NATO 'nguy kịch', Nga mừng hơn ai hết?

Hội nghị thượng đỉnh NATO sẽ chính thức khai mạc trong ngày hôm nay (3/12)

Các nhà lãnh đạo thế giới dự kiến sẽ gặp nhau ở Anh trong hai ngày hôm nay (3/12) và ngày mai (4/12) để dự hội nghị thượng đỉnh NATO kỷ niệm 70 năm ngày thành lập liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương.

NATO được đánh giá là liên minh quân sự mạnh nhất thế giới cũng là liên minh quân sự lâu đời và bền vững nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, hội nghị thượng đỉnh kỷ niệm 70 năm thành lập của liên minh này lại khiến người ta chú ý không phải là tình đoàn kết bền chặt mà chính là mâu thuẫn chồng chất trong nội bộ liên minh. Vào dịp kỷ niệm dấu mốc 70 năm, NATO lại phải đối mặt với nguy cơ sụp đổ. Vì thế, hội nghị thượng đỉnh lần này của NATO có nhiều sự bối rối, khó xử và đáng buồn hơn là một dịp kỷ niệm thật sự.

Riêng trong tháng qua, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã thẳng thừng yêu cầu Tổng thống Mỹ Donald Trump tránh xa khỏi nền chính trị Anh. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thì gây tranh cãi với phát biểu NATO “chết não”. Trong khi đó, Nga đang tiếp cận ngày một gần NATO bằng cách thiết lập liên minh với Thổ Nhĩ Kỳ - một thành viên của NATO ở biên giới phía nam Châu Âu.

NATO đã đi được một quãng đường dài kể từ khi nó được thành lập để bảo vệ các nước phương Tây trước Liên Xô năm 1949. Hiện tại, NATO đang thực sự rơi vào sự bất ổn với các thành viên quyền lực nhất công khai đối đầu nhau và làm phương hại đến sức mạnh của liên minh đồng thời với việc Nga đang tiếp cận ngày một gần với phương Tây.

Thủ tướng Boris Johnson yêu cầu Tổng thống Trump tránh xa cuộc bầu cử ở Anh

Hồi cuối tuần vừa rồi, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã tức giận yêu cầu Tổng thống Donald Trump – đồng minh lâu đời trong mối quan hệ đặc biệt Anh-Mỹ và là thành viên quyền lực nhất NATO, hãy tránh xa cuộc tổng tuyển cử dự kiến diễn ra vào ngày 12/12 ở Anh.

"Chúng tôi có mối quan hệ thân thiết và hữu nghị với Mỹ ở mọi cấp độ của chính phủ nhưng điều mà chúng tôi không làm với tư cách là những đồng minh, bạn bè quý mến nhau là… can thiệp vào các chiến dịch bầu cử của nhau”, ông Johnson nhấn mạnh.

"Sẽ là điều tốt nhất khi các bạn có được những người bạn và đồng minh thân thiết như Mỹ và Anh và cả hai bên không can dự vào chiến dịch tranh cử của nhau”, Thủ tướng Anh đã phát biểu như vậy.

Nga thiết lập đồng minh với thành viên của NATO

Tình bạn được làm mới lại giữa Tổng thống Putin với người đồng cấp Erdogan đang đem lại cho Nhà lãnh đạo quyền lực của nước Nga một đồng minh và một khu vực vùng đệm hữu ích nằm giữa trái tim của nước Nga và lãnh thổ Châu Âu. Là nước duy nhất nằm giữa châu Á và châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã được xem là nước trung gian giữa Nga và Châu Âu.

Tổng thống Putin đã lôi kéo được đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ bất chấp việc nước này là thành viên của NATO - liên minh quân sự được lập ra để kiểm soát tham vọng của Nga. Diễn biến này chắc chắn khiến Mỹ phải lo ngại và Tổng thống Trump đương nhiên là phải tìm cách níu kéo một đồng minh quan trọng như NATO. Tuy nhiên, với việc Mỹ nhăm nhe trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vì một loạt vấn đề, không rõ ông Trump có thể thành công trong việc thuyết phục Ankara tiếp tục nằm trong vòng ảnh hưởng của phương Tây.

Tổng thống Pháp miêu tả NATO đang “chết não”

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vừa gây sóng gió với phát biểu miêu tả NATO đang “chết não”. Ông Macron kêu gọi tiến hành cuộc tranh luận có ích và lành mạnh về các vấn đề căn bản của NATO.

Phát biểu với tờ The Economist tại Cung điện Elysee, Tổng thống Macron đã thẳng thừng cho rằng NATO đang trải qua giai đoạn “chết não” do thiếu sự phối hợp và do sự khó đoán của Tổng thống Mỹ Doanld Trump. Nhà lãnh đạo nước Pháp cũng bày tỏ sự hoài nghi về cam kết của liên minh NATO đối với Điều 5 của Hiệp ước NATO về việc một nước thành viên bị tấn công đồng nghĩa với tất cả các thành viên khác bị tấn công.

Tổng thống Macron phát biểu: “Tôi cho rằng chúng ta nên đánh giá lại thực tế NATO hiện tại là gì khi xem xét cam kết của Mỹ. Chúng ta không có sự phối hợp giữa Mỹ và các đồng minh NATO trong quá trình đưa ra những quyết định chiến lược. Không có gì. Chúng ta đang đối mặt với một hành động gây hấn từ một nước NATO khác - Thổ Nhĩ Kỳ, ở trong một lĩnh vực mà lợi ích của chúng ta bị ảnh hưởng”.

Phát biểu của ông Macron đã vấp phải sự chỉ trích của các nước hàng đầu NATO như Đức, Mỹ.

Các thành viên NATO đến hội nghị với ưu tiên khác nhau

Tổng thống Trump ưu tiên thúc đẩy NATO đối đầu với Trung Quốc để đẩy lùi ảnh hưởng của nước này. Trong khi đó, Tổng thống Pháp Macron lại muốn NATO tăng cường cuộc chiến chống khủng bố.

Ngoài ra, ông Trump cũng sẽ tiếp tục dành ưu tiên cho việc gây sức ép để buộc NATO phải chia sẻ gánh nặng tài chính với Mỹ trong NATO. Mỹ và các thành viên còn lại trong NATO cũng đang gặp khủng hoảng vì mâu thuẫn trong vấn đề ngân sách quốc phòng. Mâu thuẫn này đã tồn tại kể từ khi ông Trump lên cầm quyền và gây ra sự bất mãn trong nội bộ liên minh.

Kiệt Linh