. Trong cộng đồng Phật giáo, nhiều người quan niệm nên dành đất cho người sống ở, hơn là xây quá nhiều những mộ chí, những nghĩa trang cho người đã mất. Nhiều gia đình cũng đã lựa chọn phương thức hỏa táng này. Việc hỏa táng đang dần trở nên thông dụng. Cũng có điều khiến nhiều người còn có chút băn khoăn. Với người sống thì rất tốt rồi. Còn với những người đã khuất thì sao? Việc hỏa táng liệu có phù hợp và có điều gì không tốt ảnh hưởng tới người chết không?

Tôi vốn không phải kẻ duy tâm. Cũng không tin trên đời này lại còn có thánh thần hay ma quỷ. Nhưng rồi, qua gần hai mươi năm tò mò, theo dõi, khảo sát thực tiễn, tôi hoàn toàn tin có thế giới bên kia. Đó là thế giới của những người đã khuất. Thế giới ấy vẫn luôn hiện hữu bên cạnh chúng ta, giám sát từng việc làm của chúng ta. Bằng chứng là những cuộc trò chuyện với những người đã khuất của một số nhà ngoại cảm đích thực, với những thông tin, những bằng cớ không thể bác bỏ được. (Tôi muốn gọi những nhà ngoại cảm đích thực để khu biệt họ với những kẻ lừa bịp giả danh ngoại cảm làm nhiễu loạn đời sống mà dư luận đang lên án).

Xin nhắc lại một lần nữa, tôi không phải kẻ duy tâm và cũng không phải là người cả tin. Tôi nhận ra rằng, người ta có thể rất dễ dàng giấu thủ trưởng, giấu cơ quan, bố mẹ, giấu vợ con, bạn bè những việc làm khuất tất của mình. Nhưng không bao giờ có thể giấu được người đã chết. Và điều quan trọng hơn, chết không đáng sợ. Chính nhận thức “chết không đáng sợ” này đã an ủi người ta rất nhiều, nhất là những người bị bệnh hiểm nghèo, đang phải đối mặt với cái chết.

Tôi có hỏi một số nhà ngoại cảm đáng tin cậy về việc hỏa táng. Họ đều nói rất tốt. Hỏa táng giúp người chết siêu thoát được tốt hơn. Ngay cả người chết cũng rất ghê sợ khi phải “nhìn” thấy cơ thể mình đang dần biến dạng và rữa nát trong quan tài dưới lòng đất.

Còn việc để tro cốt, thờ cúng tro cốt ở đâu là sở thích của từng gia đình. Không có gì ảnh hưởng đến người chết cả. Có gia đình mang tro cốt về nghĩa trang an táng, xây mộ, phủ cỏ xanh lên như mọi ngôi mộ khác. Có gia đình không có người hương khói, thờ cúng thì gửi vào chùa. Cũng có người để một phần tro cốt lên bàn thờ gia đình, như bác đã đề cập. Điều này hoàn toàn tùy thuộc vào ý thích của gia đình và phong tục tập quán của địa phương. Ở trong Nam, người dân hay đưa tro cốt về gia đình. Tôi đến thăm nhà báo, nhà viết kịch Lưu Trọng Văn, con trai nhà thơ lớn rất nổi tiếng Lưu Trọng Lư. Trong khu vườn nhà mình, anh Văn có xây một cái am rất đẹp thờ bố mẹ. Trong am là hai bình tro cốt của nhà thơ Lưu Trọng Lư cùng phu nhân. Phía sau là di ảnh rất đẹp của hai cụ. Nhiều gia đình, không xây am, mà để tro cốt lên bàn thờ. Ngoài Bắc không có phong tục này, và cũng ít người làm như vậy. Họ đưa tro cốt vào mộ, xây ngoài nghĩa trang.

Việc để tro cốt ở đâu, có khi còn là ý nguyện của người đã khuất. Có người yêu cầu con cháu thả tro cốt họ xuống sông, xuống biển hoặc rải xuống nơi họ yêu mến và có nhiều kỷ niệm khi còn sinh sống.

Nhớ lại mấy năm trước đây, theo một ký giả người Việt hiện đang sinh sống ở nước ngoài, trong trận bóng tại cầu trường San Francisco, lúc đang diễn ra trận đấu, một chiếc máy bay nhỏ bay trên cầu trường và thả xuống một chất bụi mầu hơi đỏ. Nước Mỹ đã chứng kiến vụ khủng bố ngày 9-11, rồi lại nghe về vi khuẩn Anthrax, nên khán giả chạy tán loạn. Cầu thủ phải ngưng ngay trận đấu. Về sau báo chí cho biết chất bụi mầu hơi đỏ đó là tro cốt của người quá cố mà khi còn sống ông ta là fan của đội cầu San Francisco. Ông đã để lại di chúc là khi ông chết phải thiêu xác và rải trên cầu truờng San Francisco cho ông.

Vậy đấy bác Nguyễn Văn Liêm ạ. Một việc đại sự, rất nghiêm túc và linh thiêng, xem ra cũng rất giản dị thôi. Chúc bác sớm có được cách lựa chọn tốt nhất trong việc thờ cúng tro cốt người thân. Cầu mong các cụ siêu thoát.

Trần Đăng Khoa