Nắng hạn trắng đồng

Đồng ruộng bắp ở huyện Bình Sơn cháy khô vì nắng hạn kéo dài nhiều tháng liền

Lúa non tàn rụi

Những ngày qua, ông Trần Hòa ở xã Phổ Cường, huyện Đức Phổ (tỉnh Quảng Ngãi) liên tục bám đồng. Xót xa nhìn tám sào lúa non từ màu xanh non chuyển dần sang vàng úa.

Hơn một tuần từ sáng sớm đến chiều tối, ông khoan giếng quanh nhà chạy máy bơm, tháo nước từ các tuyến mương đưa nước vào ruộng nhưng ông cũng chỉ có thể cứu được nửa diện tích lúa non.

Số còn lại lúa non đang giai đoạn làm đòng sinh trưởng tốt dần chuyển sang vàng úa, héo rụi. Dù nước đã về, thân cây lúa non ngập nước vẫn không thể cứu vãn diện tích đã héo vàng.

Chưa bao giờ ông Trần Hòa chứng kiến ruộng lúa của mình nửa xanh nửa vàng như năm nay. Nắng hạn vẫn đang gay gắt, ông lo diện tích lúa xanh cũng sẽ chết trong những ngày tới. Nguy cơ mất trắng vụ chính trên đồng.

“Lúa này sạ được hơn một tháng rưỡi rồi. Lúa non phát triển đang làm đòng mà thiếu nước cháy bầm đen, vàng lá. Bốn ngày trước, huyện thả nước từ hồ Liệt Sơn về “chữa cháy”cũng không ăn thua. Nếu trời có mưa thì kiếm bậy vài hạt, không thì cắt cho bò ăn” – ông Hòa thất thiểu giữa trời nắng gắt.

Tại huyện Đức Phổ, hơn 50ha lúa đang sinh trưởng, phát triển làm đòng chuẩn bị ra bông chuyển sang héo khô, vàng úa từ gốc lên ngọn.

Nhiều diện tích nước đã về đồng nhưng vẫn không kịp cứu lúa. Mạ, lúa non khô héo khi nước về ngâm chân ruộng khiến cây lúa mục bủn trên nhiều cánh đồng.

Bà Lê Thị Ngọc ở xã Phổ Khánh rầu rĩ “Nếu nước sớm chút thì còn hy vọng chứ nắng cháy kéo dài giờ về cũng không kịp nữa. Cây sinh trưởng, ra bông chỉ giai đoạn đó thôi. Còn qua rồi thì dù có ngập nước cũng thua trắng”.

Không chỉ diện tích lúa, hàng trăm ha rau màu chính vụ hè thu của nhà nông Quảng Ngãi cũng cháy khô vì hạn nặng.

Tại huyện Bình Sơn, cánh đồng ngô, mì cháy trắng. Xuống giống ngô từ tháng ba, sau thời gian nắng hạn kéo dài, hơn bốn sào ngô của gia đình ông Lê Tân Hoàng đang thời kỳ chín sữa cháy rụi. Không kịp cắt cây về cho bò, ông Hoàng không buồn chặt cây dọn ruộng.

"Những năm trước cũng nắng nóng, nhưng một tuần có mưa dông được vài lần. Năm nay, từ tết giờ ở đây không có mưa, nắng liên tục mấy tháng tháng không có cây nào chịu nỗi”,ông Hoàng chán nản.

Nỗ lực đưa nước về đồng

Nắng nóng gay gắt kéo dài và lượng mưa thấp hơn trung bình so với những năm trước nên hạn hán Quảng Ngãi trầm trọng, gây hại cho cây trồng chính vụ.

Nhiều diện tích lúa đang sinh trưởng làm đòng vàng cháy vì thiếu nước.

Theo thống kê của ngành nông nghiệp Quảng Ngãi, hạn kéo dài ảnh hưởng 13.000ha cây trồng, trong đó 7.400ha lúa, 5.600ha cây trồng khác.

Toàn tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 740ha diện tích đất nông nghiệp không sản xuất được và 770 ha lúa vụ hè thu chưa gieo sạ. Ưu tiên hiện nay của các địa phương là đưa nước về đồng cứu lúa non và cây màu đang sinh trưởng.

Ông Nguyễn Tấn Lái, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đức Phổ cho biết “Chúng tôi tập trung ưu tiên cứu các diện tích rau màu, lúa non đã trồng và đang giai đoạn sinh trưởng. Nước về muộn quá nên nguy cơ là mất trắng vụ năm nay. Giờ hướng dẫn các địa phương, hợp tác xã cố được chỗ nào hay chỗ ấy”.

Tại các huyện Tư Nghĩa, Nghĩa Hành, Bình Sơn, Sơn Tịnh tiếp tục điều phối nước tưới luân phiên ướt-ráo, tạo độ ẩm, không thể tưới dầm như các vụ trước. Đồng thời, bố trí kinh phí hỗ trợ người dân khoan giếng, nhiên liệu xăng dầu để chạy nước bơm tưới cho lúa, rau màu.

Trước tình trạng nắng hạn kéo dài, dự báo nguồn nước tiếp tục cạn kiệt, tỉnh Quảng Ngãi phân bổ 9 tỷ đồng hỗ trợ các địa phương nâng cấp, sửa chữa các trạm bơm điện để điều tiết, đưa nước từ đầu nguồn thạch nham, hồ chứa về đồng chống hạn.

Ông Trần Thiên Thanh, Phó Chủ tịch UBND huyện Tư Nghĩa cho biết, “Các xã phía Tây huyện như Nghĩa Thọ, Nghĩa Sơn bị hạn nặng. Chúng tôi huy động lực lượng nỗ lực đào ao vắt giếng, đưa máy bơm chạy nước cứu cây trồng. Nếu vẫn không được thì đành chịu mất trắng”.

Nắng hạn vẫn chưa có dấu hiệu dừng và tiếp tục gây hại cho ngành nông nghiệp Quảng Ngãi. Ông Nguyễn Mậu Văn, Phó Giám đốc Sở NN và PTNT tỉnh Quảng Ngãi cho biết, hiện hầu hết các hồ chứa nước trong tỉnh đều trong tình trạng cạn kiệt.

Các huyện Bình Sơn, Đức Phổ hơn 50% hồ chứa ở mực nước chết. Các hồ ngoài hệ thống tưới nguồn thạch nham chỉ còn 30%, trong khi đó phải phục vụ tưới thêm 45 ngày đến cuối vụ hè thu.

Tỉnh Quảng Ngãi đang kiến nghị bộ ngành Trung ương xem xét, hỗ trợ kinh phí để tỉnh chống hạn và xâm nhập mặn.

“Chúng tôi tiếp tục triển khai thực hiện cấp bách các biện pháp phòng, chống hạn vụ Hè Thu 2019. Đồng thời, kiến nghị xin hỗ trợ 150 tỉ chống hạn, cấp nước sinh hoạt cho người dân các vùng hạn nặng kéo dài”, Phó Giám đốc Sở NN và PTNT tỉnh Quảng Ngãi cho biết.

Bài, ảnh: ĐÔNG HUYỀN