Nano hóa dược chất từ Ba kích để tăng hiệu quả sử dụng

Tế bào tiền nguyên bào xương MC3T3-E1 là loại tế bào có khả năng biệt hóa thành các tế bào tạo xương. Trong quá trình biệt hóa, tế bào MC3T3-E1 thể hiện những đặc điểm đặc trưng của nguyên bào xương như sản xuất alkalin phosphataza (ALP), tăng cường tổng hợp collagen là chất nền ngoại bào từ procollagen và cuối cùng là tạo khoáng trên chất nền ngoại bào.

Vì vậy dòng tế bào này được sử dụng rộng rãi trên thế giới để đánh giá khả năng chống loãng xương của các mẫu nghiên cứu. Các chỉ tiêu như khả năng kích thích tạo ALP, khả năng tăng cường tổng hợp collagen và khả năng tăng cường tạo khoáng là các dấu hiệu đặc trưng cho khả năng chống loãng xương.

Tác động của mẫu nghiên cứu đến hoạt động của ALP trong tế bào MC3T3-E1 khi so sánh với đối chứng âm và đối chứng dương (Alendronat) được thể hiện dưới dạng % hoạt tính ở hình 1. Alendronate là Thuốc điều trị loãng xương - Nhóm bisphosphonate, có tác dụng điều trị loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh và ở nam giới, nhờ có khả năng gắn kết vào khoáng chất của xương và ức chế chuyên biệt hoạt tính của tế bào hủy xương.

Tác động của (a) hệ nano Ba kích và (b) đối chứng dương (Alendronate) đến hoạt động của ALP.

Tác động của mẫu nghiên cứu đến khả năng tăng cường tổng hợp collagen của tế bào MC3T3-E1 khi so sánh với đối chứng âm và đối chứng dương (Alendronat) được thể hiện dưới dạng % hoạt tính ở bảng 2.

Bảng 2. Tác động của mẫu nghiên cứu đến sự tổng hợp collagen

Tác động của mẫu nghiên cứu đến khả năng tăng cường tổng hợp collagen của tế bào MC3T3-E1 khi so sánh với đối chứng âm và đối chứng dương (Alendronat) sau được thể hiện dưới dạng % hoạt tính ở bảng 3.

Bảng 3. Tác động của các mẫu nghiên cứu đến sự tạo khoáng

Hệ nano Ba kích đã thể hiện khả năng cảm ứng biệt hóa nguyên bào xương và chống loãng xương ở mức có ý nghĩa thống kê (P<0.05) khi tăng cường hoạt động của ALP, tổng hợp collagen ở nồng độ 25 µg/ml; tăng hoạt động tạo khoáng canxi ở nồng độ 100µg/ml. So với hệ nano Ba kích, mẫu đối chứng dương đã thể hiện khả năng cảm ứng biệt hóa nguyên bào xương và chống loãng xương ở mức có ý nghĩa thống kê (P<0.05) khi tăng cường hoạt động tổng hợp collagen, tạo khoáng mạnh ở nồng độ 0,5 và 0,25 µg/ml; Tuy nhiên, mẫu đối chứng dương cho thấy hoạt tính gây độc tế bào và chưa thể hiện hoạt tính cảm ứng ALP.

Khả năng ứng dụng trong công nghiệp

Loãng xương là căn bệnh thường gặp ở con người từ giai đoạn trung niên trở về già, đặc biệt là trên phụ nữ. Tại Việt Nam, tỷ lệ dân số bước vào độ tuổi già hóa và số lượng người già đang ngày càng tăng cao. Do vậy, nhu cầu về các sản phẩm cho phòng và chống loãng xương đang ngày càng mở rộng.

Tại Việt Nam, các sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên đang dần chiếm được niềm tin từ người tiêu dùng do hiệu quả tác dụng tốt và thân thiện với môi trường. Cùng với đó, những chính sách trong việc phát triển nguồn cây dược liệu cũng như các công nghệ chế biến, sản xuất hiện đại cho các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên cũng được khuyến khích và đầu từ mạnh mẽ.

Ba Kích tím là một trong những loại dược liệu của Việt Nam được sử dụng từ lâu đời với tác dụng cải thiện sức khỏe của con người. Tuy vậy, các sản phẩm sản xuất từ Ba Kích tím mới chỉ tồn tại dưới dạng củ thô hoặc ngâm rượu, điều này gây cản trở việc thương mại sản phẩm tới tay người tiêu dùng. Hiện nay, chưa có sản phẩm nào từ Ba Kích dưới dạng thực phẩm chức năng được bào chế phù hợp với mọi đối tượng tiêu dùng.

Hệ nano Ba kích có tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh loãng xương được nghiên cứu, phát triển sản xuất trên quy mô công nghiệp hứa hẹn sẽ thu hút được sự quan tâm lớn từ thị trường. Công nghệ hiện đại được phát triển bởi chính các nhà khoa học Việt Nam cho phép tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt với chi phí giá thành hợp lý, phù hợp với người tiêu dùng.

Những lợi ích có thể đạt được

Về kinh tế, sản phẩm nano Ba kích này có thể đóng góp cho việc sử dụng dược liệu chiết xuất từ cây cỏ Việt Nam, giúp khai thác có hiệu quả tiềm năng thiên nhiên. Nếu thành công có thể từng bước thay thế các dược phẩm nhập khẩu đắt tiền.

Ba kích là một giống cây rất phổ biến ở một số tỉnh phía Bắc. Việc nano hóa dược chất từ cây Ba kích tím, để tăng hiệu quả sử dụng, giảm thiểu tác dụng phụ, giảm liều lượng sử dụng trên người dùng sẽ mang lại một hiệu quả kinh tế rất lớn.

Về mặt xã hội, loãng xương được đánh giá là một trong những bệnh mạn tính tiêu tốn nhiều chi phí điều trị nhất, tương đương với bệnh đái tháo đường và cao hơn nhiều so với hai bệnh ung thư ở phụ nữ là ung thư vú và ung thư cổ tử cung.

Bên cạnh đó, loãng xương cũng đã và đang là gánh nặng cho chương trình chăm sóc sức khỏe người dân. Vì thế, nhu cầu của thị trường thuốc về thuốc điều trị trong nước là rất lớn. Các thuốc tăng cường sinh lực và chống loãng xương đang lưu hành trên thị trường hầu hết là sản phẩm nhập ngoại với giá thành đắt, không phải tất cả các bệnh nhân đều có thể tham gia điều trị được.

Với nhu cầu ngày càng tăng như vậy, việc có một sản phẩm có hiệu quả, giá thành rẻ do được chế tạo trong nước (giá vật liệu và nhân công rẻ) sẽ đáp ứng được mong đợi của thị trường. Và nhân văn hơn là số bệnh nhân được điều trị sẽ tăng lên nhiều lần khi giá thành của sản phẩm rẻ, phù hợp với kinh tế của nước ta hiện nay.

Đồng thời góp phần làm giảm chảy máu ngoại tệ khi phải nhập thuốc ở nước ngoài. Việc sản xuất vật liệu nano trong nước sẽ tận dụng được nguồn nguyên liệu trong nước, đồng thời góp phần tạo thêm công việc cho người lao động.

Thái Hoàng